ཁྲུང་ཆིང་གྲོང་ཁྱེར་ཝན་ཀྲོའུ་ཁུལ་འབྲི་ཆུའི་ཟམ་ཆེན་གཉིས་པའི་སྟེང་བགྲོད་པའི་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ཞིག་འབྲི་ཆུའི་ནང་དུ་ལྷུང་བ། མཚོ་སྔོན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་གྲོང་ཚོར་ཕར་རོགས་ཚུར་གཅེས་ཀྱིས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བ། དཔལ་དགེའི་ཆུ་བསྐྱིལ་མཚེའུའི་འཕྲིན་གསར། འབྲི་ཆུའི་འགག་འཁྱིལ་མཚེའུ་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་རྒྱུན་རྣམ་སླར་གསོ་བྱུང་བ་དང་རོགས་སྐྱོབ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ། གནས་མཆོག་ལྷ་སར་མཐུན་སྒྲིལ་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་བཞད་། ཆོས་དབྱིངས་སྐྱིད་ཀྱིས་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲན་སྡུར་ལས་ཨང་དང་པོ་བླངས། ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཡིག་སྒྱུར་ཅུས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་རིག་ནུས་ཡིག་སྒྱུར་མཉེན་ཆས་ཁྱབ་སྤེལ་ཚོགས་འདུ་སྤོས་ལྡན་གྲོང་དུ་འཚོགས་པ། ཚོགས་ཆེན་བཅུ་དགུ་པའི་དགོངས་དོན་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ། ཆོས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་འཚམ་མཐུན་ཡོང་པ་བྱ་དགོས། ནུབ་བྱང་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་གྱིས་དགེ་འོས་སློབ་མ་བགྲང་ལས་འདས་པ་བསྐྱངས་པ། གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཞུང་ལམ་ཐོག་རླངས་འཁོར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཚད་སྤྱི་ལེ་ཁྲི་1.7ཟིན་པ།
ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > མདུན་ཤོག > རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ།

ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆའི་《བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་རིམ་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་》རྒྱ་བསྒྱུར་མའི་སྒྱུར་ཡིག་གི་གནད་དོན་སྐོར་ཞིག་གླེང་བ།

སྤེལ་དུས 2019-02-28 ཡོང་ཁུངས། བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག རྩོམ་པ་པོ། འཇམ་དབྱངས་དར་རྒྱས།
          དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་དུས་འགོར། སི་ཐན་དབྱིན་དང་པོ་ཞེ་ཧུ་གཉིས་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཡིག་ཤོག་དྲིལ་འབོར་ཆེན་ཞིག་ནུབ་གླིང་དུ་ཁྱེར་ཅིང་། ཤོག་དྲིལ་དེ་རྣམས་ལ་ཡ་གླིང་དབུས་མ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས། སྐད་དང་ཡི་གེ རྩོམ་རིག ཆོས་ལུགས། ཁྲིམས་ལུགས། ཆབ་སྲིད་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ལྡན་རྐྱེན། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་དེ་ལ་གཙིགས་ཆེན་གྱིས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་མང་དུ་བྱུང་། རྒྱལ་ནང་དུ་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་ཡས་མས་ཙམ་ནས་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་འགོ་བརྩམས་ཤིང་། ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྱི་ཁྲོད་དུ་སྐུ་ཞབས་དབང་རྒྱལ་དང་སྐུ་ལྕམ་བསོད་ནམས་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཡི་གེ་དང་། བཀའ་གཙིགས་ཡི་གེ་བྲག་བརྐོས་མ། ཁྲམ་ཤིང་དང་ཅོང་ངོས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ཞིབ་དཔྱོད་དང་། ལེགས་སྒྲིག མཆན་འགྲེལ། གོ་བདེར་བསྒྱུར་པ་སོགས་བརྒྱུད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་རྨང་གཞི་ལེགས་པོ་ཞིག་བཏིང་བས། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཐད་ལ་བཞག་པའི་མི་དམན་ཕྱག་རྗེས་ལ་གདེང་འཇོག་དོན་མཐུན་དང་འབྲེལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞུ་དགོས་པ་སྨོས་ཅི་དགོས།
          ཡིན་ན་ཡང་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་སོགས་ནི་མི་ལོ་ཆིག་སྟོང་ཡར་སྔོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་དུ་སོང་གཤིས། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་བར་ཁྱད་ཅུང་ཟད་ཡོད་ལ། ཚིག་དོན་གྱི་ཐད་ནས་གོ་དཀའ་བ་ཡང་མི་ཉུང་ཙམ་ཡོད་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ། སྐུ་ཞབས་དབང་རྒྱལ་དང་བསོད་ནམས་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར་བྱས་པའི་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་དག་སྤྱིར་ན་སྒྱུར་ཡིག་མ་ཕྱིའི་དོན་དང་མཐུན་ལ། ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཉམས་ཇི་བཞིན་ཐོན་འདུག་པ་སོགས་ལེགས་ཆ་མང་པོ་ལྡན། འོན་ཀྱང་ཨ་ལགས་དུང་དཀར་ཚང་གིས་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆའི“བརྒྱ་ཆ་བཅུ་ཙམ་ནི་ཐེངས་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་བལྟས་ཀྱང་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ཙམ་ལས་གདེང་ཚོད་ཡོད་པའི་གོ་བ་ལོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང་། འགའ་ཞིག་ནི་ཚོད་དཔག་ཙམ་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་”ཅེས་《ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་》 ཡི་གླེང་གཞི་རུ་གསུངས་པ་ལྟར། ད་དུང་བརྟག་འོས་ཀྱི་གནས་སུ་མཆིས་པ་མང་ནའང་། ཕྲན་ལྟ་བུས་འདི་ཡིན་འདི་མིན་གྱི་ཁ་ཚོན་གཅོད་པའི་རྔོ་མི་ཐོགས་མོད། 《ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའི་》ཁྲོད་ཀྱི་བཙན་པོ་རིམ་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱ་ཡིག་གི་སྒྱུར་ཡིག་གཉིས་ཀར་གཤིབ་བསྡུར་བྱས་ཚེ། སྒྱུར་ཡིག་གི་ཁྲོད་དུ་མ་ཕྱིའི་ཡིག་ཆའི་ཚིག་དོན་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་ནོར་བས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང་། མ་ཕྱིའི་ཡིག་གཟུགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་ནོར་བ། མི་སྣའི་རུས་མིང་དང་བརྗོད་དོན་གཉིས་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེས་པར་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་བ། ཆད་ལྷག་ཤོར་བ་སོགས་ནོར་འཁྲུལ་མངོན་གསལ་ཅན་ཡང་མི་ཉུང་ཙམ་འདུག ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱ་ཡིག་གི་འགྱུར་ནི་1940ལོར་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་པ་ཁོད(J·BACOT)ཀྱི་སྒྱུར་ཡིག་མཆན་འགྲེལ་ཅན་གྱི་དེབ་དེ་གཞིར་བཟུང་ནས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་རྐྱེན། བསྒྱུར་ནོར་བྱུང་བ་རྣམས་པ་ཁོད་ཀྱི་སྒྱུར་ཡིག་དེའི་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་ཡང་སྲིད། གང་ལྟར་མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་མི་འགྲོ་བར་དམིགས་ནས་འདིར་རང་བློས་ལྕོགས་ཚོད་ཀྱིས་སྒྱུར་སྐྱོན་མངོན་གསལ་ཅན་འགའ་ཁོལ་དུ་ཕྱུང་ནས་རེ་རེ་བཞིན་འགོད་པ་ལ།
          གཅིག  མ་ཕྱིའི་ཚིག་དོན་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་ནོར་བས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ། 
          《ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་》ཡི་ཤོག་ངོས་39ཡི་གཤམ་དུ། “སྤུང་སད་ཟུ་(ཙེ་)འཛངས་ཀྱད་ཀྱི་ཚད་ནི། རྩྀས་གྲ་གསུམ་ཞལ་ལྕེ་གྲ་བཞྀ་ཡང་རྣ་བས་ཉན་ཅིང་གཆོད། མྱིག་མངས་གྲ་ཆིག་ཀྱང་ཟླ་ལ་རྩེ་ན། རྒྱལ་”ཞེས་པ་དེ་རྒྱ་འགྱུར་དུ།“邦色苏孜聪俊之才,能同时断三桩案件;同时听四事件而决断之。与每人奕棋,当一局中其对手将败北时,即帮助对手,令其取胜。” ཞེས་མྱིག་མངས་གྲ་གཅིག་ཀྱང་ཟླ་ལ་རྩེ་ན། རྒྱལ།  ཞེས་པ་གོང་འཁོད་རྒྱ་ཡིག་གི་ཚིག་རྗེས་མ་ལྟར་བསྒྱུར། དེའི་དོན་ཡང་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས་མི་གཞན་དང་མིག་མངས་རྩེད་དུས། རྩེད་ཟླ་ཕམ་ལ་ཉེ་ཚེ་རྩེད་ཟླར་རོགས་འདེགས་བགྱིས་ནས་དེ་ཉིད་རྒྱལ་དུ་འཇུག་ནུས།  ཞེས་དེ་དང་ཚིག་གོང་མའི་བར་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་མེད་པ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་། འདི་ནི་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེའི་མཛངས་ཁྱད་ཀྱི་ཚད་འུད་བསྟོད་དང་བཅས་བརྗོད་པ་ཞིག་ཡིན་(འདི་དང་མཚུངས་པར་མགར་ཁྲི་སྒྲ་འཛི་རྨུན་གྱི་མཛངས་ཁྱད་བརྗོད་པ་ལའང་འུད་བསྟོད་འདྲེས་)པས། སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས་རྩིས་གྲ་གསུམ་ཞལ་ལྕེ་གྲ་བཞི་ཡང་རྣ་བས་མཉན་ཅིང་གཅོད་ལ། དེའི་ཞར་ལ་མིག་མངས་གྲ་གཅིག་ཀྱང་རྩེ་བ་མ་ཟད། ད་དུང་གཞན་ལས་རྒྱལ་ནུས་ཞེས་གོ་བ་བླངས་ན་འོས་སྙམ། རྒྱུ་མཚན་ནི་མིག་མངས་རྩེད་དུས་རྩེད་ཟླ་ཕམ་དུ་འཇུག་མིན་རང་གི་འདོད་པ་བཞིན་བྱེད་ནུས་པ་ཙམ་གྱིས་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེའི་མཛངས་ཁྱད་མཚོན་མི་ནུས་ལ་མ་ཡིག་ཏུའང་དེ་འདྲ་མ་བྱུང་། ཚིག་སྦྱོར་འདིའི་ཁྲོད་དུ་ཀྱང་སྒྲ་གཉིས་ཡོད་པ་འདིས་དོན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྡུད་པའི་བྱེད་ནུས་དང་ལྡན་པས། རྩིས་གྲ་གསུམ། ཞལ་ལྕེ་གྲ་བཞི། མིག་མངས་གྲ་གཅིག་བཅས་དུས་གཅིག་གི་ནང་སྒྲུབ་པ་ལྟར་བྱས་ན་དོན་དང་མཐུན་པར་སེམས། སྒྱུར་ཡིག་ཏུ་ཟླ་ལ་ཞེས་པ་རྩེད་ཡ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པས་འཁྲུལ་བར་གྱུར། འདིའི་ཟླ་ལ་ཞེས་པར་གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་ཞར་ལ་ཞེས་མཆན་བུ་བཏབ་ཡོད་①པས་ཁོང་གིས་ཀྱང་རྒྱ་འགྱུར་ལྟར་མི་བཞེད་པ་རྟོགས་ནུས། སྐུ་ཞབས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་“རྩེད་མོ་ཤོ་དང་མིག་མངས་འདྲ་རྩེ་ནའང་ཟུ་ཙེ་དང་གྲོགས་བྱས་ཏེ་རྩེ་ན་རྒྱལ་བར་འགྱུར་”②ཞེས་དོན་འགྲེལ་མཛད་ཡོད་ཀྱང་། མ་ཕྱིའི་དོན་དང་མི་མཐུན་པ་གོང་སྨྲས་ལྟར་རོ།
          ཡང་དེའི་གཤམ་དེ་མ་ཐག་ཏུ། “སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ་ལྟ་བུ། ཚོར་སྐྱེན་ལ་དཀུ་ཆེ། སྙིང་འཛངས། མྱྀ་ཆིག་ལ་ཚོགས་དགུ་ཚོགས་ན། ཟུ་ཙེ་ལྟ་བུ་སུ་ག་ལ་ཡང་མྱེད་དོ་”ཞེས་པ་དེ་“如邦色苏孜之敏明,计谋深远,识人,聪俊,于众人之中能如彼者,不可复得也"。ཞེས་བསྒྱུར། མྱྀ་ཆིག་ལ་ཚོགས་དགུ་ཚོགས་ན་ཞེས་པ་ 于众人之中 ཞེས་བསྒྱུར་ཀྱང་མ་ཕྱི་བོད་ཡིག་གི་དོན་དང་མི་མཐུན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་མི་ཞིག་ལ་འཛོམས་དགུ་འཛོམས་ན་③ཞེས་བརྟག་པ་མཐའ་བཟུང་གི་ཚིག་ལྟར་འགྲེལ་དགོས་པ་མཇུག་གི་ན་སྒྲའི་ནུས་པ་ལས་བྱུང་། ཤོག་ངོས་52སུ་ཡང་“མྱྀ་ཆིག་ལ་ཚོགས་དགུའ་ཚོགས་ན། སྤུང་སད་ཟུ་ཙེའོ་”ཞེས་དང་། ཤོག་ངོས་71ན་“མྱྀ་ཆིག་ལ་ཚོགས་དགུ་འཚོགས་ན་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ་ལ་ཚོགས་དགུའ་ཚོགས་སོ་”ཞེས་པ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་ནུས།
          ཤོག་ངོས་41ལས་“མྱྀ་འཛངས་པ་དྲང་འཁྲང་བྱེད་པ་དང་། དཔའ་བོ་ཆུ་གང་བྱེད་པ་ལ་སྡང་སྟེ། རྀ་མོ་བསྐྱུངས་པ་”ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་ “明睿忠贞耿介,英勇,热忱之 士,每受敌视,均远离左右”ཞེས་རི་མོ་བསྐྱུངས་ཀྱི་དོན 均远离左右རུ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་བོད་ཡིག་མ་ཕྱིའི་དོན་དང་མི་མཐུན། འདིའི་རི་མོ་ནི་བྱས་རྗེས། གཟིགས་མཐོང་། ལེགས་བཟོས་བཅས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ལ། བསྒྱུངས་ནི་ཆུང་དུ་བཏང་བའམ་ཉུང་དུ་བཏང་བའི་དོན་ཡིན་པས། ཟིང་པོ་རྗེ་སྟག་སྐྱ་བོས་མི་མཛངས་པ་དྲང་གཞག་དང་། དཔའ་བོ་སྙིང་སྟོབས་ཅན་གྱི་བྱས་རྗེས་ཆུང་དུ་གཏོང་བའམ་གཟིགས་བཟོས་མཐོང་ཆེན་མི་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་པ་ནི། ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་རང་ན་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་དུ་ཡོད་དེ། དབའས་ཕངས་ཏོ་རེ་དབྱི་ཚབ་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་དང་དབྱི་ཚབ་སྤད་མཚན་བཅས་ཀྱིས་བྲོ་བོར་དུས། བཙན་པོའི་བྲོ་ཚིག་ཏུ “……མ་ཉེས་པ་ཞྀག་གིས་རྔོ་ཐོག་ན། བསྒྱུང་རེ་སྨད་རེ ” ཞེས་དབྱི་ཚབ་ཀྱི་བུ་དང་ཚ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་ལ་གློ་བ་མ་རིང་པར་ཕན་ཐོགས་ཕྱིན། དུས་ནམ་ཡང་གོ་གནས་དང་ཁྱད་དབང་མི་བསྐྱུང་མི་སྨད་ཅེས་དང་། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དམག་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་བཀོད་པའི་ཤོག་ངོས་55ན། “ལེགས་ཀྱི་བྱ་དགའ་ནྀ་རངས་པར་བྱིན། ཉེས་ཀྱྀ་ཆད་པ་ནྀ་དམིགས་སུ་ཕོག་པར་མཛད་དོ། འཛངས་པ་དང་དཔའ་བོའི་རི་མོ་བསྐྱེད་དོ་”ཞེས་བཀོད་པའི་དོན་ལས་ཀྱང་རི་མོ་བསྐྱེད་ནི་བྱས་རྗེས་ངོ་སོ་ཡར་བསྟོད་དམ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པ་དང་། རི་མོ་བསྐྱུངས་ནི་བྱས་རྗེས་ཆུང་དུ་བཏང་བའམ་མཐོང་ཆུང་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་པ་བསྟན་ཡོད།
          ཡང་དེའི་གཤམ་དུ། “ རྗེ་བོ་ནི་བླ་ན་གཐུམ་མོ། ཁོ་ལ་བོ་ནི་འོག་ན་སྐྲག་གོ ” ཞེས་པ 王昏昏于上,臣仆惴惴于下ཞེས་གཐུམ་མོ་ཞེས་ 昏昏于ཞེས་བསྒྱུར་བ་མ་ལེགས་ཏེ།  “ ག་ཐུམ་མོ་”ནི་“གཏུམ་མོ་”དང་མཚུངས་ཏེ། ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆའི་ནང་། མིང་གཞི་ཡི་གེ་ཀ་དང་ཁ། ཅ་དང་ཆ། ཏ་དང་ཐ། པ་དང་ཕ། ཙ་དང་ཚ་བཅས་ཁྱད་མེད་དུ་བྲིས་པ་མང་ལ། ཀ་དང་ག ཁ་དང་ག ཅ་དང་ཇ། ཏ་དང་ད། པ་དང་བ་བཅས་ཀྱང་གདམ་ང་ལྟ་བུར་བྲིས་པ་ལག་གང་ཐོན་དུ་འདྲེན་རྒྱུ་ཡོད། འདིའི་གཐུམ་མོ་ཞེས་པ་ནི་གཏུམ་མོ་ཞེས་པའི་གཟུགས་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་ཡིན་ཚུལ་ཚིག་སྦྱོར་རང་སྟེང་ནས་ཀྱང་དཔག་ཐུབ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འབངས་སྐྲག་པ་ལས། རྒྱལ་པོ་འཐོམ་ནས་ཚོར་མེད་ཟ་ཟི་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་ནི་འབངས་སྐྲག་དགོས་དོན་མེད་དོ།།
          ཤོག་ངོས་42ན། “འུང་གྀ་འོག་ཏུ་དབའས་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས། ཞང་པོ་མནོན་བཟང་ཏོ་རེ་སྲོན་བློ་ལ་བཏགས་ཏེ། མནའ་མཐོ་བཆད་པ་ལས……”ཞེས་འབྱུང་བ་དེ། “韦·义策,遣其舅氏农·桑多日孙共同计议,亦参与盟誓” ཞེས་བསྒྱུར་ཡོད། བློ་ལ་བཏགས་པ་ནི་བཀུགས་པའམ་སྙིང་གྲོགས་སུ་བཀུགས་པའི་དོན་ཡིན་པ་ཚིག་གི་བབ་ལས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱང་། རྒྱ་ཡིག་གི་འགྱུར་དུ་མངགས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཡི་གེ་遣ཞེས་བསྒྱུར་བའང་སྒྱུར་སྐྱོན་ཡིན་པར་སེམས། བློ་ལ་བཏགས་ཞེས་པ་སྙིང་གྲོགས་སུ་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་ཁོང་གཉིས་ཀྱི་མཆན་འགྲེལ་དུ་ཡང་གསལ་མོད། སྒྱུར་ཡིག་ཏུ་དེ་ལྟར་སྒྱུར་དོན་ཅི་ཡིན་ཆ་མ་འཚལ།
          ཤོག་ངོས43ན། “མྱང་སྨོན་ཏོ་རེས་ཚེས་པོང་ནག་སེང་བློ་ལ་བཏགས་ཏེ་མནའ་མཐོ་བཆད་དོ་”ཞེས་པ་འདིའི་མྱང་སྨོན་ཏོ་རེ་ནི་མྱང་ཙེང་སྐུ་དང་གང་ཟག་གཅིག་ཡིན་ཞིང་། ཁོ་སྔ་ས་ནས་ཟིང་པོ་རྗེ་ཁྲི་པངས་སུམ་ལ་བློ་ལོག་ཅིང་བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་ལ་གློ་བ་ཉེ་བ་དང་མནའི་ཁོངས་སུའང་སྔར་ནས་གཏོགས་པ་ལ།  རྒྱ་ཡིག་ཏུ“与娘·门多日,蔡邦·纳森亦结为知己,与之盟誓 ” ཞེས་མྱང་སྨོན་ཏོ་རེ་དེ་མྱང་ཙེང་སྐུ་ལས་གང་ཟག་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར། སྐབས་འདིར་ད་གཟོད་མནའ་ཁོངས་གཞན་ཞིག་གིས་བཅུག་པ་ལྟར་བསྒྱུར་བའང་སྒྱུར་སྐྱོན་ཁོ་ནའོ།
          ཡང་ཤོག་ངོས་44རུ། གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས་དགུ་གྲི་ཟིང་པོ་རྗེའི་སྲིད་བརླགས་ཏེ་ཆབ་འོག་ཏུ་བཅུག་རྗེས། མྱང་དབའས་གཉིས་ཀྱིས་མཆིད་བླངས་པའི་ཚིག་ཏུ་“མྱྀ་སྨོན་རུམ་དུ་སྤུང་ངོ་། མཚེ་གཟུགས་རུམ་དུ་འཁྲུངས་སོ་” ཞེས་པ་ རྒྱ་ཡིག་ཏུ令人欣羡有如坐在膝上(稳妥可靠), 像小羔羊产在怀中(美好吉祥)ཞེས་བསྒྱུར་ཡོད་པའང་བློ་ངོར་ཅུང་མི་བདེ་སྟེ། དེའི་གོང་ཏག་ཏག་ན་ཡོད་པའི་གླུ་ཚིག་“རྗེ་བདེན་གྱྀས་ནྀ་བཀོལ་ཏོ། སྒ་བདེན་གྱྀས་ནི་བསྟད་དོ་”ཞེས་པའི་ཚིག་གཉིས་དང་མཚུངས་པར། འདིའི་ཚིག་རྐང་སྔ་མ་དཔེ་ཅན་དང་ཕྱི་མ་དཔེ་ཡིན་ལ། དོན་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་པ་རང་གི་པང་དུ་སྤུངས་སོ་ཞེས་རང་ཉིད་མི་གཞན་གྱི་སྨོན་ཡུལ་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་དགའ་སྤྲོ་ཡིད་ཚིམ་གྱི་སེམས་ཁམས་མཚོན་ཡོད་ལ། དེའི་དཔེ་རུ་མཚེ་མ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུ་དགའ་ཞིང་སྨོན་འོས་པའི་གནས་ཡིན་པར་སྦྱར་བའོ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཆོས་“སྨོན་སེམས་”དེ་གཟུགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བཞིན་རུམ་དུ་སྤུངས་ཞེས་པའི་འཆད་སྟངས་འདི་འདྲ་བོད་སྐད་ཁྲོད་མང་སྟེ། “དགའ་སྤྲོ་ཁོག་པར་མི་ཤོང་བ་” “སྡུག་སྨྲེ་ལུང་པ་གང་”ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་། ཡང་ན་ནི་མྱི་སྨོན་དང་མཚེ་གཟུགས། རུམ་དུ་སྤུང་དང་རུམ་དུ་འཁྲུངས་བཅས་གླུ་ཚིག་གི་འགྲོས་མཉམ་པར་བྱེད་ཆེད་དེ་ལྟའི་ཚིག་སྦྱོར་བྱས་པ་ཡིན་ཀྱང་སྲིད། གང་ལྟར་མྱི་སྨོན令人羡慕 དང་རུམ་དུ་སྤུང་ངོ有如坐在膝上 ཞེས་བསྒྱུར་བ་སྒྱུར་ལོག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད། ཚིག་རྐང་རྗེས་མར་ཡང་མཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དོན་ཐོན་མེད་དོ།
          ཡང་ཤོག་ངོས་46ཏུ། “ འུང་ནས་ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ན་རེ། ཁྱོ་འདའས་དམག་པོན་འོང་ངམ་ས་”ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་དྭགས་པོ་འབངས་སུ་མངའ་བ་ལས་ལོག་པ་ལ། བཙན་པོ་རྗེ་བློན་གྱིས་དེར་དམག་འདྲེན་པའི་དམག་དཔོན་སུས་བགྱིད་པར་བཀའ་གྲོས་མཛད་ཚེ། སེང་གོ་མྱི་ཆེན་གྱིས་ཁོ་བོས་རྔོ་ཐོགས་ཞེས་དཔའ་ཁས་ལེན་བྱས་པར། ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ་མ་དགའ་བར་ཁྱོད་འདའས་སམ་ཁྱོད་འདྲས་དམག་དཔོན་འོང་ངམ་ཞེས་ཟུར་ཟ་བྱས་པའི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་། རྒྱ་འགྱུར་དུ “群保·邦色日: ‘尔往昔曾充任此将军之职乎! ...”ཞེས་བསྒྱུར་བས་མ་ཡིག་གི་ནང་དོན་དང་མི་མཚུངས། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་“དེ་ལ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས། ཁྱོད་ལྟ་བུས་དམག་དཔོན་འོང་ངམ……”④ ཞེས་འགྲེལ་ཡོད་ལ། སྐུ་ཞབས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པར་《མགུར་གླུའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྱད་ཆོས་》ནང་འགྲེལ་བཤད་མཛད་ཡོད།
          ཡང་ཤོག་ངོས་49རུ། བུ་ཚ་གང་རུང་བ་གཆིག་གསེར་གྱི་ཡི་གེ་མྱྀ་ཆད་པར་སྩལད་པར་བཀའ་སྩལ་ཏོ”ཞེས་པ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ “子孙后代无论何人,均赐以金字告身,不会断绝!” ཞེས་བསྒྱུར་འདུག་པའི་བབ་ལ་བལྟས་ན། དབའས་ཕངས་ཏོ་རེ་དབྱི་ཚབ་ཀྱི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་སུ་དང་གང་ལ་ཡང་གསེར་གྱི་ཡི་གེ་རྒྱུན་མ་འཆད་པར་སྩོལ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་བསྒྱུར་འདུག་ཀྱང་། མ་ཕྱི་བོད་ཡིག་གི་དོན་དང་མི་མཐུན། བུ་ཚ་གང་རུང་བ་གཅིག་ཅེས་པ་ནི་ཁོའི་བུ་དང་ཚ་བོ་ཡང་ཚ་སོགས་ཀྱི་མི་རབས་རེ་རེའི་ཁྲོད་ནས་གང་རུང་གཅིག་ལ་གསེར་གྱི་ཡི་གེ་སྩོལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལས་ཚང་མར་ཁྱད་མེད་དུ་སྩོལ་བ་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་སླ། དེ་བས་子孙后代无论何人,均赐以…ཞེས་པ་མ་ཕྱིའི་ནང་དོན་དང་མི་མཐུན་ནོ། འདི་དང་མཚུངས་པ་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་རིང་ལ་བཞེངས་པའི་ཞོལ་རྡོ་རིང་གི་ཡི་གེའི་ནང་སྟག་སྒྲ་ཀླུ་ཁོང་གི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་དངུལ་གྱི་ཡི་གེ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་རྡོ་རིང་བྱང་ངོས་ཀྱི་ཐིག་ཕྲེང་7-11བར་དང་31-38བར་བཀོད་ཡོད་དོ།
          ཤོག་ངོས་51ཏུ། “ཡབ་འབངས་ནི་འཁུས་། ཡུམ་འབངས་ནི་ལོག ” ཅེས་པའི་“འཁུས ” དེ་心怀怨望 ཞེས་བསྒྱུར་མོད། དོན་ལ་“འཁུས་”ནི་འཁུ་ཡི་འདས་པ་སྟེ། སྡང་བ། འཚེ་བ། སྙིང་རིང་བ། འགྲན་པ། རྒོལ་བ་བཅས་དོན་དུ་མར་འཇུག་ཀྱང་འདིར་ནི་བློ་ལོག་པའམ་ངོ་ལོག་པའི་དོན་དུ་བཟུང་ན་ལེགས་སྙམ་ཞིང་། 心怀怨望ཞེས་བསྒྱུར་བ་ནི་མ་ཕྱིའི་དོན་དང་ཡོངས་སུ་མཚུངས་པ་ཞིག་བྱུང་མི་འདུག འཁུས་དང་ལོག་གཉིས་དོན་འདྲ་བ་ལ། ཚིག་རྐང་སྔ་ཕྱིའི་ཁྲོད་ཡི་གེ་མི་འདྲ་བས་དོན་གཅིག་སྟོན་པ་འདི་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆའི་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཏུ་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན། “གནམ་གྱི་ནི་དབུ༷ས། ས་ཡི་ནི་དཀྱི༷ལ། གླིང་གི་ནི་སྙི༷ང་བོ”ལྟ་བུ་དང་། “་མྱྀ་ཡུལ་ནྀ་ཐམས་ཅད་དང་། མྱྀ༷་མཚུ༷ངད་ནྀ་མྱི་འདྲ༷་སྟེ། ”ལྟ་བུ་དང་། “རྗེ་འི་ནྀ་མཚ༷ན་བ༷་འདི། ཁྲི་འི་ནྀ་སྲོང་བརྩན་ཞིག བློན་གྱྀ་ནི་མྱི༷ང་བ་འདྀ། སྟོང་རྩན་ནྀ་ཡུལ་ཟུང་ཞྀག་”ལྟ་བུའོ།
          ཤོག་ངོས་59ན། “རྗེ་བློན་བློད་བློད་དེ། ལྀག་མྱི་རྷྱ་འི་སྲིད་བརླག་གོ་”ཞེས་པ་དེའི་བློད་ཅེས་པ急忙火急 ཞེས་བྲེལ་མྱུར་གྱི་དོན་དུ་བསྒྱུར་བའང་ནོར་ཏེ། ཏུན་ཧོང་ཡི་གེར་རྗེས་འཇུག་ད་ན་གཉིས་ཕན་ཚུན་བརྗེས་པ་མང་ལ། བློན་ནི་གྲོས་འདེབས་པའི་དོན་དུའང་འཇུག་པ་ལྟར་འདིའི་བློད་ཅེས་པའང་གྲོས་དང་གླེང་མོལ་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་སྙམ། དྭགས་པོ་འབངས་སུ་མངའ་བ་ལས་ལོག་རྗེས། དམག་དཔོན་སུས་བྱེད་པར་རྗེ་བློན་གྲོས་གླེང་བྱེད་དུས་གཏེར་ཡིག་ཏུ་ “དམག་དཔོན་སུས་བྱ་ཞེས་བློད་ན། སེང་གོ་མྱི་ཆེན་གྱིས་ཁོ་བོས་རྔོ་ཐོགས་སོ་”ཞེས་པས་ཀྱང་མཚོན་ནུས།
          གཉིས། མ་ཕྱིའི་ཡིག་གཟུགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་ནོར་བས་དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་བྱུང་བ།
          ཤོག་ངོས་44རུ། “སྲིན་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བཏགསྟེ། ཚེས་པོང་ནག་སེང་གིས་བཏགས་སོ།” འདིའི་ཡིག་འབྲུ་ཐོག་མ་པྲིན་ཡིན་དགོས་རྒྱུ་ལ་བརྡར་ཤ་གཅོད་ནོར་ཤོར་ཏེ་སྲིན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས་རྐྱེན། “ 枭鸟为鹫鹰所杀,是蔡邦纳森所杀”ཞེས་ལོག་པར་བསྒྱུར། 《མགུར་གླུའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྱད་ཆོས་》སུའང་དེ་ལྟར་ངོས་བཟུང་ཡོད། དགེ་ཆོས་ཀྱིས་ཕྲིན་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བཏགས་ཏེ་ཞེས་ཕྲིན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དང་། གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་གྱིས་ཀྱང་ཕྲིན་དུ་ངོས་བཟུང་བ་ཡང་དག་པར་སྙམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མྱང་དབའས་མནོན་གསུམ་དང་བཙན་པོའི་བར་གྱི་འཕྲིན་པ་ཚེས་པོང་ནག་སེང་གིས་བྱས་པ་ཡིན་པས་པྲིན་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བཏག སྟེ། ཚེས་པོང་ནག་སེང་གིས་བཏགས་སོ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་བྱུང་། པྲིན་ནི་འཕྲིན་དང་གཅིག་གོ ལེའུ་གོང་མ་ནའང་“འུང་ནས་མྱང་དབའས་མནོན་དང་གསུཾ་གྱིས་ཚེས་པོང་ནས་(ནག)སེང་ལས་པྲིན་གྱིས། སྤུ་རྒྱལ་སྟག་བུའི་སྙན་དུ་བོན་ནས་”ཞེས་པས་ཀྱང་སྒྲུབ་ནུས། བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བཏགས་ཞེས་པ་ནི་མྱུར་བར་འཁྱེར་བའི་དོན་ནམ་ཚེས་པོང་ནག་སེང་གི་དཔེ་རུ་བྱས་པ་ཡིན་ངེས་སྙམ།
          ཡང་ཤོག་ངོས་57ན། “རྒྱལ་འདྀའི་རིང་ལ། ཞང་ཞུང་ལྟེ་བུ་གཉེན་གྱི་ཡང་ངོ་། འཐབ་ཀྱི་ཡང་སྐལ་ཏེ་”ཞེས་པ་དེ། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་རིང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་ཆེས་ཆེར་རྒྱས་པས། སྔོན་མ་ནས་སྟོབས་འབྱོར་ཆེ་བའི་ཞང་ཞུང་ལྟ་བུ་ཡང་བོད་ཀྱི་གཉེན་སྡེབ་ཀྱི་ཟླ་བོ་དང་འཐབ་འཛིང་གི་དོ་ཡ་ཡོང་བ་ཡོད་ཅེས་བོད་ཀྱི་སྲིད་འབྱོར་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་སྟོན། ཚིག་སྦྱོར་ཁྲོད་ཀྱི་ལྟེ་བུ་ནི་ལྟ་བུའི་དོན་ཡིན་ཏེ། གཤམ་གྱི་ཐིག་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་ན་བཙན་པོས་གཅུང་མོ་སད་མར་ཀར་ལ་འཕྲིན་བསྐུར་བ་ “དེ་ལྟེ་བུ་མ་བགྱིད་པར། ལྀག་མྱི་རྷྱའི་སོ་ནམ་དང་བུ་སྲིད་ཟུང་ཞིག་ཆེས”ཞེས་ཡོད་པ་དང་གཞན་དུའང་མང་དུ་ཡོད་པ་ལས་རྟོགས་ནུས། འོན་ཀྱང་འགྱུར་ཡིག་ཏུ་“ 此王之时,与象雄王子方面联姻结好,一方面又公开交兵征 ”ཞེས་ལྟེ་བུ་ཞེས་པ་ལྡེ་བུར་འཁྲུལ་བས་象雄王子ཞེས་བསྒྱུར། སྐབས་འདིའི་ལྀག་མྱི་རྷྱ་ནི་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པ་ལས་རྒྱལ་སྲས་(王子)མ་ཡིན་པ་བརྟག་ན་ཤེས། ནོར་འཁྲུལ་དེའི་དབང་གིས་“དེ་ལྟེ་བུ་མ་བགྱིད་པར་”ཞེས་པ་ཡང་“妹子对王子不应如此”ཞེས་སྒྱུར་སྐྱོན་བྱུང་བ་དང་། གོང་གི་ཚིག་“ཞང་ཞུང་ལྟེ་བུ་གཉེན་གྱི་ཡང་ངོ་། འཐབ་ཀྱི་ཡང་སྐལ་”ནི་སྐབས་དེའི་སྤུར་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་འབྱོར་གནས་བབ་མཚོན་པའི་ཚིག་ཡིན་ཀྱང་། 与象雄王子方面联姻结好,一方面又公开交兵征战ཞེས་བྱ་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བའང་སྒྱུར་སྐྱོན་དུ་ཟད་དོ།
          ཤོག་ངོས་35ན། “གསེར་གྱི་མདུང་རྩེ་ཉིས་བརྒྱའ་སྦལ་བཏགས་ཏེ། རྒྱབ་ཏུ་ཐལ་བ་བཀལ་ནས་”ཞེས་པ། རྒྱ་ཡིག་ཏུ “ 罗阿木乃以金矛二百支,栓在一百头犍牛背上,牛背皆驮灰囊 ” ཞེས་བསྒྱུར། སྦལ་ལ་ཞེས་པ་འདིར་མཁས་པ་སོ་སོའི་ངོས་འཛིན་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་བྱུང་། དགེ་ཆོས་ཀྱིས་“གསེར་གྱི་མདུང་རྩེ་ཉིས་བརྒྱ་རྩ་ལ་བཏགས་ཏེ་"⑤ཞེས་རྩ་རུ་ངོས་བཟུང་། གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་གྱིས་“རྭ་ལ་བཏགས་ཏེ་”⑥ཞེས་དང་། མཁས་པ་ལ་ལས་རྦལ་ལ་ཞེས་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་པ་ལས་རྭ་ལ་བཏགས་ཞེས་པ་དོན་དང་འབྱོར་རམ་སྙམ། རྒྱ་འགྱུར་གྱི་དོན་ལྟར་ན། མདུང་རྩེ་ཉིས་བརྒྱ་རྒྱབ་ལ་བཏགས་ཏེ། རྒྱབ་ཏུ་ཐལ་བ་བཀལ་ནས་ཞེས་པར་འདུག་པས་སྦྱོར་མི་བདེ་ཞིང་དེ་འདྲའི་བརྗོད་སྟངས་ཀྱང་མེད་སྙམ་མོ། རའི་ཝ་ཟུར་ཅུང་ཆེ་ཚད་དུ་བྲིས་པ་མགར་ཁྲི་འབྲིང་དང་ཝང་ཞའོ་ཅེ་གཉིས་ཀྱིས་ཤགས་བཀྱེས་པའི་ཚིག་ནའང་ཤ་བ་རྭ་མང་སྟེ་འགྱེན་ཏམ་ཞེས་རའི་ཝ་ཟུར་ཆེ་བ་ར་བྲིས་ཡོད་དོ།
          གསུམ།  མི་སྣའི་རུས་མིང་དང་བརྗོད་དོན་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་བ་དང་ཆད་ལྷག་ཤོར་བ།
          ཤོག་ངོས་38དུ། “འཛངས་ཀྱང་ཚད་མྱེད་དོ། མྱྀ་དེ་ལྟེ་བུ་མ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱི་ཚོད་དོ་”ཞེས་པ་སྒྱུར་ཡིག་ཏུ་“此等人物,往昔古代未曾出现”ཞེས་བསྒྱུར་བ་དེའི་མཇུག་ཏུ་"亦为后来者之楷模也”ཞེས་པའི་དོན་བོད་ཡིག་ཏུ་ཟུར་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། ཡང་ཤོག་ངོས་41ཏུ། “འུང་ལྟར། ཟྀང་པོ་རྗེ་སྟག་སྐྱ་བོ། ཆོས་ལོག་ཆིང་སྲྀད་གྱུར་པས་”ཞེས་པའི་སྒྱུར་ཡིག་ཏུ "尤有甚者,森波杰达甲吾背离风俗,改变国政恣意妄为......”ཞེས་པ་ལས་“尤有甚者”ཞེས་པའི་དོན་བོད་ཡིག་ཏུ་མེད་དོ། ཤོག་ངོས་43དུ་“འུང་གི་རྗེས་ལ། ཟྀང་པོ་རྗེ་ལ་དྲ་མ་མ་དྲངས་པར། རྒྱལ་སྟག་བུ་དགུང་དུ་གཤེགས་སོ་”ཞེས་པ། “后,向森波 杰(墀邦松)进引,尚未发兵之际,悉补野赞普达布(聂西)升 遐”ལྟར་བསྒྱུར་ཡོད་ཀྱང་བོད་ཡིག་ལྟར་ན་尚未向森波杰发兵之际རྫི་བོའི་ཞེས་བསྒྱུར་ན་འོས་ལ། ཚིག་སྦྱོར་ཁྲོད་进引ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་གཉིས་སྦྱོར་དགོས་དོན་མེད་དོ།
          ཤོག་ངོས་52སུ། “འུང་ནས་ཞང་སྣང་གི་བྲན། པ་ཚབ་གྱི་མ་ཕོ་འཁུས་ཏེ། ཞང་སྣང་བརླག་གོ”ཞེས་པ་དེ། “下令后,又暗派尚囊之奴仆巴策将尚囊消灭" ཞེས་སུ་བསྒྱུར་ཡོད། བོད་ཡིག་མ་ཕྱིར་下令后,有暗派ཞེས་པའི་དོན་ཅུང་ཙམ་ཡང་མེད་པས་སྒྱུར་ཡིག་མ་ཕྱིའི་དོན་དང་མི་མཐུན་ལ། པ་ཚབ་གྱིམ་ཕོའི་མིང་ཆ་ཚང་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་སྒྱུར་མེད།
          ཤོག་ངོས41ན། “བྲན་གྱི་ས་རིས་ཀྱི་ནང་དུ། མྱང་ནམ་ཏོ་རེ་ཁྲུ་གྲུ་དང་སྨོན་ཏོ་རེ་ཙེང་སྐུ་སྤད་ཀྱང་འཛི་ཟུང་གི་བྲན་དུ་བཆད་དོ་”ཞེས་པ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ།“在奴户之中有娘·南木多日处古与孟·多日曾古拜两氏,均被划归几松,成其奴户 "ཞེས་བསྒྱུར། སྐབས་འདིར་སྒྱུར་མཁན་གྱིས་ “སྤད་”ཅེས་པ་ཕ་བུའམ་ཡང་ན་ཕ་སྤུན་གང་རུང་གི་དོན་ཡིན་པ་མ་རྟོགས་པར། སྨོན་ཏོ་རེ་ཙེང་སྐུའི་མིང་གི་ཟུར་དུ་འཁྲུལ་ནས་བསྒྱུར་ཡོད། སྨོན་ཏོ་རེ་ཙེང་སྐུ་ནི་མྱང་ཙེང་སྐུ་དང་གང་ཟག་གཅིག་ཡིན་པ་ཡིག་ཆ་ལས་ཤེས་ནུས། ཡང་ཤོག་ངོས་48ན། “ཕངས་ཏོ་རེ་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས། པྲྀན་སྙ་ཏོ་རེ་གཙུག་བློན་ལས་གསློ་ཏེ་”ཞེས་པ “ 邦多日义策乃 托清枕·聂多日祖伦转禀赞普…" ཞེས་བསྒྱུར། པྲྀན་ནི་འཕྲིན་དང་གཅིག་སྟེ་གནའི་འབྲི་སྲོལ་ཡིན་མོད། སྒྱུར་མཁན་གྱིས་སྙ་ཏོ་རེའི་རུས་ལ་འཁྲུལ་ཡོད། གོང་དུ་བཀོད་པའི་མྱང་དབའས་ཀྱི་མཆིད་ལས་ཀྱང་“པྲིན་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བཏག་སྟེ། ཚེས་པོང་ནག་སེང་གིས་བཏགས་སོ་”ཞེས་པ་ལྟར་འཕྲིན་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས། མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ “སྙ་ཏོ་རེ་གཙུག་བློན་ལས་ཕྲིན་གསོལ་ཏེ་”⑦ཞེས་འཕྲིན་ལྟར་གོ་བ་བླངས་ཡོད་པ་ཡང་དག་པར་སེམས་ལ། གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་བྲན་སྙ་དོ་རེ་གཙུག་བློན་⑧ཞེས་བྲན་དུ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་ཀྱང་སྙ་དོ་རེ་བཙན་པོའི་ཞབས་འབྲིང་དུ་གསུངས་ཡོད་པ་⑨དོན་དངོས་དང་མི་མཐུན་པར་སེམས། ལར་མ་ཕྱི་ཡིག་རྙིང་ཚན་པ་འདིའི་ཡི་གེ་རྣམས་མི་གསལ་བས་ངོས་འཛིན་ཁག་པོ་འདུག 
          བཞི། དོན་གྱི་བྱུང་བ་དང་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་ཕན་ཚུན་ནོར་བ། 
          དཔེར་ན་ཤོག་ངོས་42སུ། “ཇྀང་བོ་རྗེས་གཤེན་ཁྲི་བཞེར་ཁོལ་ཚབ་ནང་བློན་བྱེད་པའྀ་ངོ་མ་ཆོད་དེ། དགེ་བས་མྱྀ་དགེ་བ་བསད་ན། བསད་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བསྒོའོ་"ཞེས་པའི་ཚིག་དེ “森波杰竟日:线·墀热赛策布身为内相,我不好说也,以善诛不善,诛则诛臭,何用抵偿?”སྒྱུར་མཁན་གྱིས་“ཇྀང་(ཟིང་)པོ་རྗེས་གཤེན་ཁྲི་བཞེར་ཁོལ་ཚབ་ནང་བློན་བྱེད་པའི་ངོ་མ་ཆོད་དེ་”ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་མི་སྣ་ཟིང་པོ་རྗེས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་མིན་ཡང་ཡིན་པ་ལྟར་བྱས་ནས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་འདུག གཞན། གཤེན་ཁྲི་བཞེར་གྱི་མིང་ཆ་ཚང་ལ་གཤེར་ཁྲི་བཞེར་འདྲོན་ཀོང་ཟེར་བ་གསལ། ཁོལ་ཚབ་ཅེས་པ་ཟིང་པོ་རྗེའི་ཞབས་འབྲིང་ནང་མའམ་ནང་འཁོར་ལྟ་བུ་ཨེ་ཡིན་སྙམ། རྒྱ་ཡིག་ཏུ་དེ་གཤེན་གྱི་མིང་གི་ཆ་ཤས་སུ་བྱས་པའང་དག་མིན་དཔྱད་དགོས་སོ།
          ཡང་ཤོག་ངོས་52ན། “འུང་གི་འོག་ཏུ། ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས། མྱང་ཞང་སྣང་བཙན་པོ་ལ་གློ་བ་རིངས་པ། ཟུ་ཙེས་དཀུ་བེལ་ནས་ཞང་སྣང་བཀུམ་སྟེ། ཟུ་ཙེ་གློ་བ་ཉེའོ་” ཞེས་པ “后,琼保·邦色一再声言:娘·尚囊对赞普心怀逆谋为我苏孜揭发,杀尚囊,苏孜最 为忠诚也”ཞེས་པའང་སྤྱིར་མ་ཕྱིའི་ཚིག་ཧྲིལ་པོ་ནི་དོན་གྱི་བྱུང་བ་ཙམ་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཡིན་མོད། རྒྱ་ཡིག་ཏུ་“མྱང་ཞང་སྣང་བཙན་པོ་ལ་”ཞེས་པ་ནས་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་ཡིན་པ་ལྟར་བསྒྱུར་བས་མ་ཕྱི་དང་མི་མཐུན་པར་གྱུར། དེ་ལྟར་སྒྱུར་དོན་ཡང་མ་ཡིག་ཏུ། “ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས་”ཞེས་དང་“ཟུ་ཙེས་་་་”ཞེས་མིང་གི་མཇུག་ཏུ་བྱེད་སྒྲ་ཡོད་པ་ཙམ་དང་ཚིག་སྦྱོར་གཅིག་གི་ཁྲོད་བྱེད་པ་པོའི་མིང་ཐེངས་གཉིས་ལ་བསྐྱར་བ་དེས་ཡིན་སྲིད་ཀྱང་། དེ་ཙམ་གྱིས་ཚིག་དེ་མི་སྣའི་སྐད་ཆར་འཛིན་དཀའ། ཤོག་ངོས་70ཡི་གཤམ་གྱི་ཚན་པ་དེ་ཡང་ཚིག་ཕལ་ཆེར་གོང་གི་ཚིག་སྦྱོར་དང་མཚུངས་ཤིང་“ཟུ་ཙེ་གློ་བ་ཉེའོ་”ཞེས་ཐེངས་གསུམ་བྱུང་། ཚིག་རྣམས་ཀྱང་བྱུང་བ་བརྗོད་པའམ་ལྷུག་བརྗོད་ཀྱི་རྣམ་པར་འདུག་པ་ལས་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་མ་ཡིན་ནོ།
          དེ་མིན་ཤོག་ངོས་59ན་ “མགུར་བླངས་པའི་རྗེས་ལ། རྨང་ཅུང་མཆིད་ཕྱག་བགྱིས་པ་ལས། བཙན་པོ་དྲལ་ལ། བཀའ་ལན་ཡྀ་གེར་གསོལ་བ་ནི་ཆང་མ་མཆིས་སོ་”ཞེས་པ་“歌毕,芒穹致礼告別,向赞普请求给王兄赞普之回音书信。未给任何文字,但凭口传:听到…… ”ཞེས་བསྒྱུར། བཙན་པོ་དྲལ་ལ་ཞེས་པ་ནས་བཙན་མོ་སད་མར་ཀར་གྱི་སྐད་ཆ་ཡིན་ཡང་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་དེ་དོན་གྱི་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྟར་བསྒྱུར་ཏོ། 
          ལྔ། སྒྱུར་ཡིག་ལས་བྱུང་བའི་མིང་མ་ཡིག་དང་མི་མཐུན་པ་དང་དཔེ་དང་དཔེ་ཅན་གཉིས་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་བ། 
          ཤོག་ངོས་40རུ། “སྡུར་བའི་ཡུ་སྣ་ན་ནི། ཟྀང་པོ་རྗེ་ཁྲི་པངས་སུམ་མཆིས་”ཞེས་པ་“悉补尔瓦之宇那,有森波杰墀邦松在焉”ཞེས་སྡུར་བ་ཞེས་པ་悉补尔瓦 བསྒྱུར་བ་སྒྲ་མི་མཐུན་པ་དང་། ཡང་དེའི་གཤམ་དུ་སྡུར་བ་ལ་吾瓦ཞེས་དང་། དེའི་རྗེས་ཤིག་ཏུ་布瓦ཞེས་མ་ཕྱིའི་མིང་གཅིག་ལ་སྒྱུར་ཡིག་གཅིག་གི་ནང་སྒྲ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བ་དེབ་དེ་རང་ན་བཀོད་པའི་མ་ཡིག་གི་སྒྲ་དང་མི་མཐུན་ལ་སྒྱུར་ཡིག་གི་སྒྲ་སོ་སོའང་མི་མཐུན་པར་གྱུར། ཡིག་རྙིང་གི་མ་ཕྱི་དངོས་ན་སྡུར་བ་དང་སྤུར་བ་གང་ཡིན་ཅུང་མི་གསལ་བས། མཁས་པ་ལ་ལས་སྡུར་བ་དང་ལ་ལས་སྤུར་བ་རུ་བྲིས་པ་ཡོད་མོད། དེ་གཉིས་ལས་གང་རུང་ཞིག་རང་ལུགས་སུ་བཟུང་ཕྱིན་སྒྱུར་ཡིག་ཏུའང་སྒྲ་དེ་ལྟར་བསྒྱུར།
          ཤོག་ངོས་58ན་ཡང་།“ ཡུལ་གྱི་ནི་སྐལ་པོག་པ། ཁྱུང་ལུང་ནྀ་རྔུལ་མཁར་ཞིག”ཅེས་སད་མར་ཀར་གྱིས་བླངས་པའི་མགུར་དེའི་ “རྔུལ་མཁར་”ཞེས་པར་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་“སྡུལ་མཁར་”⑩དང་། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་གོ་བདེར་བཏང་བའི་མགུར་ཁྲོད་“རྔུལ་མཁར་” ⑪དང་མགུར་ཚིག་དངོས་ཀྱི་ཁྲོད་“རྡུལ་མཁར་”ཞེས་བྲིས། དོན་དངོས་སུ་ནི་རྔུལ་མཁར་རམ་དངུལ་མཁར་ཞེས་པ་དག་སྙམ་སྟེ། 《ལེགས་བཤད་མཛོད་》དུ་“མཐོ་ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་མན་ཆད་དང་”⑫ཞེས་དང་། དབྲ་སྟོན་སྐལ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི་《འཛམ་གླིང་མཐའ་དབུས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཉེར་མཁོའི་སྣང་བ་》རུ་“ཏི་སེ་ནས་ཞག་ལམ་མཚམས་ཙམ་ན་བླ་ཆེན་དྲན་པའི་སྒྲུབ་གནས་ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་ཡོད་”ཅེས་བཀོད་ཡོད། དེར་མ་ཟད་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཁྱུང་ལུང་རྔུལ་མཁར་ཞེས་བོད་མིའི་ངག་ལ་འཇགས་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་འཛིན་འོས་པར་བསམས། རྒྱ་འགྱུར་དུ་“ 我陪嫁这地方啊,是琼垄-----沙尘堡赛” ཞེས་རྡུལ་མཁར་ལྟར་དོན་བསྒྱུར་བྱས། ས་མིང་མི་མིང་སོགས་སྤྱིར་བཏང་དུ་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས་པ་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་བླང་བྱ་ཡིན་པས། འདིར་མིང་གི་ཕྱེད་དོན་བསྒྱུར་བྱས་པར་དགོས་པ་མེད་པར་སྙམ།
          ཤོག་ངོས་35ན“དེ……ཞེས་མགུར་གསུངས་སོ། སྒྱེད་པོ་འོག་གཟུགས་ན། ཟངས་རྡོ་བླ་ནས་ཕབ་སྟེ། རྗེ་རུ་གཤེགས་སོ་་་་་་”ཞེས་པ་དེ། སྒྱེད་པུ་བཙུགས་པའི་སྟེང་ལ་ཟངས་ཀྱི་སླ་ང་བསྐྱོན་པ་ལྟར་ཤ་ཁྲི་བོད་ཀྱི་རྗེ་བོ་མཛད་ཅེས་སྒྱེད་པུའི་སྟེང་སླ་ང་བསྐྱོན་པ་དཔེ་དང་ཤ་ཁྲི་བོད་ཀྱི་རྗེ་མཛད་པ་དཔེ་ཅན་ཡིན་ཡང་། སྒྱུར་ཡིག་ཏུ། 令人支起三块支锅石,,安置铜锅,遂力人主ཞེས་དཔེ་དོན་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་མ་ཕྱེས་པར་དཔེ་ཡང་དོན་དུ་འཁྲུལ་ནས་བསྒྱུར། གལ་ཏེ་སྒྱེད་པུར་ཟངས་རྡོ་ཕབ་པ་དཔེ་མིན་པར་དོན་ཡིན་ཚེ། ཤ་ཁྲི་བོད་ཀྱི་རྗེ་བོར་བཞུགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དོན་ཆེན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་བརྗོད་པའི་གསེབ་ཏུ་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་དོན་ཆེས་ཕྲན་ཚེགས་ཤིག་ཀྱང་མི་འོས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་འགྱུར་བས། ཚིག་དོན་འབྲེལ་མི་ཆགས་ལ་བློ་ངོར་ཡང་མི་བདེའོ། དེས་ན། སྒྱེད་པུར་ཟངས་བསྐྱོན་པ་དང་ཤ་ཁྲི་བོད་མགོ་ནག་པོའི་རྗེར་བཞུགས་པ་གཉིས་དཔེ་དང་དཔེ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་བསྒྱུར་ན་དོན་དང་མཐུན་ནམ་སྙམ།
          དེ་ལྟར་གོང་དུ་བཀོད་པའི་སྒྱུར་སྐྱོན་རིགས་རྣམས་ལས། གསུམ་པ། བཞི་པ། ལྔ་པ་རྣམས་ནི་སྒྱུར་ཡིག་ཏུ་ཆད་ལྷག་ཤོར་བའམ། མི་སྣའི་རུས་མིང་དང་བརྗོད་དོན་ཕན་ཚུན་ནོར་བ། དོན་གྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པའི་ཚིག་དང་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་ཕན་ཚུན་ནོར་བ། སྒྱུར་ཡིག་ལས་བྱུང་བའི་མིང་མ་ཡིག་དང་མི་མཐུན་པ། དཔེ་དཔེ་ཅན་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་བ་བཅས་ཀྱི་སྐྱོན་འདུག་པར་བསམ་ཡང་། སྐྱོན་ཆུང་ངུ་དེ་རིགས་བསལ་ཕྱིན་སྒྱུར་སྐྱོན་ཡང་སེལ་ཚར་བས། ཡང་བསྐྱར་ཡིག་ཚོགས་མང་པོ་དང་བཅས་སྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པའི་དགོས་པ་མི་འདུག སྒྱུར་སྐྱོན་རིགས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནི་མ་ཕྱིའི་ཚིག་དོན་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་ནོར་བ་དང་། ཡིག་གཟུགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་ནོར་ནས་སྒྱུར་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་རྐྱེན། ཚིག་ཧྲིལ་པོ་བསྐྱར་དུ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་མ་བསྒྱུར་ན་སྒྱུར་སྐྱོན་སེལ་མི་ནུས་པར་སྙམ་ལ། དེ་དག་སྐབས་ཐོག་གི་དཀྱུས་སུ་བཅུག་ན་བརྗོད་དོན་ཉོག་འགྲོ་བར་དོགས་ནས། སྐབས་འདིར་ཕྲན་གྱིས་དོན་ཚན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྐབས་བབས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་བསྐྱར་དུ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་གཤམ་གསལ་ལྟར་རོ།
          དོན་ཚན་དང་པོ་ལས་བྱུང་བ།
           (1)邦色苏则聪敏之才,同时将三事四案 听而决断之,并与人对奕而败之。
          (2)邦色芬则者,明睿·多谋,英明聪慧, 若有余长皆集一身者、非苏则莫属。
          (3)英明耿介,勇武之士,各受敬祝,削其 功,免奖赏。
          (4)暴君虐于上,奴卑慑于下。 
          (5)韦义策心系其舅农·桑多日松,与之 盟誓。
          (6)娘·门多日心系蔡邦纳松,与之盟誓。
          (7)世人所羡慕的倶集自个怀中、狐如双胞胎儿自己所生。
          (8)群保邦色曰:“汝堪任将军之职呼!” 
          (9)子嗣之中 ,任其一人,赐以金字告身, 永不绝之。 
          (10)父王和母后所属民公皆叛。
          (11)君臣再三计议,遂灭李迷夏。
          དོན་ཚན་གཉིས་པ་ལས་བྱུང་པ།
          (1)此王之时,彼象雄王国可与悉补野联姻,亦能战之。 
          (2)(牛)觕系二百金矛,背驮灰袋... ...
          གོང་དུ་ཁོ་བོས་སྐུ་ཞབས་གང་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་པའི་《ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་》ཞེས་པ་དང་། བཙན་པོ་རིམ་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཡིག་མ་ཕྱི་གཉིས་ཞིབ་བསྡུར་སྒོས། སྒྱུར་སྐྱོན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་སྐོར་ཞིག་ལ་རྟོག་དཔྱོད་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་གོ་བ་ལེན་སྟངས་དང་བསྒྱུར་ཚུལ་བཀོད་ཡོད་པ་དེ་ལ་འགལ་འཁྲུལ་ནོངས་པའི་ཆ་ཅི་ཡང་མཆིས་སྲིད་པས་སྐུ་ཞབས་གང་གཉིས་དང་བོད་རིག་པའི་མཁྱེན་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སློབ་སྟོན་གནང་བའི་རེ་འདུན་ཞུ། ། 
          མཆན་འགྲེལ། 
          ①གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་གྱིས་བརྩམས་པའི་《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་ཡིག་ཆ་བདམས་བསྒྲིགས་》P37 
          ②དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་བརྩམས་པའི་《མགུར་གླུའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྱད་ཆོས་》P65 
          ③《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་ཡིག་ཆ་བདམས་བསྒྲིགས་》P37 
          ④《དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་》དེབ་གསུམ་པ། P179 
          ⑤གོང་མཚུངས། P163 ⑥《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་ཡིག་ཆ་བདམས་བསྒྲིགས་》P17 
          ⑦《དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་》དེབ་གསུམ་པ། P182 
          ⑧《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་ཡིག་ཆ་བདམས་བསྒྲིགས་》P45 
          ⑨《མགུར་གླུའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྱད་ཆོས་》P76 
          ⑩《དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་》དེབ་གསུམ་པ། P193 
          ⑪《མགུར་གླུའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྱད་ཆོས་》P82 P85 ⑫ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི་《ལེགས་བཤད་མཛོད་》P152