ཁ་བྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་གནས་སྟངས།
མི་སྣ། མཚོ་སྔོན་དགེ་ཐོན་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་དགེ་འདུན།
ས་གནས། མཚོ་སྔོན་དགེ་ཐོན་སློབ་ཆེན་གྱི་སྨྱན་མང་ཁང་།
རིག་པ། རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་རིག་གཞུང་ཞིག་ལ་ཟེར།
【࿄】 བོད་རིག་པ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ནང་ནས་འོངས།
བོད་རིག་པའི་འཕེལ་རིམ་མདོར་བསྡུས།
དང་པོ། བོད་རིག་པའི་ས་བོན།
དུས་ཚོད། --- སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་དང་པོར་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་འབུས།
རྐྱེན། --- གནའ་བོའི་གྷི་རིག་གི་ས་ཁམས་རིག་པ་བ་ཐོ་ལོ་མེས་བརྩམས་པའི༼གོ་ལའི་རྣམ་པའི་སྤྱི་བཤད།༽ཅེས་པའི་དཔེ་ཆའི་ནང་དུ། ཐེངས་དང་པོར་བོད་དང་བོད་མི་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཡོད།
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་དག་ལས་གསལ་བ་ལྟར་ན། རྔོག་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཁ་ཆེ་ལ་ཕྱིན་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་བདུན་ལྷག་ལ་བཞུགས་པར་གསུངས་ཡོད་ཅིང་། འདིས་སྐབས་དེར་ཁ་ཆེ་དང་བོད་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་དེ་མཚོན་ཡོད། ཐོ་ལོ་མེས་གོ་ལའི་རྣམ་པའི་སྤྱི་བཤད་དུ། ཁ་ཆེ（克什米尔）ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སྐབས། དེའི་ཕར་ཕྱོགས་སུ་བོད་དང་བོད་མི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་བོད་རིག་པ་ཕྱི་གླིང་དུ་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་ལ་བགྲངས་ཆོག
གཉིས་པ། མགོ་རྩོམ་པའི་དུས།
དུས་ཚོད། --- དུས་རབས་་བཅུ་བདུན་པ།
རྒྱུ་མཚན། --- ཕྱི་གླིང་པ་རྣམས་ལྐོག་གྱུར་ལ་དགའ་བ།
རྐྱེན། --- ཆོས་ལུགས་དར་སྤེལ་པ་རྣམས་བོད་ལ་སླེབས་པ།
ཕྱི་གླིང་པ་བོད་དུ་ཕེབས་པ་ལ་རིགས་གསུམ་ཡོད།
༡ ༽ལྟ་སྐོར་བ།
༢ ༽ཞིབ་འཇུག་པ།
༣ ༽ཆོས་ལུགས་སྤེལ་མཁན།
ཕྱི་གླིང་པ་བོད་དུ་སླེབས་པའི་དགེ་སྐྱོན།
བཟང་། --- བོད་ཅེས་པ་འཛམ་གླིང་དུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ།
ངན། --- བོད་ཀྱི་རིག་གནས་མེད་པར་བཟོ་བ།
གསུམ་པ། དབུ་བརྙེས་པའི་དུས།
དུས་ཚོད། --- དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བ།
ཚུལ། --- བོད་རིག་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དབུ་བརྙེས་པ།
རྟགས། --- ཡོ་རོབ་གླིང་ནས་བོད་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ།
རྐྱེན། --- ①དུས་རབས ༡༩ པའི་ལོ་རབས ༣༠ པར་ཞུང་ཡ་ལེའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཆོད་མས། ༼དབྱིན་བོད་ཚིག་མཛོད།༽དང་། ༼བོད་ཡིག་གི་བརྡ་སྤྲོད༽ཅེས་པའི་དཔེ་དེབ་གཉིས་བརྩམས་པ།
②ཕྱི་གླིང་པས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཤིང་། （༡༩༠༦ ---༡༩༠༨） བོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འབོར་ཆེན་ཧྥ་རན་སི་ལ་ཁྱེར་བས། ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆ་བསྐྲུན་པ།
བཞི་བ། དར་བའི་དུས།
རྟགས། ---- ཧྥ་རན་སིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་པ་ཁོད་ཀྱིས། ༼ཏུན་ཧོང་གི་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་གནས༽ཞེས་པ་བརྩམས་པ།
དབྱི་ཐ་ལིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཐོ་ཆོད་ལགས་བོད་དུ་དངོས་སུ་ཕྱིན་ཏེ། ༼བོད་ཀྱི་ཐང་ཀ༽ཞེས་པ་བརྩམས་པ།
ལྔ་བ། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས།
དུས་ཚོད། --- དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་སྨད།
རྐྱེན། --- ①རྒྱ་བོད་བར་དུ་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བས་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་དང་བླ་མ་མང་བོས་ཡིག་ཆ་རྩ་ཆེན་མང་པོ་ཁྱེར་ཏེ་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སོང་བ།
②ཕྱི་གླིང་བ་དག་གིས་དེ་དག་དགེ་རྒན་དུ་བསྟེན་ཏེ་ཤར་ལྷོ་གཉིས་ནས་ཆ་ཚང་བར། དབུ་མའི་ལམ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ།
③ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་དང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་སོགས་མང་པོ་བཙུགས་པ།
རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དུ་བོད་རིག་པ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཐོ་རླབས་གཉིས་པ་འཕྱུར།
༡༩༧༨ལོར་ཀྲུང་གོའི་དངོས་སུ་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་པ།
ཕྱི་གླིང་པ་མང་པོ་བོད་ལ་དངོས་སུ་ཡོང་བའི་གོ་སྐབས་འགྲིག་པར་གྱུར་བ།
དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དུ་བོད་རིག་པ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཐོ་རླབས་གསུམ་པ་འཕྱུར་བ།
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཚོགས་འདུའི་རྨང་འདིང་མཁན།
① ནམ་མཁའི་ནོར་བུ། ༼ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད༽ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ།
② མཁའ་རྨེའུ་བསམ་གཏན། ༼མདའ་དང་འཕང་།༽གི་རྩོམ་པ་པོ།
【࿄】དུས་རབས ༢༠ པའི་ལོ་རབས ༨༠ ལ་བོད་རིག་པ་དེ་གཞུང་ལུགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཟད། རིག་གཞུང་སྐད་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཏོ། །
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཚོགས་འདུ་དང་པོ་དེ། ༡༩༧༨ལོར་དབྱིན་ཇིའི་ཉུག་ཅིན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་འཚོགས་ཤིང་། ཚོགས་ཐོག་ཏུ་ལོ་གསུམ་ལ་ཐེངས་གཅིག་རེ་འཚོག་རྒྱུའི་ཐག་བཅད། ཐེངས་ལྔ་བའི་བར་དུ་བོད་ནས་མི་གཅིག་ཀྱང་འགྲོ་མ་ཐུབ།
ཐེངས་ལྔ་བ་ཉི་དཔུང་ནས་བསྡུས་ཤིང་ཀྲུང་གོའི་མི་ཚོགས་འདུ་ལ་ཞུགས། ཐེངས་བཅུ་གཅིག་པ་འཇར་མན་གྱི་པོད་ལིན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་རུ་བསྡུས་ཤིང་། ཚོགས་འདུའི་སྟེང་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་སོ་སོ་ནས་འོངས་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ ༤༠༠ལྷག་ཕེབས་ཡོད་པ་ལས། ཀྲུང་གོར་མི ༨༡ དང་ཨ་རིར་མི ༧༠ འཇར་མན་གྱི་མི ༤༧ ཡོད་ཅིང་། ཐེངས་དེ་ནི་ཀྲུང་གོ་ནས་འོངས་མཁན་ཆེས་མང་བའི་ཚོགས་འདུ་ཡིན།
མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་དོ་དམ་གྱི་འདུ་ཤེས་གལ་ཆེ།
མི་ཞིག་ལ་དགོས་པ་ནི་སྙིང་སྟོབས་ཡིན།
མི་ཞིག་གི་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་རང་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན།
གསལ་བཤད། འདི་ནི་བདག་གིས་མཚོ་སྔོན་དགེ་ཐོན་སློབ་ཆེན་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་དུས། སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་དགེ་འདུན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་སྐོར་ནས་གནང་བའི་ཚོགས་བཤད་ཅིག་གི་ཟིན་བྲིས་ཡིན་ལ། འདིར་དྲ་གྲོགས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་བསྟར་བ་ཡིན་པས། ནོར་འཁྲུལ་ཡོད་ན་དགོངས་འགལ་མེད་པར་ཞུ། དགེ་རྒན་ཁོང་གིས་ད་ལྟ་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད།
