ཇཱ་ནཱེ་ཐི་རྒྱ་མཚོ། Janet Gyatso

 ཇཱ་ནཱེ་ཐི་རྒྱ་མཚོ(Janet Gyatso)ལགས་ནི། ཧར་ཝར་ཊ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན（Harvard university ）གྱི་ཆོས་རིག་སློབ་གླིང་གི་ནང་རིག་པའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ（Hershey professor of Buddhist Studies）དང་།  རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་པ་གྲགས་ཅན་ཡིན་ལ།    རུ་བྷིན་སྒྱུ་རྩལ་རྟེན་མཛོད་ཁང（Rubin Museum of Art）གི་བློ་གནས་ཡིན་པར་མ་ཟད།   རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པ་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་དུའང་བཞུགས་མྱོང་།   ༢༠༠༡ལོར།  སློབ་ཆེན་དེའི་ཆོས་རིག་སློབ་གླིང་དུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསླབ་ཚན་བཙུགས་རྗེས།  དེ་གར་ཕྱག་ལས་གནང་འགོ་བརྩམས།  ཁོང་མོས་སློབ་གླིང་དེར་གཙོ་བོ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་ནང་བསྟན་རྩོམ་རིག  ནང་བསྟན་མཚན་ཉིད་རིག་པ། ནང་བསྟན་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱེས་མའི་གནས་བབ།  ད་དུང་ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་དང་མེ་གླིང་དུ་དར་བའི་ནང་བསྟན་གྱི་གཞུང་ལུགས་དང་ཉམས་ལེན་གྱི་སྐོར་སློབ་ཁྲིད་གནང་བཞིན་ཡོད།  

མོས་ཀཱ་ལི་ཧྥོར་ནིའ་སྦེར་ཁི་ལི་སློབ་ཆེན་དུ་ཤེས་རམས་པ་དང་རམས་འབྱམས་པ།  དེ་བཞིན་འབུམ་རམས་པའི་བསླབ་གནས་བླངས་ཤིང་།  སློབ་གཉེར་བྱེད་རིང་དུ།  སྟག་མཚེར་ཞབས་དྲུང་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྡེ་གཞུང་རིན་པོ་ཆེ།  ཀ་ལུ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཀྱི་མདུན་ནས་ཐོས་པ་རྒྱ་ཆེར་འཚོལ་མྱོང་བས། རྒྱ་གར་དང་བོད་ཀྱི་རིག་པ་ལ་མཁྱེན་རྒྱ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པོར་གྱུར།  ཁོང་མོས་འབུམ་རམས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ནི་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོའི་མཛད་རྗེས（A Literary Transmission of the Traditions of Thang stong rgyal po: A Study of Visionary Buddhism in Tibet）སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། 

མོ་ནི་དེང་རབས་དང་དེང་རབས་རིང་ལུགས་ཕྱི་མའི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཐབས་དང་།   ནང་སྒོས་སུ་མིའི་རིགས་རིག་པའི་འཇུག་ཐབས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ལ།    ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནི།  རྟེན་དང་རྟེན་ཁྱད་ཀྱི་འདུ་ཤེས།  བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་སྲོལ་རྒྱུན། ནང་བསྟན་རྩོམ་རིག་ལས་རྣམ་ཐར།   མདོ་རྒྱུད་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱེས་མའི་གོ་ཐོབ་སོགས་ཡིན།  བརྩམས་ཆོས་གཙོ་བོ་ནི་རང་རྣམ་དང་གསང་རྣམ་གྱིས་གཙོས་པའི་རྣམ་ཐར་རིགས་དང་གསོ་རིག་རྒྱུད་བཞི་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་མང་ཞིང་།  དེ་ལས་འཇིགས་མེད་གླིང་པའི་གསང་རྣམ་སྐོར་ལ་བྲིས་པ་གྲགས་པ་ཆེ།  དེ་མིན་ཁོང་མོས་ཧཱན་ནཱ་ཧ་ཝེ་ཝིཀ（Hanna Havnevik）དང་ལྷན་དུ《བོད་ཀྱི་སྐྱེས་མ》（Women of Tibet）ཞེས་པའི་རྩོམ་བཏུས་བསྒྲིགས་ཤིང་། དེ་ཉིད་སྤྱི་ལོ2002ལ།  ཧུར་ས་ཊྀ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང（Hurst）གིས་པར་དུ་བསྐྲུན།  ད་དུང 《དྲན་པའི་མེ་ལོང་དུ་ཤར་བ —རྒྱ་གར་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཁྲོད་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་དང་དྲན་ཤེས་སྐོར་གྱི་དཔྱད་ཞིབ》（In the Mirror of Memory: Reflections on Mindfulness and Remembrance in Indian and Tibetan Buddhism）ཞེས་པ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ཤིང་སུ་ནེ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང（Suny Press）གིས་པར་དུ་བསྐྲུན་ཡོད། 

སྤྱི་ལོ༢༠༡༡ལོའི་ཟླ༡༠པར།  ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་གླིང་གིས་གདན་ཞུ་བྱས་པ་ལྟར།  ཁོང་གིས་སློབ་གླིང་དེར་བོད་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་མུ་འབྲེལ་འཆད་ཁྲིད་གནང་བ་སྟེ། “བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་ནས་ཆོས་རིག་དང་ཚན་རིག་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་གླེང་བ”ཞེས་པ་དང་། “བོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་རྩོམ་རིག་ལས་རང་རྣམ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་རིག་པ་དང་མི་ཆོས་རིག་གནས་སྐོར་གླེང་བ”ཞེས་པ་དང་།   “《རྒྱུད་བཞི》ལས་བུད་མེད་དང་རོ་ཙའི་སྐོར། — བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་བསྟན་བཅོས་སྔ་མའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཕ་དབང་ལམ་ལུགས་དང་། ཕོ་མཆོག་མོ་དམན་གྱི་ལྟ་གྲུབ། བུད་མེད་ལ་སྡང་བའི་བསམ་བློའི་སྐོར་གླེང་བ”ཞེས་པ་དང་།   “ཆོས་ལུགས་དང་ཚན་རིག་ལས་འཕྲོས་པའི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ཁྲོད་ཀྱི་རྩ་ལམ་དང་འབྲེལ་པའི་རྩོད་གཞི་སྐོར་གླེང་བ”བཅས་ཁག་བཞི་རུ་ཕྱེ་ནས་འཆད་ཁྲིད་རྒྱ་ཆེན་པོ་གནང་ངོ་༎

ཁ་བྱང་ཕྱི་མོ། ཇཱ་ནཱེ་ཐི་རྒྱ་མཚོ(Janet Gyatso)

（རྩོམ་འགན་པ། ལྷ་དབང）