ཡུན་ནན་བདེ་ཆེན་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་གཞུང་ས་རྒྱལ་ཐང་རྫོང་གི་བྱང་ཕྱོགས། ཐག་རིང་རྩྭ་ཐང་གི་ཕ་མཐའི་རི་ཚོགས་མང་པོའི་ཁྲོད་དུ། ཉི་འོད་འོག་ཏུ་གསེར་གྱི་རྒྱ་ཕིབས་ལ་འོད་ཟེར་ལམ་ལམ་དུ་འཚེར་ཞིང༌། བོད་ཀྱི་མཁར་རྫོང་གི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བཀོད་པ་དག་ནི་“པོ་ཏ་ལ་ཆུང་བ་”ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་དང་ལྡན་པའི་སུམ་རྩེན་གླིང་རེད། རྒྱལ་ཐང་རྫོང་དང་སུམ་རྩེན་གླིང་བར་ལ་ལམ་ཐག་ལེ་དབར་ལྔ་ཙམ་ལས་མེད་པས། སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ལ་བསྡད་ནས་སོང་ན། ལམ་རིན་སྒོར་གཅིག་གཉིས་ལས་གཏོང་མི་དགོས་པས། འགྲིམ་འགྲུལ་ཧ་ཅང་སྟབས་བདེ་པོ་རེད། གཞུང་ལམ་གཡས་གཡོན་གཉིས་སུ་ནས་སྐམ་བྱེད་ཀྱི་ཤིང་སྒྲོམ་མང་པོ་བསླངས་ནས་བཞག་འདུག སུམ་རྩེན་གླིང་ནི་རི་བོ་ཞིག་གི་དབུ་རྩེར་ཆགས་པའི་ཁར། རི་འདབས་ཡོངས་ལ་སྟར་དུ་ཆགས་པའི་བོད་ལུགས་ཀྱི་གྲོང་སྡེ་མང་པོ་ཡོད་པས། ཐག་རིང་ནས་བལྟས་ན་དགོན་པ་དང་གྲོང་སྡེ་གཉིས་ཕལ་ཆེར་འབྱེད་དཀའ་ཙམ་འདུག
དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་པའི་དུས་མཇུག་ཙམ་ལ་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་རིང་ལུགས་བདེ་ཆེན་ཁུལ་དུ་དར་སྤེལ་བྱུང༌། འཇང་ཡུལ་གྱི་དམུ་རུས་ས་སྐྱོང་རྒྱལ་པོ་སྟེ། ཡོངས་གྲགས་སུ་འཇང་ས་དམ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པས་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ཡུན་ནན་ས་ཁུལ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་བསྟན་པ་སྤེལ། ༡༦༧༤ལོར་ཡུལ་དེའི་བཀའ་བརྒྱུད་པ་དང་དགེ་ལུགས་པའི་བར་འཐབ་ལས། བཀའ་བརྒྱུད་པ་རྣམས་ཕམ་ནས་རྒྱལ་ཐང་དང་བདེ་ཆེན་ཁུལ་གྱི་རང་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་པ་རྣམས་སྒོ་བརྒྱབ་ནས་དེའི་དངོས་རྫས་རྣམས་ཀྱིས་སུམ་རྩེན་གླིང་བཞེངས་སྐད་འདུག བཤད་རྒྱུན་ལྟར་ན། དགོན་པ་འདི་རི་བོའི་སྟེང་བཞེངས་དགོས་དོན་ནི་དེར་བཞུར་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པའི་ཆུ་མིག་ཅིག་ཡོད་པས་རེད། སུམ་རྩེན་གླིང་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༦༧༩ལོར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་མོས་གསར་འདེབས་མཛད་ཅིང་ལོ་གཉིས་ཀྱི་དུས་ཡུན་ལ་ཡོངས་སུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཞིང༌། པོ་ཏ་ལའི་བཟོ་བཀོད་ལ་དཔེ་བལྟས་ནས་བཞེངས་པ་རེད། དགོན་པའི་ས་ཁྱོན་མུའུ་༥༠༠ཟིན་ལ་རི་བོའི་ངོས་གྱེན་དུ་རིམ་པར་བཞེངས་བས་མཁར་རྫོང་སྲ་ཞིང་མཐུག་པ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད་པར་གྲ་ཡག་སོགས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ཆེན་ལྔ་དང༌། གྲྭ་ཚང་དང་སྤྱི་ཁང་གཉིས་དགོན་པའི་དབུས་ཀྱི་ཆེས་མཐོ་བའི་སར་བཞེངས་ཡོད།
༡༧༢༤ལོར་གོང་མ་ཡོན་ཀྲིན་མཆོག་གིས་“ཀོས་ཧྭ་དགོན་”ཞེས་པའི་མཚན་གསོལ། སུམ་རྩེན་གླིང་ལ་དུས་ཡུན་རིང་བོར་ཆིང་གོང་མ་རིམ་བྱུང་གི་མཐོང་ཆེན་དང་གཟིགས་སྐྱོང་ཐོབ་པས་བོད་དུ་གོ་གནས་བླ་ན་མཐོ་ཞིང་དད་ལྡན་པ་ཧ་ཅང་མང་བས་ཁམས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཆེན་པོ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཡིན།
དགོན་པའི་སྒོ་ཆེན་དུ་འཛུལ་ནས་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་དུ་སླེབས་པ་ན་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དྲི་མ་སྟུག་པོས་རང་ལུས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་ཅིང༌། ཚོགས་ཁང་དུ་གློག་སྒྲོན་མེད་ལ་མར་དྲི་འཐུལ་བའི་མཆོད་མེའི་འོད་སྣང་སྟར་དུ་སྒྲིག་ཡོད། གྲྭ་བཙུན་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་ཆུང་ངུས་ཆོས་གསུངས་ནས་དད་ལྡན་སྦྱིན་བདག་ཚོ་ལ་མཇལ་ཁ་གནང་ཞིང་སྨོན་ལམ་འདེབས་བཞིན་ཙན་དན་དྲི་ཞིམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྲེང་བ་མཆོད་མཇལ་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་བཞིན་འདུག ལྷ་སྐུའི་འགྲམ་གྱི་མཆོད་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་ཡོན་ཆབ་གཙང་མ་གང་བསྒྲིགས་འདུག མི་མང་པོས་ཡོན་ཆབ་དེ་ནས་རང་གི་ཐོད་དང་མིག་སོགས་ལ་བྱུགས་ཀྱི་འདུག དེ་ཡང་དེར་ནད་གྲིབ་འགོག་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པས་ཡིན་སྐད་འདུག དད་ལྡན་མང་པོ་ད་དུང་ཁང་ཐོག་ཏུ་བླ་མ་མཇལ་བར་ཕེབས་ཀྱི་འདུག
འདུ་ཁང་གཙོ་བོའི་མཐོ་ཚད་ལ་སྨི་བཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དང་ཀ་གདུང་བསྡོམས་༡༠༨ཡོད་པས། དེ་ལས་ཀྱང་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་པའི་གྲངས་ཀ་མཚོན་ཡོད། འདུ་ཁང་ནང་དུ་སྤུས་ལེགས་འཇིམ་བརྙན་དང་ཐང་ག མཆོད་རྫས་དང་བསྟན་བཅོས་མང་ཞིང༌། འདུ་ཁང་གི་ཕྱོགས་བཞིའི་བར་འཁྱམས་སུ་བརྐོ་རྩ་ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པའི་ཤིང་གི་བརྐོས་བརྒྱན་སྤུས་ལེགས་ཅན་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་དང་བྱ་བྱེའུ་རི་དྭགས་མཛེས་ལྗོངས་སོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྒྱན་འདུག
ལྷ་ཁང་གི་སྒོའེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁ་གཏད་ནི་ཇ་ཁང་ཡིན་ཞིང༌། སྒོའི་ཐོག་ཏུ་“བུད་མེད་ནང་དུ་འགྲོ་མི་ཆོག་”ཅེས་བྲིས་འདུག ཇ་ཁང་དེ་ཆེ་རྒྱུ་མེད་ཅིང་བར་དཀྱིལ་ན་སྐར་ཁུང་ཞིག་འདུག མར་གཤམ་གྱི་ཐབ་ཀ་ཆེན་པོའི་སྟེང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཙུགས་ཤིང༌། ཐབ་འགྲམ་དུ་བུད་ཤིང་མང་པོ་སྤུངས་འདུག གྲྭ་བ་རྣམས་ཤིང་གཤགས་ཇ་སྲུབ་ཀྱི་ལས་ལ་བྲེལ་བཞིན་འདུག སུམ་རྩེན་གླིང་དུ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་དང་རྒྱལ་དབང་བདུན་པའི་རིང་གི་གསེར་གྱི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དང༌། ཤིང་ཏ་ལའི་ལོ་མར་བྲིས་པའི་བསྟན་བཅོས། གསེར་བྲིས་ཐང་ག་བཅས་བཞུགས།
