ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན་བོད་ལྗོངས་རྒྱུན་མཐུད་བརྟན་ལྷིང་དང་གོང་འཕེལ་མགྱོགས་པོ་འགྲོ་རྒྱུ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཞིང་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ཆེས་ཆེར་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་པས་རྒྱལ་ཡོངས་དང་མཉམ་དུ་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྒོ་ཀུན་ནས་བསྐྲུན་ཚར་བར་འགན་ལེན་བྱ་ཆེད་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བཏིང་ཡོད།
འདི་ག་ལས་ཁུངས་ནས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་འཕྲད་པའི་དུས་བབ་ལ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་དབྱེ་ཞིབ་གནང་བ་དང་། གལ་ཆེའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་གྱི་གནད་དོན་རབ་དང་རིམ་པར་རྒྱས་བཤད་གཏིང་ཟབ་གནང་བ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་དོན་གྱི་གནས་བབ་ཧྲིལ་པོའི་ཁྲོད་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་བཀོད་སྒྲིག་དང་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་དུས་རབས་གསར་པའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་མདུན་སྐྱོད་ཁ་ཕྱོགས་གསལ་སྟོན་དང་རྩ་བའི་གཞི་འཛིན་ས་མཁོ་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད།
བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྟོབས་ཆེའི་འགོ་ཁྲིད་འོག་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་ཀྱི་ཤུགས་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག བོད་ལྗོངས་རྒྱུན་མཐུད་བརྟན་ལྷིང་དང་གོང་འཕེལ་མགྱོགས་པོ་འགྲོ་རྒྱུ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཞིང་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ཆེས་ཆེར་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་པས་རྒྱལ་ཡོངས་དང་མཉམ་དུ་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྒོ་ཀུན་ནས་བསྐྲུན་ཚར་བར་འགན་ལེན་བྱ་ཆེད་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བཏིང་ཡོད།
ས་རུབ་ལ་ཁད་ཀྱི་སྐབས་བྲག་གསུམ་མཚོའི་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་ནང་གི་བོད་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་ཀོང་པོ་རྒྱ་མདའ་རྫོང་སྐྱིད་པ་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་མི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་མགྲོན་ཁང་ནང་གླུ་སྒྲ་དང་དགོད་སྒྲས་ཁེངས་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ཚོང་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དང་། སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པས་དགོང་ཟས་ལ་རོལ་བའི་སྐབས་སུ་ཁོང་གིས་ཀོང་པོའི་དམངས་གཞས་བཏང་ནས་སྐུ་མགྲོན་སྤྲོ་པོ་ཡོང་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ཉིང་ཁྲིར་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གཡུ་གཞོང་ཞེས་སུ་འབོད་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་། ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད་ཆེ་བས་གནས་དེ་གའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་ཤིང་གཅོད་དེ་ཁྱིམ་ཚང་གི་འཚོ་བའི་ཁ་གསབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དངོས་གྲུབ་གནས་སའི་སྐྱིད་པ་གྲོང་ཚོ་ནི་དེ་སྔ་ཤིང་གཅོད་མཁན་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། སྐྱིད་པ་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ཧྲུའུ་ཅི་དང་པོ་ཝང་ཧྲེ་ཡིས། ས་གནས་དེ་གར་ཤིང་གཅོད་རྒྱུ་གཏན་འགོག་བྱས་རྗེས་སྐྱིད་པ་གྲོང་ཚོས་འབྱུང་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེན་བཏང་བ་དང་། ཤིང་གཅོད་མཁན་གྲོང་ཚོ་དེ་ཡུལ་སྐོར་གྲོང་ཚོར་འགྱུར་ཞིང་། གྲོང་མི་ཚོས་ཡུལ་སྐོར་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུར་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། འབྱུང་ཁམས་དམར་ཐིག་བརྟན་སྲུང་བྱས་ཤིང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཆ་43%དོ་ནན་པོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཁོངས་སུ་བཅུག་པས། འབྱུང་ཁམས་སྲུང་ར་གལ་ཆེན་བརྟན་དུ་སོང་བ་དང་། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དེ་བས་མང་བ་འབྱུང་ཁམས་དང་ཡུལ་སྐོར་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།
ད་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ། འཛམ་གླིང་ཐོག་མཐོ་ཚད་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་མཐོ་གནོན་གློག་སྒྱུར་ལས་གཞིའི་མངའ་རིས་གློག་ཤུགས་དྲ་སྦྲེལ་ལས་གཞི་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཡོད། ལོ་མཇུག་ཏུ་འཁོར་རྒྱུག་བེད་སྤྱོད་བྱས་རྗེས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འབྲོང་པ་དང་ས་དགའ་སོགས་རྫོང་བདུན་ལ་དྲ་སྦྲེལ་ཆེན་པོའི་གློག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་སུམ་འབུམ་བརྒྱད་ཁྲི་ཙམ་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་བློས་འགེལ་ཆོག་པའི་གློག་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་དང་ལེགས་བཅོས་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། འགྲིམ་འགྲུལ་དང་། ཆུ་བེད། ནུས་ཁུངས་སོགས་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་འབོར་ཆེན་ཁག་གཅིག་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོར་ལག་བསྟར་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པས། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཞན་ཆ་གསབ་པ་དང་ཆབས་ཅིག་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་ལ་འདེགས་སྐྱོར་ནུས་ལྡན་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་ལོ་ལྔ་ཚན་གྱི་འཆར་འགོད་བཅུ་གསུམ་པའི་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་འཇོག་གནང་བའི་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2990དོན་འཁྱོལ་བྱས་པས་དེ་ནི་ལོ་ལྔ་ཚན་གྱི་འཆར་འགོད་བཅུ་གསུམ་པའི་མ་འཇོག་གི་ལྡབ་གཅིག་དང་གྲངས་ཆུང་གཅིག་ཡིན་པ་རེད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་འཕེལ་སྒྱུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྲུའི་ཁྲུའུ་ཀྲང་ཞའོ་ཧུའེ་པིང་གིས། ལོ་ལྔ་ཚན་གྱི་འཆར་འགོད་བཅུ་གསུམ་པའི་མདུན་གྱི་ལོ་བཞིའི་ནང་བོད་ལྗོངས་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་འབོར་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་9.3%འཕར་བ་དང་། འཕར་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་དུས་མཚུངས་ལས་བརྒྱ་ཆའི་གནས་2.8ཀྱིས་མཐོ་བ་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།
དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་ལེགས་བཅོས་དང་མི་སེམས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་བྱ་རྒྱུ་ནི་སྔ་བར་ཕྱི་གསུམ་དུ་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གྱི་ཐོག་མའི་སྐུལ་སློང་དང་མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན། འདས་ཟིན་པའི་ལོ་ཁ་ཤས་ནང་། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་རང་རིམ་པའི་ནོར་སྲིད་ཡོང་འབབ་ཀྱི་80%དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་བཅོས་ནང་གཏོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གནད་འཕིགས་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་གཏོར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཞན་པ་དང་འཚོ་གནས་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པའི་ཆེས་དབུལ་ཕོངས་ས་ཁུལ་ས་ངན་དུ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཡུལ་གཞན་དུ་གནས་སྤོ་བྱེད་པའི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་གྲོང་མི་ཆིག་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ལྷག་རི་ཁུག་ནས་ཕྱིར་སྐྱོད་རྒྱུར་རོགས་རམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་བྲག་ཡིབ་གྲོང་རྡལ་བཅའ་གནས་གྲོང་ཚོར། བསོད་ནམས་ལྷ་སྒྲོན་གྱི་ཨ་མས་ཇ་བསྲུབས་མ་བཟོ་བཞིན་དུ་ནང་མི་ཚང་མར་ཞོགས་ཟས་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ན་ནིང་སྤྱི་ཟླ་5པར། བསོད་ནམས་ལྷ་སྒྲོན་དང་ནང་མི་རྣམས་ས་ངན་ནས་དེ་གར་སྤོས་ཏེ། ཉང་ཆུའི་ནུབ་ངོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་གསར་པར་འཚོ་བ་གསར་པ་སྐྱེལ་འགོ་ཚུགས་ཡོད།
དབུལ་སྒྲོལ་འགག་གཏོར་གྱི་ལས་དོན་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་སྔ་རྗེས་སུ་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་198བཏང་བ་དང་། གནས་སྤོས་གྲོང་གསར་དང་། གནས་སྤོ་བྱ་ཡུལ་གྱི་སྡོད་ཁང་། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད། སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་ཆ་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་965འཛུགས་སྐྲུན་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། ཡིག་ཚགས་བཙུགས་ནས་གཱ་ཤོག་བཟོས་པའི་དབུལ་ཕོངས་མི་འབོར་ཉིས་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གནས་སྤོ་དང་གནས་སྡོད་བྱས་ཡོད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་ཆེ་དགྲ་ལྷས། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་པོས་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དེས། མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་ཤུགས་ཆེན་ཕྱིན་ཡོད། སླད་ཕྱིན་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་མུ་མཐུད་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། མཐུན་སྒྲིལ་དང་། འབྱོར་ཕྱུག ཤེས་དཔལ། ཞི་མཐུན། མཛེས་སྡུག་བཅས་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་བོད་ལྗོངས་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། སངས་སྐྱབས།
