གླེང་བཞི་བཤད་པ།
བད་ཀན་སྨུག་པོའི་ནད་ནི་ནད་ཐོག་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་ཧ་ཅང་བའི་ནད་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཕོ་མཆིན་གྱི་ནད་ཅིག་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རྐྱེན་གྱིས་དབང་གིས་སྨུག་པོ་ཚ་རྐྱེན་དང་གྲང་རྐྱེན་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་སྨུག་པོ་ཚ་རྐྱེན་ནི་འགྲམས་ཚད་ཀྱི་ལྷག་མ་དང་མཚོན་ཁྲག་ལུས་པ་དེ་གཉིས་མཆིན་པར་བབས་པ་འམ་ཡང་ན་ཚ་སྐྱུར་རིགས་བསྟེན་དྲགས་ནས་མཆིན་ཁྲག་རྒྱས་ནས་ཕོ་བ་ལྷུང་ནས་བད་ཀན་གྱི་ནད་འདྲེས་པ་དང་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མ་ལ་ལྷུང་ནས་མཁྲིས་ནད་ལ་འདྲེས་པ་དང་དེ་ཉིད་ལོང་དུ་ལྷུང་ནས་ལོང་ནད་དང་འདྲེས་པ་སྟེ་སྨུག་ཡས་བབས་ཀྱི་ནད་དང་ཡང་གྲང་རྐྱེན་འཇུ་དཀའ་བ་དང་གྱོང་པོ། མ་ཚོས་པ། ཁེངས་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟེན་དྲགས་པས་མེ་དྲོད་རྣམ་གསུམ་གྱི་བྱེད་ལས་ཉམས་ནས་སྙིགས་མ་མ་ཞུ་བའི་ནད་མ་ཞུ་བེ་སྣབས་ཏེ་གྲང་བའི་ནད་བྱུང་བ་དང་དེ་ཉིད་དུས་ཐོག་ཏུ་མ་བཅོས་པར་རྙིང་ནས་དྭངས་སྙིགས་འདྲེས་ནས་མཆིན་པའི་རྩ་ལམ་བརྒྱུད་མཐར་དྭངས་མ་མ་ཞུ་བའི་ཚ་བའི་ནད་དུ་གྱུར་བ་དང་དེ་ཡང་དུས་ལྟར་མ་བཅོས་པར་རྙིང་ནས་མཆིན་པར་ངན་ཁྲག་རྒྱས་ནས་སླར་ཡང་ཕོ་བ་ལུད་ནས་བད་ཀན་གྱི་ནད་དང་འདྲེས་པ་དང་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མ་ལ་ལྷུང་ནས་མཁྲིས་བ་ནད་དང་འདྲེས་བ་དང་དེ་ཉིད་ལོང་དུ་ལྷུང་བས་རླུང་དང་བསྡོངས་བ་སྟེ་སྨུག་པོ་མས་ཆགས་ཀྱི་ནད་དང་གནས་ཀྱི་དབང་གིས་སྨུག་པོ་རང་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཞི་དང་དུས་དབང་གིས་སྨུག་པོ་ཚ་བ་དང་སྨུག་པོ་འཐབ་པ། སྨུག་པ་གྲང་བ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་དང་སྨུག་པོ་བྱེར་བའི་ནད་ལ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ལས་དང་པོ་ཕྱི་ཤ་པགས་ལ་བྱེར་བ་དང་རྩ་ལ་བྱེར་བ། ཚིགས་མཁར་ལ་བྱེར་བ་སྟེ་ལྔ་དང་ནང་བྱེར་ལའང་ཡར་གྱི་མགོ་ལ་བྱེར་བ་དང་གཉེན་པའི་སྲོག་རྩ་ལ་བྱེར་བ། འཁོར་རྒྱུག་ཁྲག་ལ་བྱེར་བ་གསུམ་དང་ནང་དོན་གྱི་སྙིང་ལ་བྱེར་བ་དང་གློ་བ་ལ་བྱེར་བ། མཆེར་བ་ལ་བྱེར་བ། མཁལ་མ་ལ་བྱེར་བ་བཞི་དང་སྣོད་བསམ་སེའུ་ལ་བྱེར་བ་གཅིག་བཅས་སྨུག་པོ་རྣམ་འགྱུར་བཅུ་གསུམ་དུ་བཤད་ལ། སྨུག་པོ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་ན་སྨུག་པོ་བྱེར་བ་དང་རྒྱས་བ། འགྱིངས་བ། འདྲིལ་བ་བཅས་བཞི་དང་དེ་ལས་སྨུག་པོ་རྒྱས་པ་ལ་བརྡོལ་མ་བརྡོལ་གཉིས་དང་འགྱིངས་ལ་གབ་མ་གབ་གཉིས། འདྲིལ་བ་ལ་གསར་རྙིང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་སྟེ་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དབྱེ་སྟངས་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན་རྒྱུ་ཡི་དབང་གིས་སྨུག་པོ་བད་ཀན་བད་ཀན་དང་བསྡོངས་པ་དང་མཁྲིས་པ་དང་བསྡོངས་པ། ཁྲག་དང་བསྡོངས་བ། རླུང་དང་བསྡོངས་བ་སྟེ་རྒྱུ་ཡི་སྒོ་ནས་བཞི་དང་རྐྱེན་གྱིས་དབང་གིས་ཚ་རྐྱེན་དང་གྲང་རྐྱེན་གཉིས་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་དང་དེ་ཉིད་གནས་ས་ནི་ཕོ་བ་དང་མཆིན་པ། རྒྱུ་མ། ལོང་བཞི་ཡིན་པས་ཕོ་ནད་དང་མཆིན་ནད། རྒྱུ་ནད། ལོང་ནད་སོགས་ལ་ཧ་ཅང་འཁྲུལ་ཆེ་བ་དང་ཁྱད་པར་དུ་སྲོག་རྩ་ནི་སྨུག་པོའི་ནད་ཀྱི་རྫོང་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་རྩ་དཀར་གྱི་ནད་དང་འཁྲུལ་ཉེན་ཞིང་ཁྲག་ནི་སྨུག་པོའི་ནད་ཀྱི་རྟ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཕྱིར་ཁྲག་ནད་ལ་འཁྲུལ་ཉེན་ཆེ་བ་དང་ཚིགས་པ་ནི་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་མཁར་ལྟ་བུ་ཡིན་ཕྱིར་དྲེག་གྲུམ་གྱི་ནད་དང་ནོར་ཉེན་ཆེ་བ་དང་ཡར་ལ་མགོ་ལ་བྱེར་ན་མགོ་ནད་དང་དོན་སྣོད་ལ་བྱེར་ན་དོན་སྣོད་ཀྱི་ནད་རྟགས་དང་འཁྲུལ་ཉེན་ཆེ་བ་དང་། ཁོང་ནད་ཕལ་ཆེལ་བ་བད་ཀན་སྨུག་པོའི་རྒྱུ་ཡིས་སྐྱེད་པ་ཡིན་ཕྱིར་སྨན་པ་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་གནས་ལ་མི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་དུག་ནད་ལ་ངོས་འཛིན་པ་འང་མང་པོ་ཡོད་ལ་ཡང་ལ་ལས་ཚ་བ་བའི་ནད་དུ་འདོད་པ་དང་ལ་ལས་གྲང་བའི་ནད་ལ་འདོད་པ་པ་དང་ཡང་ལ་ལས་ས་བདག་གདོན་ནད་དུ་ངོས་འཛིན་པ་འང་ཡོད། དེ་ཕྱིར་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ལ་ནམ་བྱ་ར་སྒྲིམ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། སྤྱིར་བཤད་ན་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ནི་འདུས་པའི་ནད་ཅིག་ཡིན་པས་གཉེན་པོ་ཡང་བསིལ་དྲོད་སྙོམ་པོར་བསྟེན་དགོས་པ་དང་ས་དང་འདྲ་བར་གཉེན་པོ་སྨན་གྱི་ཁ་རུ་ལྕི་བ་དང་ནད་གནས་གཅིག་ཏུ་མི་འདུག་པར་ཡར་མར་སྣུར་ནས་འགྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྨན་ལན་རེ་ལ་བསྟེན་པ་ཙམ་གྱིས་ཞི་བར་མི་འགྱུར་བར་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་ཞིབ་གཤེར་དང་སྨན་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བ་དང་ལུས་ཟུངས་མ་གསོས་བར་སྨན་དཔྱད་བསྟུད་དྲགས་ན་གསེར་ལ་གཡའ་ཆགས་པ་རྡོ་ལ་བརྡར་ན་གསེར་གཡའ་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ལྟར་ནད་ཟད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལུས་ཟུངས་ཀྱང་ཟད་འགྲོ་ཕྱིར་ནད་སྟོབས་ཅུང་ཟད་མར་བྲི་པ་ཆབས་ཅིག་ཏུ་གསར་བཅུད་ཟས་གྱིས་ལུས་ཟུངས་གསོ་ཞོར་སྨན་བཅོས་བྱེད་དགོས་པ་དང་ཐ་མ་ནད་དེ་སླར་མི་བཟློག་བར་ཞི་རྗེས་གཅོད་ཐབས་ལ་བཤལ་སྨན་གཏོང་བ་དང་ཕྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་སྨན་གྱིས་སྦྱོང་གཏོང་བ་དང་། སྲོག་རྩ་ཕོ་ལོང་མཆིན་གསང་ལ་སོགས་པ་མེ་ཡིས་གདམས་དགོས་པ་དང་ཟས་རུལ་སྐྱུར་དང་ཁ་ཚའི་རིགས་དང་འཇུ་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལོ་ཟླའི་བར་དུ་གཟབ་པར་བྱས་ན་སྨུག་པོ་སངས་དྲགས་ཡོང་བ་སྨན་རྒྱལ་གཡུ་ཐོག་མགོན་པོས་གསུངས་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་བད་ཀན་སྨུག་པོའི་ནད་འདི་ལ་རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དབྱེ་བ། དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ། གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ཡོད་པས་ན་སྨན་སྣ་གཅིག་བསྟེན་པ་ཙམ་གྱིས་དྲགས་ཏུ་མི་འགྲོ་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་ནད་བད་ཀན་ཁྲག་མཁྲིས་རླུང་ལ་སོགས་པ་འདུས་ནས་ཡོད་ཕྱིར་ནད་གཞི་འགྱུར་སླ་ཞིང་གནད་ཐོག་ཏུ་འཁེལ་དཀའ་བས་འདིར་སྨུག་པོ་ནད་ཅེས་ཆེད་དུ་དགར་ནས་དཔྱད་པ་བགྱི་བ་གཤམ་གསལ་ལྟར་རོ། །
དང་པོ། སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་གོ་དོན་བཤད་པ།
དེ་ཡང་རང་རེའི་བོད་ལུགས་གསོ་བ་རིག་པ་ལས་འདུས་པའི་ནད་ལ་རང་བཞིན་རྒྱུ་ཡི་སྒོ་ནས་འདུས་པ་དང་བྱུང་ཚུལ་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདུས་པ། འདུ་བ་འཁྲུགས་པའི་སྒོ་ནས་འདུས་བ་སྟེ་འདུས་ནད་ལ་དབྱེ་བ་གསུམ་དུ་བཤད་ཡོད་ལ། གཉིས་པ་ནི་མ་སྨིན་ཚ་བ་དང་གསུམ་པ་ནི་དུག་ནད་དང་དང་པོ་ནི་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ཡིན་ལ་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ནི་རང་བཞིན་རྒྱུ་ཡི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་འདུས་ནད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དང་དེ་ཡང་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ལ་རྒྱུ་བད་ཀན་དང་མཁྲིས་པ། རླུང་། ཁྲག་བཞི་བོ་འདུས་ནས་ཡོད་ལ། དེ་ལ་སྨུག་པོ་ནད་ཅེས་འདོགས་དགོས་དོན་ནི་སྨུག་པོ་ལ་བད་ཀན་གྱི་རང་མདོག་དཀར་བ་དང་མཁྲིས་བའི་རང་མདོག་སེར་བ། རླུང་གི་རང་མདོག་སྔོ་བ་དང་ཁྲག་གི་རང་མདོག་དམར་བ་སྟེ་དཀར་སེར་སྔོ་དམར་གྱི་མདོག་ཡོངས་སུ་ཚང་བ་འམ་དེ་དག་འདྲེས་ནས་ཡོད་ཕྱིར་སྨུག་པོ་ཞེས་རང་མདོག་ལ་བལྟོས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ། སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་བཤད་པ།
རང་རེའི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ལས་ནད་རིགས་མི་གཅིག་པ་རེ་ལ་རྒྱུ་རེ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བད་ཀན་དང་ཁྲག་དང་མཁྲིས་བ། རླུང་བཅས་བཞི་བོ་ཡིན་ལ་རྒྱུད་ལས་རྒྱུ་ནི་བད་ཀན་ཁྲག་མཁྲིས་རླུང་དང་བཞི། ། ནད་ཀུན་འདུས་ཕྱིར་འདུས་ནད་རྟགས་བཅོས་དཀའ། ། ཞེས་གསུངས་ཡོད་དོ། །
གསུམ་པ། སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་བཤད་པ།
དེ་ཡང་གསོ་རིག་རྒྱུད་བཞི་ལས་དེ་ལ་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་ནི་ཚ་གྲང་གཉིས། ། ཞེས་གསུང་བ་ལྟར་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་ཚ་རྐྱེན་དང་གྲང་རྐྱེན་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལས་ཚ་རྐྱེན་ནི་འགྲམས་ཚད་ཀྱི་ལྷག་མ་དང་མཚོན་ཁྲག་ལུས་པ་དེ་གཉིས་མཆིན་པའི་སྟེང་དུ་ལྷུང་པའམ་ཡང་ན་ཚ་སྐྱུར་ཀྱི་ཟས་བསྟེན་དྲགས་ནས་ངན་ཁྲག་རྒྱས་པ་དེ་དག་ཟུངས་སུ་འགྱུར་མ་འདོད་པར་མཆིན་པའི་གནས་སུ་མ་སྡད་པར་ཕོ་བ་བབས་པས་བད་ཀན་གྱི་ནད་དང་འདྲེས་མཐར་ཁྲག་བད་ཀན་རུལ་ནས་རྒྱུ་མ་ལ་ལྷུང་ནས་མཁྲིས་པ་དང་འདྲེས་པའི་ཁ་དོག་དུད་ཁུར་འགྱུར་བ་དང་དེ་ཉིད་ལོང་གི་གནས་སུ་འཕྱུགས་པས་རླུང་ནད་དང་བསྡོངས་པ་ལ་གསོ་རིག་གི་གཞུང་དུ་སྨུག་པོ་ཡས་བབས་ཞེས་སུ་བརྗོད་པ་དང་གྲང་རྐྱེན་ནི་འཇུ་དཀའ་བ་དང་མི་འཕྲོད་པའི་ཟས་རིགས་བསྟེན་པས་ཕོ་བ་ལ་མ་ཞུ་ནད་བྱུང་བ་དང་དེ་ཡིས་བེ་སྣབས་མང་དུ་འཕེལ་ནས་མེ་ཉམས་རླུང་དང་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་མཐུ་ཉམས་པས་དྭངས་སྙིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་ཕྱེད་པར་མཆིན་པའི་གནས་སུ་ཤོར་ནས་ཟུངས་སུ་མ་གྱུར་བར་ཁྲག་ངན་མཆིན་པ་ལ་རྒྱས་པ་དང་དེ་ཡི་ཁ་ལུད་གོང་ལྟར་ཕོ་རྒྱུ་ལོང་གསུམ་དུ་ལྷུང་བ་དེ་མ་ཞུ་བའི་རྒྱུ་བྱས་པའི་བད་ཀན་གྲང་ཤས་ཆེ་བ་སྟེ་སྨུག་པོ་གབ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཝ་ལྟར་གཞའ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་གཉེན་པོ་ནད་སྟེང་དུ་འགྲོ་དཀའ་བ་ཡིན། དེ་ལ་གསོ་རིག་གི་གཞུང་དུ་སྨུག་པོ་མས་ཆགས་ཞེས་ཟེར་བ་དང་སྨུག་པོ་ནད་བསྡུས་ན་མཆིན་ནད་ཕོ་བར་ལྷུང་བ་དང་ཕོ་ནད་མཆིན་པ་ལ་ཤོར་ནས་སླར་ཁ་ལུད་ཕོ་བ་བབས་པ་འདི་གཉིས་ཡིན་ལ་སྨན་བཅོས་བྱེད་དུས་ཀྱང་ཚ་གྲང་གི་རྐྱེན་འདི་གཉིས་ལ་དཔག་ནས་གཉེན་སྨན་པོ་ཡང་བསིལ་དྲོད་གཉིས་སུ་གཙོ་བོར་བཟུང་རྒྱུ་དེ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ལ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཅིག་ཀྱང་ཡིན་པར་འདོད། དེ་ལྟར་མ་བྱས་པར་སྨུག་པོ་ཚ་རྐྱེན་ལྟ་བུར་ལ་གཉེན་པོ་སྨན་ཡང་དྲོད་བ་བསྟེན་ཚེ་ནད་པའི་སྐྱོབ་པ་ཕར་ཞོག་ཐ་ན་སྲོག་གཅོད་པའི་གཤེད་མར་འགྱུར་བའང་གདོན་མི་ཟ། དེ་བས་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་གཉིས་རྟོགས་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །
བཞི་བ། སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ།
དེ་ཡང་རང་རེའི་གསོ་རིག་ལས་ནད་དབྱེ་བ་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་གཙོ་བོར་རིགས་དང་གནས་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དང་དེ་ལས་དང་པོ་རིགས་ཅེས་པ་ནི་རླུང་ནད་གསོ་བའི་སྐབས་སུ་རིགས་ནི་གཞན་རྒྱུད་ལོག་པའི་ལས་ཞུགས་པ། ། ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་དང་གནས་ནི་རླུང་ནད་གསོ་བའི་སྐབས་སུ་གནས་ནི་རང་རྒྱུད་གནོད་བྱ་ལ་ཞུགས་པ། ། ཞེས་གསུངས་བ་ལྟར་ནད་གཞི་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་རང་གི་སྡོད་སའི་གནས་ཅིག་ཡོད་ལ་དེ་དག་རང་རང་གི་སྡོད་སའི་གནས་ལས་མ་སྡད་པར་གཞན་གྱི་སྡོད་གནས་སུ་ཕྱིན་ནས་ཉེས་པ་ཕན་ཚུན་འཐབ་པ་སྟེ་རྩ་རྒྱུད་ལས་རླུང་ནི་དཔྱིད་རྐེད་ལ་བརྟེན་སྨད་ན་གནས། ། མཁྲིས་པ་མཆིན་མཁྲིས་ལ་བརྟེན་བར་ན། ། བད་ཀན་ཀླད་པ་ལ་བརྟེན་སྟོད་ལ་གནས། ། ཞེས་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གསུམ་པོའི་རང་རང་གི་ཐ་མལ་གནས་ས་བཤད་ཡོད་ལ་འཕེལ་འགྲུབ་ནད་ལས་དེ་ལྟར་ཞུགས་ནས་གང་དུ་བརྟེན་པའི་གནས། ། རུས་པའི་མིག་དང་རེག་བྱ་རྣ་བ་རླུང་། ། མཁྲིས་གནས་ལྟེ་བ་ཕོ་བ་ཁྲག་དང་རྔུལ། ། བད་ཀན་བྲང་དང་མགུལ་བ་གློ་མགོ། ། ཞེས་དང་རླུང་ནད་གསོ་བའི་སྐབས་སུ་པགས་གྲམ་ཤ་རྒྱས་པ་དང་རུས་ལ་ཞེན་དང་དོན་བབས་སྣོད་དུ་ལྷུང་། ། ཞེས་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་གྱི་ཐ་མལ་གནས་དང་རྣམ་འགྱུར་གྱི་འབྱུང་ས་སོགས་གསལ་བོར་གསུངས་ནས་རླུང་ནད་ལ་གནས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཉེར་བརྒྱད་དང་མཁྲིས་ནད་ལ་བཅུ་དགུ། བད་ཀན་ལ་ཉི་ཤུ་སོགས་བཤད་ཡོད་པ་རེད།
དེ་གསུམ་རང་རང་གི་གནས་ནས་མ་སྡད་པར་གཞན་བད་ཀན་གྱི་གནས་སུ་ཕྱིན་པའམ་ཡང་ན་རླུང་དང་མཁྲིས་པའི་གནས་སུ་ཞུགས་པ་སྟེ་ཉེས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འཐབ་པ་འམ་ཡང་ན་ཕན་ཚུན་འཁྲིགས་ཏེ་རླུང་གནས་མཁྲིས་པས་བླངས། མཁྲིས་གནས་བད་ཀན་གྱིས་འཕྲོག་པ་དང་མཁྲིས་བས་བད་ཀན་དང་རླུང་གཉིས་ཀྱི་གནས་འཕྲོག་པའམ་བད་ཀན་ནད་གྱིས་རླུང་དང་མཁྲིས་བ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ས་འཕྲོག་ནས་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་འཐབ་ནས་ཉེས་པ་རྣམས་གསུམ་པོ་ལས་རེ་འགའ་ཟད་རེ་འགའ་འཕེལ། རེ་འགའ་འཁྲུག་པར་གྱུར་ནས་དེ་དག་རང་རང་ལ་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བྱེད་ལས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཉེས་པ་གཞན་གྱིས་བླངས་ནས་བྱེད་ལས་ལོག་པའི་ལས་བྱས་པ་ལ་གཞན་རྒྱུད་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་རང་རྒྱུད་ཅེས་པ་ནི་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་པོའི་རང་རང་གི་གནས་སུ་ཉེས་པ་གཞན་མ་ཞུགས་པར་ཉེས་པ་རིགས་མཚུངས་བ་གཅིག་ནང་ཕན་ཚུན་ལ་འཐབ་ནས་ཉེས་པ་རང་རང་གི་བྱེད་ལས་ལོག་པའི་ལས་བྱས་པ་སྟེ་ཉེས་པའི་ནད་རྐྱང་བ་ལ་ཟེར་པ་དང་གནས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུད་བཞི་ཡི་ཉེས་གསུམ་གསོ་སྐབས་སུ་གནས་ནི་རང་རྒྱུད་ལ་གནོད་ལ་ཞུགས་པ། ། ཞེས་གསུང་བ་ལྟར་ནད་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་པོ་རང་རང་གི་གནས་ལ་ཉེས་པ་གཞན་མ་ཞུགས་པར་ཉེས་པ་རིགས་མཚུངས་བ་གཅིག་གམ་ཉེས་པ་རྐྱང་བ་གཅིག་ཁོ་ན་ནང་ཕན་ཚུན་འཁྲིགས་ཏེ་རང་རང་གི་བྱེད་ལས་ལོག་པའི་ལས་བྱས་པ་སྟེ་དཔེར་ན་རླུང་ནི་དཔྱི་རྐེད་ལ་བརྟེན་ནས་གཙོ་བོར་ལུས་སྨད་ལ་གནས་པ་དང་དེ་ཡིས་ལས་དབུགས་འབྱུན་རྔུབ་དང་ལུས་ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད། མིག་འབྱེད་འཛུམ། སྙིང་འཕར་ལྡིང་། ཟས་མིད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ལས་བྱེད་ཞིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་རྐྱེན་དབང་གིས་ནད་འགྱུར་བྱུང་ནས་དེའི་བྱེད་ལས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐོན་མ་ཐུབ་པར་ལུས་དང་སྙིང་མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་ལས་ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ལ་ཟེར་བ་དང་གཞན་རྒྱུད་ལོག་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཟེར་པ་ནི་ཉེས་པ་རྐྱང་བ་ཞིག་ཉེས་པ་གཞན་གྱི་གནས་སུ་སོང་ནས་དེ་གོ་གནས་འཕྲོག་པའམ་ཡང་ཉེས་རྐྱང་བ་ཞིག་གིས་ཉེས་པ་གཞན་དག་གི་གནས་བླངས་པ་འམ་ཕན་ཚུན་འཁྲུག་པ་སྟེ་དཔེར་ན་རླུང་ནད་དེ་བད་མཁྲིས་གཉིས་ཀྱི་གནས་སུ་ཞུགས་ནས་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་དེ་དག་གསུམ་པོར་ཕན་ཚུན་འཁྲུགས་ནས་རང་རང་གི་བྱེད་ལས་ལོག་པའི་ལས་བྱས་པ་རླུང་ནད་བརླ་རེངས་ལྟ་བུ་ལ་ཟེར་བ་དང་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རང་རྒྱུད་ཅན་ནི་ཉེས་པ་གཅིག་ནང་ཕན་ཚུན་འཐབ་པ་དང་གཞན་རྒྱུད་ཅན་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་སམ་ཡང་ན་གསུམ་འཐབ་པ་ཟེར་བ་དང་ཉེས་པ་གཅིག་ནང་ཕན་ཚུན་འཐབ་པ་ཞེས་པ་ནི་རླུང་ཕན་ཚུན་ནང་འཐབ་བྱས་པ་དང་མཁྲིས་པ་ཕན་ཚུན་ནང་འཐབ་བྱས་པ། བད་ཀན་ཕན་ཚུན་ནང་འཐབ་བྱས་པ་སྟེ་དཔེར་ན་རླུང་ནད་གནས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཉེར་བརྒྱད་དང་མཁྲིས་ནད་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་དགུ། བད་ཀན་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཉི་ཤུ་ལྟ་བུ་སྟེ་རྐྱང་བའི་ནད་ལ་ཟེར་བ་དང་ཉེས་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་འཐབ་པ་ཞེས་པ་ནི་རླུང་དང་མཁྲིས་པ་འཐབ་པའམ་ཡང་ན་བད་ཀན་དང་མཁྲིས་པ་གཉིས་འཐབ་པ་ཡང་ན་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་འཐབ་རེས་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་རྐྱང་བའི་ནད་མ་ཡིན་པར་ལྡན་པའམ་འདུས་བའི་ནད་ཡོད་ཚད་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་ཏེ་ཚ་བ་གསོ་བའི་སྐབས་སུ་རང་རྒྱུད་རྐྱང་བའི་ནད་རྣམས་རང་རྟགས་སྟོན། ། གཞན་རྒྱུད་ལྡན་ཚད་འདུས་འདྲེས་ལས་ཤེས། ། ཞེས་གསུང་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྨུག་པོ་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་རང་གནས་དང་གཞན་གནས་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་སྨུག་པོ་རང་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་ཕོ་མཆིན་རྒྱུ་ལོང་བཞི་རུ་བཤད་པ་དང་ཕོ་མཆིན་རྒྱུ་ལོང་བཞི་པོ་སྨུག་པོ་རང་གནས་འཇོག་དགོས་དོན་ནི་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ཐོག་མ་འབྱུང་ས་ནི་ཕོ་བ་དང་མཆིན་པ། རྒྱུ་མ། ལོང་ག་བཞི་བོའི་གནས་རུང་ཡིན་ཕྱིར་ཕོ་མཆིན་རྒྱུ་ལོང་བཞི་ལ་སྨུག་པོ་རང་གནས་བཞི་འམ་ཡང་ན་ཡང་པོ་སྨུག་པོ་རྐྱང་བ་བཞི་ཡང་ཟེར། སྨུག་པོ་རྐྱང་བའི་དེ་ཉིད་རང་གནས་ཕོ་མཆིན་རྒྱུ་ལོང་བཞི་བོའི་གང་རུང་ལས་གཞན་མགོ་སྙིང་གློ་མཆེར་མཁལ་ལྔ་དང་བསམ་སེའུ་ཤ་པགས་རྩ་ཚིགས་མཁར་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱེར་བ་ལ་སྨུག་པོ་གཞན་གནས་ཞེས་བཤད་ལ་ཡང་སྐབས་ལ་ལར་འདི་ལ་སྨུག་པོ་རྣམ་འགྱུར་བཅུ་གསུམ་ཡང་ཟེར་བ་ཡིན་ལ་འདིའི་སྐབས་སུ་སྨུག་པོ་རྐྱང་མ་ཡིན་པར་གནས་གང་ལ་བྱེར་ན་དེའི་ནད་ཀྱང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། སྨུག་པོ་རང་གནས་གཞན་གནས་གང་ཡིན་ཡང་སྨུག་པོ་གནོད་བྱ་ལ་ཞུགས་པས་སྨུག་པོ་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
ལྔ་བ། སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ།
སྨུག་པོ་ནད་ལ་རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དབྱེ་བ། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ། གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སོགས་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གོང་དུ་ཅུང་ཙམ་བཤད་ཟིན་ནས་ད་ནི་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པར་བྱའོ། །
དེ་ཡང་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་ལ་རྒྱུད་བཞི་ཡི་བད་ཀན་སྨུག་པོའི་སྐབས་སུ་སྨུག་པོ་དུས་གསུམ་དང་པོ་ཚ་བའི་དུས། ། བར་དུ་ཚ་གྲང་འཐབ་པའི་དུས་ཡིན་ཏེ། ། ཐ་མ་གྲང་བ་ལྷིང་ཆད་པ་གསུམ། ། ཞེས་གསུང་ལྟར་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་ཐོག་ཐ་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་དང་དང་པོ་སྨུག་པོ་ཚ་བའི་དུས་དང་བར་དུ་ཚ་གྲང་འཐབ་པའི་དུས། ཐ་མ་གྲང་ལྷིང་ཆད་པའི་དུས་བཅས་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་སྨུག་པོ་ཚ་དུས་ནི་ཁྲག་མཁྲིས་ཚ་བ་རྒྱས་པའི་སྐབས་ལ་ཟེར་དང་བར་དུ་ཚ་གྲང་འཐབ་པ་ནི་ཁྲག་མཁྲིས་ཚ་བའི་མགོ་བད་རླུང་གྲང་བས་གཡོགས་ནས་ཚ་གྲང་གཉིས་ཀ་འཐབ་པའི་དུས་ལ་ཟེར་བ་དང་གྲང་བ་ལྷིང་ཆད་པའི་དུས་ནི་ཁྲག་མཁྲིས་ཚ་བའི་སྟོབས་དེ་བད་རླུང་གྲང་བས་ཡོངས་སུ་འཕྲོག་ནས་སྨུག་པོ་གྲང་བ་གྱུར་བའི་ནད་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་ལ་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ཐོག་མའི་སྐབས་སུ་ཚ་བའི་ནད་སྟོབས་ཤས་ཆེ་བ་དང་བར་དུ་ཚ་གྲང་འཐབ་པའི་སྐབས་སུ་ཚ་གྲང་གཉིས་ཀའི་ནད་སྟོབས་ཆ་མཚུངས་བ་ཡིན་ལ་ཐ་མ་གྲང་ལྷིང་ཆད་པའི་སྐབས་སུ་ཚ་བའི་ནད་སྟོབས་དེ་བད་རླུང་གྲང་བས་ཡོངས་སུ་བླངས་ནས་ནད་གཞི་གྲང་བ་གྱུར་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྨུག་པོ་ནད་དེ་མཆིན་པ་ལ་གནས་པའི་སྐབས་སུ་སྨུག་པོ་ཚ་དང་ཕོ་བར་གནས་པའི་སྐབས་སུ་གྲང་བ་དང་རྒྱུ་མར་གནས་པའི་སྐབས་སུ་འཐབ་པ། ལོང་དུ་གནས་པའི་སྐབས་སུ་གྲང་བ་ལྷང་ཆད་པའི་དུས་ཞེས་བཤད་ན་ཕལ་ཆེར་འགྲིག་པར་སྙམ་ཡང་དཔྱད་པར་བྱའོ། །
དེ་ལྟར་སྨུག་པོ་ལ་དུས་གསུམ་དུ་དབྱེ་ནས་ཚ་བའི་སྐབས་ལ་སྨན་དཔྱད་ཀྱང་ཚ་བཅོས་གཙོ་བོར་འཛིན་དགོས་པ་དང་བར་དུ་ཚ་གྲང་འཐབ་བ་པའི་སྐབས་སུ་སྨན་དཔྱད་ཀྱང་ཚ་གྲང་སྤེལ་མ་ཡི་བཅོས་གཙོ་འཛིན་དགོས་པ་དང་། གྲང་བ་ལྷིང་ཆད་ཀྱི་དུས་སུ་སྨན་དཔྱད་ཀྱང་གྲང་བཅོས་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ལས་སྨུག་པོ་ནད་གཞི་ཡོད་ཚད་ལ་གྲུབ་རིལ་དང་བཙོ་ཟླ། ཟླ་ཤེལ་ཆེན་མོ་ལ་སོགས་པ་བསྟེན་ན་ནི་ཕན་མི་ཐོག་ལ། ཚ་བ་ལ་ཚ་བཅོས་དང་གྲང་བ་ལ་གྲང་བཅོས་དང་འཐབ་པ་ལ་གཉིས་ཀར་གཙུགས་ཆེན་དུ་འཛིན་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བར་འདོད་ལ། དེང་སང་དུས་དབང་གིས་ཟས་རིགས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་ཁྲོད་ག་སར་གང་དུ་ཡོད་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཟས་རིགས་དེ་དག་གི་ཕན་གནོད་སོགས་མ་རྟོགས་པར་ཟ་རྐྱང་བྱས་པས་ཕོ་མཆིན་གྱི་ན་ཚ་འབྱུང་བ་ཅུང་མང་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་རྫས་འགྱུར་གྱིས་བཟོས་པའི་བསྙལ་ཟས་ཡི་རིགས་དང་སྐོམ་ཆུ་སྣ་མང་ཁྲོམ་རའི་ག་སར་གང་དུ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཟ་འཐུང་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྨུག་པོའི་ན་ཚ་འབྱུང་བ་ཧ་ཅང་མང་བ་རེད། དེ་བས་སྨན་པ་དག་གིས་སྨུག་པོའི་དུས་དབྱེ་བ་དང་ཁྱད་པར་དུ་ཚ་གྲང་གི་རྐྱེན་གཉིས་པོ་སླད་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ལ། སྨུག་པོ་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ནད་དང་སྨུག་པོ་རིགས་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་མ་ཤེས་ན་སྨུག་པོར་སྨན་དཔྱད་ཀྱིས་བཅོས་ཀྱང་ཕན་བསྐྱེད་དཀའ་ཕྱིར་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་གཞུང་ལ་ལྟ་བ་དང་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དབྱེ་བ་སོགས་ལ་ཞིབ་ཏུ་མ་གཟིགས་ན་ནད་བཅོས་མི་ཤེས་པས་འདིར་ཡང་བསྐྱར་གལ་བོ་ཆེ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །
དྲུག་པ། སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ།
སྨུག་པོ་རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དབྱེ་བ། གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་ཞིག་བསྡུས་ནས་བཤད་ཟིན་ནས་ད་ནི་སྐབས་བབས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པར་སྟེ་རྒྱུད་ལས་རིགས་དབྱེ་ན་བྱེར་རྒྱས་འགྱིང་འདྲིལ་བཞི། ། ཞེས་གསུངས་བ་ལྟར་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་ལ་སྨུག་པོ་བྱེར་པའི་ནད་དང་སྨུག་པོ་རྒྱས་པའི་ནད། སྨུག་པོ་འགྱིངས་པའི་ནད། སྨུག་པོ་འདྲིལ་བའི་ནད་བཅས་མི་འདྲ་བ་ཁག་བཞི་རུ་བཤད་ཡོད་པ་ལས་དང་བོ་བྱེར་བ་ལའང་ཕྱི་ཤ་པགས་ལ་བྱེར་བ་དང་ནང་དོན་སྣོད་དང་རྩ་ཚིགས་ལ་བྱེར་བ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དང་གཉིས་པ་རྒྱས་པ་ལའང་བརྡོལ་མ་བརྡོལ་གཉིས་སུ་བཤད་ཡོད། གསུམ་པ་སྨུག་པོ་འགྱིངས་པའི་ནད་དེ་ལ་འང་གབ་མ་གབ་གཉིས་སུ་བཤད་ཡོད། བཞི་བ་སྨུག་པོ་འདྲིལ་བ་ལ་གསར་བ་དང་རྙིང་བ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡོད་པ་སྟེ་དང་བོ་སྨུག་པོ་རྐྱང་བའི་ནད་བྱུང་བ་དང་དེ་ཉིད་དུས་མ་བཅོས་བར་རྙིང་ནས་ཤ་པགས་དང་དོན་སྣོད་ལ་བྱེར་ནས་སྨུག་པོ་བྱེར་བའི་ནད་བྱུང་བ་དང་སྨུག་པོ་བྱེར་བའི་ནད་དེ་རྙིང་ནས་སྨུག་པོའི་ནད་སྟོབས་གནས་གཞན་དུ་རྒྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྨུག་པོ་རྒྱས་པའི་ནད་བྱུང་བ་དང་དེ་ཡང་དུས་ལྟར་མ་བཅོས་རྙིང་ནས་སྨུག་པོ་འགྱིང་བའི་ནད་བྱུང་བ་དང་དེ་ཡང་དུས་ལྟར་མ་བཅོས་པར་རྙིང་ནས་སྨུག་པོ་འདྲིལ་བའི་ནད་བྱུང་བ་དང་དེ་དག་གཅིག་རྙིང་ནས་གཅིག་ལ་འགྱུར་སྟེ་བྱེར་བ་ནས་རྒྱས་པ་དང་རྒྱས་པ་ནས་འགྱིངས་བ། འགྱིངས་བ་ནས་འདྲིལ་བ་ལ་འགྱུར་ཡིན་ལ། འདྲིལ་བ་ཡང་དུས་ལྟར་མ་བཅོས་ན་རྙིང་ན་སྨུག་པོ་ཟག་པའི་ནད་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ་འདི་དུས་སུ་སྨུག་པ་ཟག་པའི་ནད་ཅེས་སྨན་དཔྱད་གང་གིས་ཀྱང་བཅོས་མི་ཐུབ་པར་འཆི་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པ་སྟེ་རྒྱུད་ལས་སྨུག་པོ་ཟག་པའི་ཚ་ཆུ་མི་འཚོ་སྤང་། ། ཞེས་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་ཕྱི་འབྱུང་མཁས་པ་འགའ་རེས་བཅོས་མྱོང་ཚུལ་ཆུ་འདྲེན་ཟླ་ཤེལ་གྱི་ཕན་ཡོན་ལས་གསལ་ཤེས་ཐུབ་བོ། ། མདོར་ན་སྨུག་པོ་རང་གནས་བཞི་མ་གཏོགས་གཞན་གནས་བཅུ་གསུམ་པོ་ཡང་སྨུག་པོ་རིགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཞིང་དེ་དག་སྨུག་པོ་ནད་རྐྱང་བ་མ་ཡིན་པར་སྨུག་པོ་ནད་དེ་གཞན་གྱི་ནད་དང་བསྡོངས་པ་འམ་ཡང་ན་གཞན་དང་འདྲེས་ནས་ཡོད་ཕྱིར་རྐྱང་བ་རང་གནས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་མ་བཞག་པ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་སྨུག་པོ་རྒྱས་བ་ནི་སྨུག་པོ་རང་གནས་ལ་བཀང་ནས་གཞན་གྱི་གནས་ཤ་པགས་དང་རྩ་ཚིགས་དོན་སྣོད་སོགས་ཀྱི་གནས་གང་རུང་ཕྱིན་ནས་སྨུག་པོ་ནད་སྟོབས་ཕྱོགས་གཞན་ནས་རྒྱས་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ་དཔེར་ན་སྨུག་པོ་ནད་གཞི་དེ་ཉིད་ཡར་གྱི་མགོ་བོར་རྒྱས་ནས་སྨུག་པོ་ནད་ཀྱིས་མགོ་བོ་ཟིན་པ་ལྟ་བུ་གོ་དགོས་པ་དང་བྱེར་བ་ནི་སྨུག་པོ་ནད་ཡར་མགོ་ལ་བྱེར་ནས་བད་ཀན་དང་འཐབ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་བྱེར་རྒྱས་གཉིས་ནི་ནད་སྟོབས་རྫོགས་མ་རྫོགས་ནད་ཤུགས་རྒྱས་མ་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་ལ་འགྱིངས་ནི་དུས་ཡུན་ལོན་པ་དང་འདྲིལ་བ་ནི་སྨུག་པོ་ནད་སྐྲན་དུ་འདྲིལ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཤེས་སླ་བའོ། །
