ཚེས29ཉིན་གསར་འགོད་པས་ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་ཁྲེང་ཏུའུ་རི་ཁུལ་གནོད་འཚེ་དང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། དཔྱད་དཔོག་བྱས་འབྲས་གསར་ཤོས་ལས་མངོན་པར། 2000ལོ་ནས2020ལོ་བར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཆགས་སྟངས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་ཚད1%ལས་དམའ་བ་ཡོད་ལ། སྲ་ཐཱན་དང་། ཆུ་ཁུངས་གསོ་ཁུལ། ས་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས། རླུང་འགོག་བྱེ་འགོག་སོགས་འགག་རྩའི་ནུས་པ་བརྟན་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པའམ་ཡང་ན་ཅུང་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་གྲུབ་ཆ་ཧྲིལ་པོ་བརྟན་པོ་བྱུང་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྲུང་ཡོལ་མུ་མཐུད་བརྟན་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
“སྐྱེ་ཁམས་ཆགས་སྟངས་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་ཚད་ནི་རྒྱང་ཚོར་བརྙན་རིས་བརྒྱུད་གཞི་གྲངས་ལེན་པ་དང་རྩིས་བརྒྱབ་རྗེས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་འགྱུར་ལྡོག་དང་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཕན་འབྲས་ཚད་འཇལ་བའི་འགག་རྩའི་དམིགས་ཚད་ཅིག་རེད”ཅེས་ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་ཁྲེང་ཏུའུ་རི་ཁུལ་གནོད་འཚེ་དང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་། ཤན་རྩ་མཐོ་གྲང་རྩྭ་ཐང་དང་འདམ་རའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ཚོད་ལྟའི་ས་ཚིགས་ཀྱི་ཀྲན་ཀྲང་ཝང་ཞའོ་ཏན་གྱིས། མཚོ་བོད་ས་མཐོར་འཛམ་གླིང་གི“གླིང་སྣེ་གསུམ་པ”ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་རང་རྒྱལ་དང་ཐ་ན་འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་མ་ལག་གི“བརྟན་ཆས”ཞིག་རེད། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཆགས་སྟངས་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་ཚད་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཆུང་བ་ཡོད་ཚེ་དེས་རང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་སྲུང་ཡོལ་ནུས་པ་ལེགས་པ་ཐོན་སྲིད་ཅེས་བཤད།
2020ལོའི་བར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད12.31%ཟིན་པ་དང་ནགས་ཚལ་འཕེལ་ཚད་སྨི་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར22.8ཟིན་ནས་ནགས་ཚལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་དང་འཕེལ་ཚད་གཉིས་ཀ་འཕར་ཡོད་པ་དང་། བྱེ་འགྱུར་རྒྱ་ཁྱོན2010ལོ་ལས་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི3.5ཉུང་དུ་ཕྱིན་ནས་རྩྭ་ཐང་གི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཁྱབ་ཚད47%ཟིན་པ། རང་བྱུང་འདམ་ར66%ལ་སྲུང་སྐྱོང་ནུས་ལྡན་ཐུབ་པ་སོགས2023ལོར་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བའི《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཆགས་སྟངས་འགྱུར་ལྡོག་གི་དཔྱད་དཔོག（2000ལོ་ནས2020ལོ་བར）》གཞི་གྲངས་ལས་མངོན་པར། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་གི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་ནུས་ལྡན་ཕྱིན་ཡོད།
ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་ཁྲེང་ཏུའུ་རི་ཁུལ་གནོད་འཚེ་དང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཀྲོའུ་ཕིང་གིས་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་བོད་ལྗོངས་གྲ་ནང་རྫོང་གི་བྱེ་འགྱུར་ས་ཆའི་སྐྱེ་ཁམས་བཅོས་སྐྱོང་ཕྱོགས་བསྡུས་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་དུ་བྱེ་སའི་ཚོད་ལྟའི་དཔེ་ཤད་ཀྱི་སྔོ་ཁེབས་སྐྱེ་འཚར་གནས་ཚུལ་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་བཞིན་པ།
དུས་རབས20པའི་ལོ་རབས80པར་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ངོགས་སུ་བྱེ་རྡུལ་གྱིས་ཁེངས་ཡོད་ལ། ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཟ་མའི་ཁྲོད་དུའང་བྱེ་མ་འདྲེས་ཡོད། ད་ཆ་གསར་འགོད་པས་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ལུང་གཞུང་དུ་ས་གཞི་གཤིན་ཞིང་གང་སར་ལྗང་མདོག་གི་གོས་བཟང་བཀླུབས་པ་མཐོང་བྱུང་། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཀུ་ཤུའི་སྡོང་པོ་ཐུང་གྲས་ལས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། མིས་བཟོས་ནགས་ཚལ་གྱི་ཐཱན་འདུས་ཉོ་ཚོང་གིས་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་སླར་གསོ་ཐུབ་རྒྱུར་སྐུལ་མ་ཐེབས་པ། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་གི་ཁྱུ་ཚོགས་སླར་གསོ་རང་བཞིན་ངང་འཕར་བ། བྱེ་འགྱུར་རྒྱ་ཁྱོན་རྒྱུན་མཐུད་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ། གནོད་འཚེའི་རང་བཞིན་གྱི་བྱེ་རྡུལ་གནམ་གཤིས་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
བོད་ལྗོངས་ཤན་རྩ་རྫོང་གི་ས་བབ་སྨི4730ཙམ་གྱི་སར་གནས་པའི་ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་ཤན་རྩའི་ས་ཚིགས་ནི་མིག་སྔར་འཛམ་གླིང་ཐོག་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྐྱེ་ཁམས་ས་ཚིགས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། ཝང་ཞའོ་ཏན་གྱིས“ང་ཚོས་ཚན་ཞིབ་འགག་སྒྲོལ་མགྱོགས་མྱུར་སྤེལ་ནས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྲུང་ཡོལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་འགོད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་ཚན་རིག་གི་གཞི་འཛིན་ས་དང་འདེགས་སྐྱོར་གལ་ཆེན་མཁོ་འདོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད”ཅེས་བཤད།
སྐྱེ་ཁམས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ལག་རྩལ་ཚད་གཞི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ཆ་འཕྲིན་མ་ལག་དང་དྲ་རྒྱ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་ལས་སྒོ་ཅན་གྱི་འཁོར་སྐྱོད་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ། མཐོ་གྲང་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་སླར་གསོའི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་བཏང་བ་སོགས“ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་ཚན་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྲུང་ཡོལ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་འདེགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི‘ངེས་འདེབས་འདྲི་གཞི’དེར་ལན་ཡག་པོ་བརྒྱབ་ཡོད”ཅེས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚན་རྩལ་ཐིང་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཏིང་ཧའེ་ཐའོ་ཡིས་བཤད།
