ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > ཚན་རྩལ།
ལུས་ཤ་རིད་དུ་གཏོང་སྐབས་ནོར་འཁྲུལ་འདི་དག་མི་ཤོར་བ་བྱ་དགོས།
ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱིས《དར་མ་དང་བྱིས་པ། གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་བཅས་ཤ་རྒྱགས་པའི་བཟའ་བཏུང་ཕྱོགས་སྟོན》ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། ཕྱོགས་སྟོན་ནང་། རང་རྒྱལ་གྱི་ལོ་18དང་དེ་ཡན་གྱི་གྲོང་མིའི་ཁྲོད་ཤ་རྒྱགས་པ་ཆགས་ཚད་མང་དུ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པ་མངོན་པ་དང་། བྱིས་པ་དང་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་ཤ་རྒྱགས་པ་ཆགས་ཚད་མགྱོགས་མྱུར་འཕར་ཡོད་ཅེས་བསྟན་ཡོད་རེད།
འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས།
སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས་དང་བསྡུར་ན། ལྷད་མེད་རིག་ནུས་གློག་ཆས་ནི་ཐོན་ཁུངས་གྲོན་ཆུང་རིགས་དང་འཛེར་སྒྲ་ཆུང་བའི་རིགས། སྙིགས་རོ་ཉུང་གཏོང་རིགས། དུག་དམའ་བདེ་འཇགས་རིགས་གཙོ་བོར་བཟུང་ཞིང་། ཚོར་ཤེས་དང་བརྡར་གཅོད། ལག་བསྟར་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་པས། འཛད་སྤྱོད་དགོས་མཁོ་སྔར་ལས་ལེགས་པོར་བསྐང་ཐུབ།
ལོ་ཁྲི5.3གྱི་གོང་ངམ་ལོ་ཁྲི8གོང་གི་གནའ་ཤུལ་ཞིག་རྙེད་པ།
བོད་ལྗོངས་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་དགེ་རྒྱས་རྫོང་མེ་ལོང་ལྟག་ཕུག་གནའ་ཤུལ་ནི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི4700ཡོད་པའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོ་ནས་རྙེད་པའི་བྲག་ཕུག་གནའ་ཤུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། འཛམ་གླིང་ཐོག་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་ཡིན་པའི་གདོད་མའི་བྲག་ཕུག་གནའ་ཤུལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན།
ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་ལ་ཡལ་བའི་དུང་འདི་རྙེད་འདུག
ཚན་ཞིབ་མི་སྣས་རང་རྒྱལ་ཀོང་ཞི་ཀྲོང་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཧོ་ཁྲི་དང་ཀུའེ་ཕིང་ས་ཁུལ་གྱི་གཙང་ཆུའི་ནང་གི་བྲག་རྡོའི་ངོར་ལོ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་རིང་ལ་ཡལ་ཟིན་པའི་ཀྲུང་གོར་དམིགས་བསལ་དུ་ཡོད་པའི་ཚྭ་མེད་ཆུའི་དུང་འཁྱིལ་ཀྱི་རིགས་ཏེ། གཙང་པོའི་དུང་འཁྱིལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད། ཉེ་ཆར། ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་འབྲས་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ《དབྱིན་ཇིའི་གོང་མ་ཚང་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒྲིགསBཡི་སྐྱེ་དངོས་ཚན་རིག》ཐོག་བཀོད་ཡོད།
བཟའ་སྣུམ་ཉར་ཚགས་བྱེད་སྐབས་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་གང་ཡོད།
བཟའ་སྣུམ་ནི་རྒྱུན་གཏན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་གཤིས། བཟའ་སྣུམ་ཉར་ཚགས་ལུགས་མཐུན་མ་བྱུང་ན་ངོ་བོ་འགྱུར་ནས་དྲི་མ་ངན་པོ་ཁ་བ་དང་ཚལ་གྱི་བྲོ་བ་འགྱུར་བ། དེ་བས་མིའི་གཟུགས་གཞི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་བཟོ་ཡི་ཡོད། འོ་ན་ང་ཚོས་བཟའ་སྣུམ་ཉར་ཚགས་བྱེད་སྐབས་གནད་དོན་གང་དག་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་སམ་ཞེ་ན།
མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་ལོ2500གོང་ནས་བཟུང་ནོར་གནག་དང་བ་གླང་འཚོས་འདུག
ཞིབ་འཇུག་ལྟར་ན། མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་ལོ2500ཡི་གོང་ནས་བཟུང་ནོར་གནག་དང་བ་གླང་རྒྱ་ཁྱབ་ངང་འཚོ་སྐྱོང་བྱས་མྱོང་འདུག
ཐོན་རྫས་འདི་དག་ལ་ཉེན་ཁ་ཡོད།
ཚེས25ཉིན་ཁྲོམ་རའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྤྱི་ཁྱབ་ཅུས་ཀྱིས་འཕྲུལ་མི་དང་། གློག་དྲོད་དྲོད་ཆས་དང་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡོ་བྱད། འཁྱེར་བདེའི་གསོག་ནུས་གློག་ཁུངས་(ཕྱི་རོལ་གྱི་གློག་ཁུངས་)ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཉེན་ཟོན་དྲན་སྐུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བཏང་བ་རེད།
2023ལོའི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་གསར་འགྱུར་ཆེ་གྲས་བཅུར་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལྟག་ཕུག་བྲག་ཕུག་གནའ་ཤུལ་ཚུད་འདུག
ཀྲུང་དབྱང་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས2023ལོ་འཁོར་གྱི་རྒྱལ་ནང་གི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་གསར་འགྱུར་ཆེ་གྲས་བཅུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། དེའི་ནང་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་དགེ་རྒྱས་རྫོང་གི་མེ་ལོང་ལྟག་ཕུག་བྲག་ཕུག་གནའ་ཤུལ་ཚུད་འདུག
ས་ཡོམ་གྱིས་བྱེ་མ་འཕྱུར་བཅུག་དོན་ཅི་ཡིན་པའི་ཐད།
ད་ཐེངས་ཀན་སུའུ་ཅི་ཧྲི་ཧྲན་དུ་ས་ཡོམ་རིམ་པ་6.2བརྒྱབ་པ་དང་། ས་ཡོམ་གྱི་ལྟེ་བ་དེ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་མཚམས་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་5ཙམ་ལས་མེད་པས། མཚོ་སྔོན་གྱི་ས་ཆ་མང་པོར་ཡོམ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།
ཡུལ་འདི་ནས་གནའ་བོའི་བང་སོ་ཆེ་གྲས་ཤིག་རྙེད་འདུག
སར་འགོད་པས་2023ལོའི་ཧོ་ནན་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ལས་དོན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྤེལ་རེས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཨན་དབྱང་ཏ་ཕོ་གནའ་ཤུལ་དུ་ཧྲང་རྒྱལ་རབས་དུས་མཇུག་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་བང་སོ་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་དང་། ཁྱོན་བསྡོམས་ཧྲང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་བང་སོ་28རྙེད་པ་དང་།
ས་ཡོམ་སྔོན་འགོག་གི་ཤེས་བྱ་འདི་དག་ཡིད་ལ་ངེས་པར་དུ་འཛིན་དགོས།
ས་ཡོམ་སྔོན་འགོག་གི་ཤེས་བྱ་འདི་དག་ཡིད་ལ་ངེས་པར་དུ་འཛིན་དགོས་ཏེ། ཕྱི་ལ་ཡོད་ན་ཁང་པ་སོགས་དང་ཐག་རིང་པོ་བྱས་ནས་ས་རྒྱ་ཆེ་ས་དང་བདེ་འཇགས་ཡིན་སའི་གནས་སུ་འདུག་དགོས།
བརྟག་དཔྱད་ཟིན་ཐོ་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན། མཚོ་སྔོན་པོའི་འབབ་རྒྱུད་དུ་བསྡོམས་པས་རླན་སའི་རྩི་ཤིང་རིགས385ཡོད།
གསར་འགོད་པས་མཚོ་སྔོན་པོའི་གླིང་ཁུལ་སྲུང་སྐྱོབ་བེད་སྤྱོད་དོ་དམ་ཅུས་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། བརྟག་དཔྱད་ཟིན་ཐོ་གསར་ཤོས་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན་མཚོ་སྔོན་པོའི་འབབ་རྒྱུད་དུ་བསྡོམས་པས་རླན་སའི་རྩི་ཤིང་ཚན53དང་རྒྱུད194 རིགས385བཅས་ཡོད་པ་རེད།
ཞིབ་འཇུག་གསར་ཤོས། མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གིས་ས་དབུས་རྒྱ་མཚོའི་ནམ་ཟླ་བརྒྱུད་མྱོང་ཡོད།
མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཤར་ལྷོའི་ས་ཁུལ་ནི་ཨེ་ཤ་ཡ་ལྷོ་མའི་དུས་རླུང་དང་ཨེ་ཤ་ཡ་ཤར་མའི་དུས་རླུང་ཕན་ཚུན་བྱེད་ནུས་ཐེབས་པའི་ས་ཁུལ་ཡིན་ལ། འདི་རུ་ས་དབྱིབས་ཆགས་ཚུལ་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ཞིང་། རི་མཐོ་གྲོག་རོང་སོགས་གཡང་གཟར་ས་བྱད་མང་དུ་ཡོད་ལ།
བོད་ལྗོངས་ནས་མེ་ཏོག་འདི་གསར་དུ་རྙེད་འདུག
སྣ་མ་ཚན་པའི་རྩི་ཤིང་ནི་ཐུམ་སོན་རྩི་ཤིང་ཁྲོད་ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤོས་གྲས་ཤིག་ཡིན་ལ། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་ཁྲོད་ཀྱི་རིགས་“གཙོ་བོ་”ཤིག་ཀྱང་རེད། བྱ་ཚང་དབྱིབས་ཀྱི་སྣ་མ་མེ་ཏོག་ནི་(Neottia)སྣ་མ་བྱ་ཚང་དབྱིབས་ཅན་གྱི་རྩི་ཤིང་(Orchidaceae, Neottieae)རེད།
གནའ་བོའི་བང་སོ་འདི་ནས་རིག་དངོས་600ལྷག་རྙེད་འདུག
ཟླ12པའི་ཚེས5ཉིན། ཁྲུང་ཆིང་གྲོང་ཁྱེར་རིག་དངོས་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་གནས་འཕྲིན་སྤེལ་ནས། ཉེ་དུས་རིག་དངོས་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེས་ཁྲུང་ཆིང་གྲོང་ཁྱེར་ཝུའུ་ལུང་ཆུས་སུ་ཉར་ཚགས་ཡག་པོ་བྱས་ཤིང་ལོ་རྩིས་གསལ་པོ་ཡོད་པའི་ཧན་རྒྱལ་རབས་ནུབ་མའི་བང་སོ་ཞིག་གསར་དུ་རྙེད་པ་དང་།
ཟླ་བའི་གོ་ལའི་སྐར་རྡོ་ཞིག་རྙེད་འདུག
ལྷོ་སྣེ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་རང་བྱུང་གི་སྐར་རྡོ་མང་ས་དེ་རེད། གསར་འགོད་པས་ཉེ་ཆར་འཚོགས་པའི་2023ལོའི་ཀྲུང་གོའི་གླིང་སྣེའི་ཚན་རིག་རིག་གཞུང་ལོ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར་གཞིགས་ན།
ཚན་རྩལ་བོད་སྐྱོར་གྱིས་གསར་གཏོད་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། རྒྱལ་ཡོངས་ཚན་རྩལ་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱིས་སྲིད་ཇུས་དང་། རྣམ་གྲངས། མ་དངུལ། ལས་སྟེགས། ཤེས་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་རང་ལྗོངས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱས་པ་དང་། ཚན་རྩལ་བོད་སྐྱོར་དང་ཚན་རྩལ་མཉམ་ལས་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས་རང་ལྗོངས་ཀྱི་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ལ་རྒྱལ་ཁ་ལེན་པ་དང་།
ནང་འདྲེན་ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས་རྫུན་མ་ཡིན་མིན་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཐབས།
གཅིག ཐུམ་རྒྱག་ཤོག་སྒམ་ངོས་སུ་ཚོང་རྟགས་དང་དངོས་པོའི་ཨང་གྲངས་ཡོད་མིད་ལ་ལྟ་བ། ཤོག་སྒམ་གཡས་ཀྱི་ཟུར་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་ངོས་སུ་དབྱིན་ཡིག་གིRཡོད་མིད་ལ་བལྟ་བ།
མེ་ཏོག་རྫོང་དུ་སླར་ཡང་རྩི་ཤིང་རིགས་གསར་པ་རྙེད་འདུག
ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་ཁུན་མིང་རྩི་ཤིང་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡིས་སྤྱི་ཚེས་21ཉིན་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཞིབ་འཇུག་སུའོ་དེའི་ཀྲུང་གོའི་ལྷོ་ནུབ་རི་སྐྱེས་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སོན་རྒྱུའི་ཐོན་ཁུངས་མཛོད་ཀྱི་ཚན་ཞིབ་མི་སྣས་ཡུན་ནན་གྱི་ནུབ་བྱང་དང་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་མེ་ཏོག་རྫོང་དུ་ལན་ཁོ་(兰科)སྐྱེ་དངོས་རིགས་གསར་པ་6ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཞིང་།
རླུང་དམར་རྒྱག་དུས་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་སམ།
རླུང་དམར་ནི་བྱེ་རླུང་དང་ཐལ་རླུང་གི་སྤྱི་མིང་ཡིན་ཞིང་། མྱ་ངམ་ཐང་དུ་འགྱུར་བའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན། དེ་ནི་ལྷགས་པ་ཤུགས་ཆེན་པོས་ས་ངོས་ནས་བྱེ་རྡུལ་བསླངས་ཏེ་ཐད་ཀར་མཐོང་ཚད་སྨི་1000ལས་ཟིན་གྱི་མེད་པ་དང་། གློ་བུར་རང་བཞིན་དང་རྒྱུན་མཐུད་དུས་ཚོད་ཅུང་ཐུང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཅིང་། ལྡང་ཚད་ཉུང་བ་དང་གནོད་ཚབས་ཆེ་བའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་རེད།