བཅར་འདྲི་ཚན་ཁག་རྨ་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུད་ཀྱི་རྫོང་གཉིས་པ་སྟེ་དར་ལག་རྫོང་ལ་ཐོན་དུས་དགུང་མོའི་དུས་ཚོད་དྲུག་ལ་ཐོན་པ་དང་། ལམ་ཐག་རིང་བས་ཧ་ཅང་ཐང་ཆད་ནའང་ཆར་ཤུལ་གྱི་མཇའ་ཚོན་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་མཛེས་སྡུག་གིས་ང་ཚའི་མིག་དབང་འཕྲོག་ཅིང་། མཚོ་སྔོན་ལ་རོགས་སྐྱོར་དུ་ཡོང་བའི་ལས་བྱེད་པ། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐིན་གྱི་ཐིན་ཀྲང་གཞོན་པ་ཀྲིག་ཀྲི་ཆང་གི་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞི་ལྟར། ང་ཚོ་ཚང་མ་དར་ལག་རྫོང་ཐོག་གི་ནུབ་རིར་འགོས་པ་དང་རི་མགོ་ནས་རྨ་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུད་ལ་བལྟས་དུས། རྨ་ཆུ་ནི་དར་སྐུད་རིང་མོ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་ཀྱག་ཀྱོག་གི་བཞུད་ལམ་དེད་ཅིང་། ཆུ་ལག་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་མིའི་ལུས་སྟེང་གི་ཁྲག་རྩ་དང་འདྲ་བར་ས་གཞི་དང་རི་ལུང་གི་སྐྱེས་དངོས་ཡོད་ཚད་གསོས་ཏེ་ཡོད་ཚད་ལ་གསོན་ཤུགས་སྩོལ་བཞིན་མཆིས།
རྨ་ཆུར་མཚོན་ནས་བཤད་ན། དེའི་མགོ་ཁུངས་ནི་བ་ཡན་ཧ་རིའི་བྱང་རྒྱུད་ཡིན་ལ་མཚོ་སྔོན་ནང་ཁུལ་གྱི་རྫོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་སོ་གཅིག་བརྒྱུད་ནས་འབབ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བཞུར་རྒྱུད་དུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་གསུམ་དང་འབུམ་དགུ་ཁྲི་དགུ་ཡོད་ཅིང་། རྒྱལ་དམངས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་སྤྱིའི་རིན་ཐང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆའི་དོན་བརྒྱད་དང་གྲངས་ཆུང་ལྔ་ཟིན་ལ། རྨོ་ཞིང་གི་རྒྱ་ཁྱོན་ཀུང་ཆིན་འབུམ་ལྔ་དང་ཁྲི་གཅིག་ཡོད་པས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་རྨོ་ཞིང་གི་བརྒྱ་ཆའི་གྱ་དྲུག་ཟིན་ཡོད་ཀྱང་། སྔོན་ཆད་ས་བརྐོ་རྡོ་སློག་བྱས་མཐར་རྨ་ཆུའི་མགོ་ཁོངས་ཀྱི་སའི་བཅུད་ཉམས་ནས་ས་ཆུ་ཤོར་བ་དང་། རི་ཉིལ་བ། ཆུ་ལོག་དང་རྡོ་ཟེགས་ཉིལ་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་རྒྱུན་མི་ཆད་པས། རྨ་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུད་ཀྱི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་འཚོ་བར་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་བཟོ་བཞིན་ཡོད།
ཆུ་དང་གཙང་བོས་མིའི་རིགས་ལ་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་དགོས་ན། དེའི་འབྱུང་ཁུངས་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པས། སྡོང་འཛུགས་རྩྭ་འདེབས་དང་ས་གཞི་སྔོ་ལྗང་དུ་སྒྱུར་ནས་བྱེ་བྲག་གི་ས་ཁུལ་དེའི་ནམ་ཟླར་ལེགས་བཅོས་དང། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བ། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་གསོ་སྐྱོང་། ས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་བྱེད་པ། ས་འོག་གི་ཆུ་ཇེ་མང་དུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས།
དར་ལག་རྫོང་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཨོ་རྒྱན་གྱིས་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་སྐབས་བཤད་རྒྱུར། བ་ཡན་ཧ་རིའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་དར་ལག་རྫོང་འཕྲེད་དུ་བཅད་དེ། དར་ལ་རྫོང་དེ་རྨ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་རྒྱུད་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་བགོས་པས། སྐྱེས་ཁམས་གོ་གནས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཤིང་། ང་ཚོར་རྨ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་གང་ལེགས་བྱེད་པའི་འོས་འགན་ཡོད་ཟེར།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དེ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལས་གཞི་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་བ་ནས་བཟུང་། དར་ལག་རྫོང་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཧུར་ཐག་སྒོས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ནས། ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་བཞག་ནས་རྩྭ་འདེབས་པ་དང་ལྕགས་ར་སྐོར་བ། ཨ་བྲ་དང་གནོད་འབུ་སྔོན་འགོག རི་བཀག་ནགས་གསོ་སོགས་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་བཟོ་སྐྲུན་བརྒྱུད་དེ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྐྱོང་བྱས།
དར་ལག་རྫོང་རྒྱུད་སྨད་གྲོང་རྡལ་དང་སྡེར་སྣང་ཞང་། སྟག་ཐོག་ཞང་། འཛུགས་སྐྲུན་ཞང་བཅས་ནས་ཁྱོན་བསྡོམས་པས་ས་མུའུ་འབུམ་གཅིག་དང་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལྔ་བདུན་བརྒྱ་ལ་རི་བཀག་ནགས་གསོའི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། བར་བཞི་ཞང་རྟ་སྒ་འབྲོག་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་དཔལ་ཡུལ་ཞང་། སོག་རུ་མ་ཞང་བཅས་སུ་རྩྭ་འདེབས་པ་གཙོར་བཟུང་ནས་རྩྭ་བཏབས་པས་ས་མུའུ་འབུམ་གཅིག་དང་སྟོང་གཉིས་ལ་རྩྭ་བཏབ་པ་དང་། དར་ལག་རྫོང་གི་འོད་ཟེར་ཞང་གྲགས་མཆོག་འབྲོག་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲམ་ཆུའི་འགྲམ་དུ། གསར་འགོད་པས་ས་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བཏབས་པའི་རྩྭ་སྐྱེས་པ་ཧ་ཅང་བཟང་བའི་གནས་ཚུལ་ཡུལ་དངོས་ནས་མཐོང་བ་དང་། དར་ལག་རྫོང་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་གཞུང་སྒྲུབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་ཁུར་བས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པ་ལྟར་ན། 2006ལོ་ནས་བཟུང་མུའུ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཡོད་པའི་ཆུ་འགྲམ་གྱི་ས་འདི་ཡོངས་ལ་མིའི་ཐབས་ཀྱི་རྩྭ་བཏབས་པ་དང་། ལོ་བདུན་གྱི་རིང་ལ། སྔོན་ཆད་ཀྱི་གྲམ་གཞུང་འདི་ད་ལྟ་སྔོ་ལྗང་གི་རྩྭ་ས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ཟེར།
ཨ་བྲའི་གནོད་པ་ལ་དམིགས་ནས་དར་ལག་རྫོང་གིས་མ་དངུལ་སྒོར་མོ་བྱེ་བ་གཅིག་དང་ས་ཡ་གསུམ་འབུམ་གཉིས་ཁྲི་བདུན་བཏང་སྟེ། ཞང་དང་གྲོང་རྡལ་བཅུ་ནས་ཨ་བྲ་དང་གནོད་འབུ་སྔོན་འགོག་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་བཟོ་སྐྲུན་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། ཨ་བྲ་དང་གནོད་འབུ་སྔོན་འགོག་བཅོས་སྐྱོང་བྱས་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་བྱེ་བ་གཅིག་དང་ས་ཡ་གསུམ་འབུམ་བཞི་ཁྲི་བདུན་ལ་བསླེབས་པ་དང་། སྔོན་ཆད་ཨ་བྲ་དང་གནོད་འབུས་གནོད་པ་ཆེ་བའི་རྩྭ་ས་མུའུ་བརྒྱད་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་དེ་ད་ལྟ་མུའུ་སུམ་བརྒྱ་དང་སོ་བརྒྱད་དུ་ཇེ་ཉུང་ལ་སོང་ཡོད་ལ། མ་དངུལ་སྒོར་མོ་དུང་ཕྱུར་གཅིག་དང་བྱེ་བ་གསུམ་བཏང་ནས་སྟག་ཐོག་ཞང་དང་། དཔོན་སྐོར་སྟོད་མ་ཞང་སོགས་ཞང་དང་གྲོང་རྡལ་བརྒྱད་ནས་ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་བཞག་ནས་རྩྭ་བཏབས་པ་དང་། རྩྭ་ར་བསྐོར་ནས་ཕྱུགས་འཚོ་མི་ཆོག་པའི་བྱེད་ཐབས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། འབྲོག་ཁྱིམ་སྟོང་གསུམ་དང་བཞི་བརྒྱ་ཞེ་བདུན་གྱི་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཟན་ཆས་རོགས་སྐྱོར་མ་དངུལ་དང་། མེ་ཤིང་གི་རོགས་སྐྱོར་མ་དངུལ་སོགས་ཀྱི་སྒོར་མོ་བྱིན་པ་དང་། རྩྭ་ས་མུའུ་ས་ཡ་བཞི་དང་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལྔ་སུམ་བརྒྱ་ལ་ར་སྐོར་ཡོད་པ་དང་། འབྲོག་ཁྱིམ་གནས་སྤར་ཏེ་ཕྱུགས་འཚོས་མི་ཆོག་པའི་རྩྭ་ས་མུའུ་ས་ཡ་གསུམ་དང་འབུམ་བཞི་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གཅིག་བཞི་བརྒྱ་ལ་བུད་ཡོད་ཅིང་། འབྲོག་པ་ཁྱིམ་ཚང་ལྔ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་གནས་སྤོར་སྡོད་དམངས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སར་གནས་སྤར་བ་དང་། ད་ལྟ་དར་ལག་རྫོང་ཡོངས་སུ་ཕྱུགས་ཟོག་འབུམ་གསུམ་ལྷག་ཇེ་ཉུང་ལ་སོང་ཡོད།
ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་འཇོག་པ་དང་ཕྱུགས་ཟོག་ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་ལས་རྩྭ་སའི་གནོན་ཤུགས་ཇེ་ཆུང་དུ་བཏང་བས། རང་བྱུང་རྩྭ་ས་བསླར་གསོ་བྱས་ཡོད་པ་དང་ཉེ་བའི་ལོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ། ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་བཞག་པས་རྩྭ་ཐང་གི་རྩྭ་སྐྱེས་ཚུལ་ཧ་ཅང་བཟང་བ་དང་། རྩྭ་མོད་པ་དེས་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱང་ཇེ་མང་དུ་སོང་ནས་ས་དེའི་བར་སྣང་དུ་ཆུ་སྤྲིན་འཁྲུགས་ཏེ་ཆར་འབབ་པ་སོགས་ཀྱིས། གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་དུ་འཕེལ་ཕྱོགས་བཟང་བོའི་ནམ་ཟླའི་ཆ་རྐྱེན་མངོན།
རྨ་སྟོད་དང་དར་ལག པདྨ་བཅས་རྫོང་ནས་བཅར་འདྲི་བྱས་པའི་ཉིན་འདི་དག་གི་རིང་ལ། ཉིན་གཅིག་ལ་ཆར་བ་ཐེངས་བཞི་ནས་ལྔ་ལ་འབབ་པ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ཡིན་ཞིང་། ཆར་ཆུ་མང་ན་རྩྭ་སྐྱེས་ཚུལ་ཡང་བཟང་བ་ནི་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་དར་ལག་རྫོང་གི་ཉམས་ཞན་དུ་སོང་བའི་རྩྭ་སའི་རྩྭ་སྐྱེས་ཚུལ་ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆའི་སུམ་ཅུའི་ཡན་ཇེ་མང་དུ་སོང་ཞིང་། རྩྭ་སའི་ས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་བྱས་པའི་ཚད་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་ཡས་མས་ཀྱིས་ཇེ་མང་དུ་སོང་སྟེ། རྩྭའི་ཐོན་ཚད་བརྒྱ་ཆའི་སོ་ལྔའི་ཡན་གྱིས་ཇེ་མཐོར་སོང་ཡོད།
རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆུའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚད་ལེན་བྱས་པ་ལྟར་ན། 2009ལོ་ནས་བཟུང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་དུ་ཆུ་མུས་རྒྱ་དཔང་གྲུབ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་བདུན་བརྒྱ་དང་ཉེར་བདུན་ཐོན་པ་དང་། 2004ལོ་དང་བསྡུར་ན་ཆུ་མུས་རྒྱ་དཔང་གྲུབ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་བཞི་བརྒྱ་དང་ཉེར་བཞི་ཞིང་ཆེན་ཕྱི་ལ་བཞུར་བས། ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་ཆུ་མུས་རྒྱ་དཔང་གྲུབ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་ལྔ་བཅུ་ཡི་ཇེ་མང་ལ་སོང་བས། རྨ་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུད་དུ་ཆུ་ཆད་པའི་གནས་ཚུལ་ད་ལྟ་བྱུང་མ་མྱོང་ཞིང་། ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་རྩྭ་སའི་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཇེ་མང་དུ་སོང་ནས་ཆུ་མིག་དང་མཚོའུ། བརླན་ས་སོགས་མངོན་གསལ་གྱིས་ཇེ་མང་དུ་སོང་ཡོད།
ཚད་ལེན་བྱས་པ་ལྟར་ན། 2010ལོར་རྨ་ཆུའི་མགོ་ཁུངས་ཀྱི་ཕྱུགས་ཟོག་གི་རྩྭའི་ཐོན་ཁུངས་ཇེ་མཐོར་སོང་ནས་རྩྭ་ས་སྤྱི་ཆིན་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་རྩྭ་སྤྱི་རྒྱ་སྟོང་གསུམ་དང་ལྔ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་ལ་བུད་པ་དང་། 2006ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་རྩྭ་སྐྱེས་ཚུལ་ཆེས་བཟང་བའི་ལོ་ཞིག་རེད།
ང་ཚོས་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་བརྩེ་བས་བསྐྱང་ན། མིའི་རིགས་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བ་བསྐྱལ་འོང་བ་ནི་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན།
ལོ་དྲུག་བཅུ་ལྷག་ལ་བུད་པའི་འབྲོག་པ་རྒན་པོ་ཨོ་རྒྱན་ལ་རྩྭ་ས་ཉམས་ཞན་དུ་གྱུར་བའི་ཐད་ལ་ཚོར་སྣང་ཟབ་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། “དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་བ་དང་དྲུག་བཅུ་པའི་ཡར་སྔོན་ལ། ས་འདིར་རྩྭ་ཆུ་ཧ་ཅང་མོད་ལ་ལོ་རབས་བདུན་བཅུ་ནས་བརྒྱད་བཅུ་དགུ་བཅུ་བ་ནས་བཟུང་ནམ་ཟླ་ཇེ་དྲོར་སོང་ནས་ཐན་པ་དང་། ཨ་བྲ་ལ་སོགས་ཀྱི་གནོད་པ་ཚབས་ཆེ་བས་རྩྭ་ས་རིམ་བཞིན་ཉམས་ཞན་དུ་གྱུར་བ་ལས་གཞན། ཕྱུགས་འཚོ་ཚད་ཐད་ཆེ་བ་དང་2000ལོ་ཐོན་དུས་ང་ཚོ་འབྲོག་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ཁོ་ནར་ནོར་སྟོང་བརྒྱད་ལྷག་ལ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱུགས་ཟོག་དང་རྩྭ་ས་དོ་མི་མཉམ་པས་ལོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ་རྩྭ་ས་རིམ་བཞིན་ཉམས་ནས་ས་ནག་ཐང་དུ་གྱུར་བས་ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་རེད”ཟེར།
དེ་བས་ཁོས“གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། སྲིད་གཞུང་གིས་ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་འཇོག་པ་དང་ཕྱུགས་ཟོག་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏོང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བཏང་བས། འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དེར་བསམ་བློ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པས། ངས་ཁོ་ཚོར་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ་ཁ་ལ་སློབ་གསོ་བཏང་ནས་མང་ཚོགས་ལ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་འཇོག་པ་ནི་རང་ཁྱིམ་སྲུང་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་གོ་བ་ལོན་རྗེས། ད་གཟོད་ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་འཇོག་པའི་བཟོ་སྐྲུན་འདི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་ང་ཚོ་འབྲོག་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དུའང་ནོར་སྟོང་གཅིག་ལྷག་མ་གཏོགས་མེད་ཅིང་། ལོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ་ཚོས་ཀྱང་ཕྱུགས་འཚོ་མཚམས་བཞག་ན་རྩྭ་ས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཐོབ་པའི་ཕན་འབྲས་དངོས་སུ་མཐོང་བ་དང་། སྔོ་ལྗང་ལྗང་གི་རྩྭ་ཐང་རིག་ན་སེམས་གཏིང་ནས་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་པ་ཞིག་རེད”ཟེར།
རེད་ལགས། མཐོ་སྒང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་དཀའ་བ་ཁྱད་དུ་བསལ་ནས་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཕྲན་རེ་རེར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ། ཉམས་ཞན་དུ་གྱུར་བའི་རྩྭ་སའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་སླར་གསོ་དང་བསྐྱར་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས། རྩྭ་ཆུ་འཛོམས་ན་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་ཞིག་ཤར་ཡོང་བ་དེ་བཞིན་ཡིན།
