སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་ཐང་ག་བཞེངས་བཞིན་པ།
བོད་ལྗོངས་སུ་ཐང་ག་འབྲི་བཞེངས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འཐག་ལས། བརྐོས་དཀྲོལ་སོགས་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་གྱི་རིགས་མང་ལ་གནའ་བོའི་བཟོ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡོད། རིན་ཐང་ལྡན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལག་རྩལ་དེ་དག་དུས་བསྟུན་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐུབ་མིན་ནི་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད།
རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཨུ་ཡོན་སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་ནི་བོད་ཀྱི་སྨན་ཐང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མཚོན་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་དང་། ཀྲུང་གོའི་བཟོ་རྩལ་མཛེས་རྩལ་མཁས་པ་ཡིན། ལོ40ལྷག་གི་རིང་ལ། སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས། ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ལྷ་རིས་པ400ལྷག་ཙམ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད། ཁོང་གིས་བཙུགས་པ་དང་འབྲེལ་ཡོན་ཀྲང་གི་འགན་འཁུར་བའི་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་གླིང་དེ། མིག་སྔར་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མིང་ཐོ་བོད་ལུགས་ཀྱི་སྨན་ཐང་ལུགས་ཀྱི་མིང་ཐོ་ནང་ཚུད་ཡོད།
ད་ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་གཉིས་ལ་སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་མི་རིགས་ལག་ཤེས་ཆེད་ལས་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་པའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་ཐད་བསམ་འཆར་དང་ཐབས་ཇུས་བཏོན་ཞིང་། ཁོང་གིས་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་མཐོ་སློབ་ཏུ་བབ་བསྟུན་བྱས་ཏེ། མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བཟོ་རྩལ་མཛེས་རྩལ་གྱི་ཆེད་ལས་བཙུགས་ཚེ། མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ལས་གཉེར་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་ཟུང་འབྲེལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཐུབ་ཅིང་། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྒྱུན་འཛིན་མཉམ་འདུས་ཅན་གྱི་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་མཐུན་རྐྱེན་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཐུབ།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ཀྱི་རིང་ལ། སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་གླིང་གི་སློབ་མར་ཐང་ག་འབྲི་བཞེངས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་མ་ཟད། ད་དུང་བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་སྒྱུ་རྩལ་སློབ་གླིང་གི་རབ་འབྱམས་སློབ་མའི་སློབ་དཔོན་གཅིག་ལྕོགས་གནང་བ་དང་དུས་མཚུངས། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ས་གནས་དེ་གའི་ཆེད་ལས་སློབ་གླིང་དང་མཉམ་ལས་བྱས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་ལས་སློབ་ཚན་ཧུར་ཐག་ཁྲིད་དེ་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་གླིང་དང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་མཉམ་སྤྱོད་དང་ལེགས་ཆ་ཕན་ཚུན་གསབ་རེས་བྱེད་པའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་ནི་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འཐུས་ཚབ་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། དྲང་བཞག་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཁོང་གི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་བཞག་པའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཞིག་ཡིན། ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་གླིང་དུ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པའི་སྨན་གསར་ལུགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཏེ། 《ཐང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག》ཞེས་པར་ཐང་རྒྱལ་རབས་དང་བོད་དབར་གྱི་གཉེན་སྒྲིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་འོག རྒྱ་བོད་ཀྱི་བཟོ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་གཙུག་ལག་ཁང་བསྐྲུན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་པ་དང་། བརྩམས་ཆོས་དེ་ཀྲུང་དབྱང་དྲིལ་བསྒྲགས་པུའུ་ཡི་རིག་གནས་མཁས་ཅན་དང“ཁག་བཞིའི”ཤེས་ལྡན་པའི་རང་བདག་གི་རོགས་དངུལ་རྣམ་གྲངས་སུ་ཚུད་ཡོད།
བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི“བརྩམས་ཆོས་ཆེན་པོ”ཕུད། “ཆུང་ཞིང་སྤུས་ཀ་ལེགས་པའི”ཐང་གའི་རིག་གནས་གསར་གཏོད་ཐོན་རྫས་ལ་ཡང་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད། སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་དང་ཆིང་ཧྭ་སློབ་ཆེན་དུ་ཟབ་སྦྱོང་གནང་མྱོང་བའི་རི་མོ་བས་གསར་རྩོམ་གནང་བའི《མེ་ཏོག་གི་བུམ་པ》《དུས་བཞིའི་མེ་ཏོག》《ཁྲུང་ཁྲུང་མཚོག་དམར》སོགས་ཐང་གའི་བརྩམས་ཆོས་སམ་ལོ་རྒྱུས་རིག་དངོས་ཀྱི་མ་དཔེའི་རྒྱུ་ཆ་བླངས་པའམ་ཡང་ན་རྒྱ་ཡིག་རི་མོའི་མཛེས་དཔྱོད་མཉམ་འདྲེས་བྱས་ཡོད། རི་མོ་དེ་དག་གི་ནང་དོན་གསར་བ་ཡིན་ལ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཉིང་བཅུད་ཡལ་མེད་པས། ཁང་པའི་ནང་གི་རི་མོའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་པར་འདེབས་འབོར་ཆེན་བྱས་པས་ཁྲོམ་རའི་ཐོག་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད།
སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པའི་འགག་རྩ་ནི་མི་ལ་ཐུག་ཡོད། “ལག་རྩལ་མི་སྣར”ལག་རྩལ་གྱི་རྨང་གཞི་ཏན་ཏིག་ལྡན་དགོས་པར་མ་ཟད། མིག་རྒྱང་དང་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་དང་རིག་གནས་གསོ་སྐྱོང་འདང་ངེས་ཤིག་ཡོད་དགོས། “མིག་སྔའི་འཚོ་བའི་ཡུལ་ལྗོངས་དང་མཉམ་འདྲེས་དང་འཚམ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཁྲོམ་རས་དང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་མི་སྣར་ལྡན་དགོས་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་རྩལ་ཡིན”ཞེས་གསུངས།
འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པའི་རིང་ལ། མཐོ་སློབ་དང་མི་རིགས་ལག་ཤེས་ལས་རིགས་ཁྲོམ་རར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བརྟག་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས་མཐོ་སློབ་ནི་རྨང་གཞིའི་ཞིབ་འཇུག་དང་གསར་གཏོད་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རིག་ཚན་མ་ལག་དང་། ཆེད་ལས། སློབ་ཚན་འཛུགས་སྐྱོང་བཅས་ཐད་ཕན་ཡོད་ཀྱི་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཚེ་མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་རིམ་པ་མཐོ་རིམ་དང་ཆེད་ལས་ཅན་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ནུས་ལྡན་གཏོང་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས།
སྨན་གྲོང་ནོར་བུ་སྲི་ཐར་གྱིས“རྒྱུན་མཐུད་སྐབས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས། ལོ་རེའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ངས་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་རེ་སྒུག་གསར་པས་ཁེངས་ཡོད། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་བའི་གནད་དོན་དང་བསམ་གཞིག་པེ་ཅིང་དུ་ཁྱེར་ནས། འགན་འཁྲི་ཧུར་ཐག་བསྒྲུབས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོ་ཁུར་ལ་ལན་འདེབས་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་གསུངས།
