བོད་མི་རིགས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཟས་རིགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་དང་བཟའ་བཏུང་གི་གོམས་སྲོལ་གྱ་ནོམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ཁྲོད་མར་དང་ཇ། རྩམ་པ། ནོར་ལུག་གི་ཤ་བཅས་ལ་བོད་ལྗོངས་སུ་བཟའ་བཏུང་གི་ནོར་མཆོག་བཞི་རུ་འབོད་ལ། ད་རུང་ནས་ཆང་དང་འོ་བཟོས་ཐོན་རྫས་མང་བོ་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ཟས།
བོད་ཟས་ནི་ཀྲུང་གོའི་བཟའ་བཏུང་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུན་རིང་ཞིང་སྣ་སྒོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། བོད་ཟས་ལ་གཙོ་ཟས་དང་སྔོ་ཚོད། ཁུ་དྭངས་བཅས་རིགས་གསུམ་མཆིས། བོད་ཟས་ཀྱི་བྲོ་བའི་ཐད་ནས་བྲོ་མེད་དང་འཇམ་པོ་སོགས་ཀྱི་སྔོ་ཚོད་རིགས་མང་བོ་ཡོད་པ་དང་། ཚ་ཁུ་དང་སྒོག་ཙོང་མ་གཏོགས་ཁ་ཚ་སོགས་ཀྱི་བྲོ་རྫས་མི་སྤྱོད་པ་རེད།
རྩམ་པ་ནི་བོད་ཀྱི་ཟས་རིགས་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཟོས་ན་ཧ་ཅང་སྟབས་བདེ་ཡིན། ནས་བརྔས་རྗེས་ཕྱེ་རུ་འཐག་ནས་རྩམ་པ་གྲུབ་པ་དང་། དུས་རྒྱུན་དཀར་ཡོལ་ནང་དུ་ཇ་དྭངས་དང་མར། རྩམ་པ། ཆུར་བ་བཅས་ལག་པས་བརྫིས་ནས་ཟ་བ་རེད།
ཤ་སྐམ་ནི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཟས་རིགས་ཤིག་ཡིན། དགུན་མགོའི་དུས་ཚིགས་སུ་ནོར་ལུག་གི་ཤ་ལེབ་མོ་གཏུབ་རྗེས། བསིལ་འོག་གི་རླུང་རྒྱུ་སར་སྐམ་ལ། ཤ་འཁྱག་པ་དང་རིམ་བཞིན་རང་བྱུང་གི་རླུང་གིས་དལ་བུར་སྐམ་འགྲོ། ཟླ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པར་སྤྱོད་སྐབས་ཤ་སོབ་ཅིང་སྙི་བ་མ་ཟད། བྲོ་བ་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན།
བོད་ཀྱི་གསོལ་སྟོན་སྟེང་བཟའ་བཏུང་གཡོས་སྦྱོར་དང་གསོལ་སྟོན་གྱི་རྣམ་པའང་ཧ་ཅང་མང་། ཆེས་གནའ་བོར་མགྲོན་པོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོ་གནས་ལྟར་བཟའ་བཏུང་སྤྱོད་པའི་སྲོལ་ཡོད་ལ། ད་རུང་དཀར་ཟས་ཀྱི་གསོལ་སྟོན་དང་དམར་ཟས་ཀྱི་གསོལ་སྟོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡོད།
ཆང་གི་རིག་གནས།
བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ནས་ཆང་ནི་ནས་ཀྱིས་བསྙལ་བའི་ཏུའུ་གྲངས་དམའ་ཞིང་ཧ་ཅང་འཇམ་པས་རྒན་གཞོན་ཕོ་མོ་ཡོངས་ཀྱིས་བཏུང་བ་དང་། དུས་སྟོན་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། བོད་མི་རྣམས་ལ་ཆང་འཐུང་བའི་གོམས་སྲོལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་ལོ་རེར་ཆང་གསར་བསྙལ། ཐོག་མར་ཆང་གསར་ལྷ་ལ་འབུལ་ལ། དེའི་རྗེས་ལོ་ན་བགྲེས་པའི་རྒན་པོ་དག་ལ་འབུལ། མཐའ་མར་ལོ་རིམ་ལྟར་ཁྱིམ་གྱི་མི་རྒན་དག་ལ་འབུལ། དེའི་རྗེས་ཁྱིམ་མིས་བཏུང་བ་ཡིན། དུས་སྟོན་དུ་གཉེན་སྒྲིག་པ་དང་ཡང་ན་མི་ཚོགས་འདུ་དུས། ཆང་བདུད་རྩི་ནི་དྲིན་ཆེན་གྱི་བགྲེས་པོར་ཕུལ་རྗེས་གྲམ་རིམ་ལྟར་འཐུང་། ཆང་འདྲེན་མཁན་གྱིས་སྤྱིར་བཏང་དུ་ལག་པ་གཉིས་ཀས་ཆང་དཀར་སྤྱི་བོར་བཏེགས་ནས་ཆང་འཐུང་མཁན་དག་ལ་འབུལ་བ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་ལོ་ན་རྒན་པ་དག་ལ་དེ་ལྟར་འབུལ་བ་ཡིན། ཆང་ལེན་མཁན་གྱིས་ལག་ཟུང་གིས་ཆང་བླངས་རྗེས། ལག་གཡས་པའི་སྲིན་མཛུབ་ཀྱིས་དཀར་ཡོལ་ནང་གི་ཆང་ལ་རེག་ནས་གནམ་ལ་ཐེངས་གསུམ་མཆོད་ནས་ཤིས་ཚིག་འབུལ། སྐབས་རེར་ཁ་ནས་བཀྲ་ཤིས་པའི་འཕྲིན་བཅོལ་གྱི་ཁ་གཡང་བོས་རྗེས་ད་གཟོད་ཆང་འཐུང་བ་རེད།
བོད་མི་རྣམས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་ནས་ཆང་འཐུང་སྐབས། གླུ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་ལ། བོད་ཀྱི་ཆང་གསོལ་གྱི་གླུ་ནི་སྙན་ཞིང་འཇེབས་ལ། བརྗོད་དོན་ལ་བསྟོད་བསྔགས་དང་སྨོན་ལམ་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གསོལ་སྟོན་དུ་ཕོ་མོ་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཆང་གསོལ་གྱི་གླུ་བླངས་ནས་ཆང་འདྲེན། གསོལ་སྟོན་གྱི་སྟེང་དུ་ཆང་འདྲེན་པའི་ཆེད་བསྐོས་བུ་མོ་ཡོད་ལ། ཁོ་མོ་ཚོས་གཟབ་འཆོར་དང་གོས་རྒྱན་ལེགས་པོར་སྤྲས་ནས་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་ཆང་གསོལ་གྱི་གླུ་སྙན་མོ་ལེན་པ་མ་ཟད། མགྲོན་པོ་ཆང་གིས་བཟི་རག་བར་དུ་ད་ལྟར་བྱེད་པ་རེད།
ཇའི་རིག་གནས།
དཀྲུགས་ཇ་ནི་བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་ཀྱི་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་བཏུང་བ་ཡིན་ལ། དཀྲུགས་ཇ་ནི་མར་དང་ཚ་ཁུ། ཇ་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད། མར་ནི་འབྲི་མཛོའི་འོ་མ་དཀྲོགས་ནས་བླངས་པ་དང་། དབྱར་ཁར་འབྲི་མོའི་འོ་མ་ལས་དཀྲོགས་པའི་མར་སེར་བོ་ནི་མར་ཆེས་བཟང་ཤོས་དེ་ཡིན། ལུག་གི་འོ་མ་ལས་དཀྲོགས་པའི་མར་ནི་སྐྱ་བོ་ཡིན་ལ། བོད་མིས་ཇ་འཐུང་སྐབས་རྒན་གཞོན་དང་མགྲོན་གྱི་གཙོ་བོ་སོགས་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད། སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་མི་ལ་ཇ་འདྲེན་སྐབས་བྲེལ་མི་རུང་ལ་མགྱོགས་ཀྱང་མི་རུང་། དལ་ལྷོད་རན་པའི་སྒོ་ནས་ཇ་འདྲེན་པ་དང་། དཀར་ཡོལ་ནང་གི་ཇ་ཡང་བཀང་མི་རུང་ལ་སོར་གང་ཙམ་གྱི་མཚམས་ནས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ཇ་འདྲེན་སྟངས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་མང་བོ་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་དུ་ཇ་དཀར་ཡོལ་གསུམ་འཐུང་ན་བཀྲ་ཤིས་པའི་དོན་བཟང་དུ་བརྩིའོ། །