ལྷ་སའི་གྲོང་མི་མཚོ་མོས“ན་ནིང་དབྱར་ཁར་ངའི་བུ་ལ་གློ་ནད་ཕོག་པས་སྨན་ཁང་ལ་བསྡད་པ་ཡིན། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ངས་ཚད་གཞི་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་སྤྲད་ཡོད་པས། སྨན་ཁང་དུ་བསྡད་པའི་འགྲོ་གྲོན་སྒོར3000དེ2600ལྷག་ཙམ་རྩིས་ཞུ་བྱས་བྱུང” “གྲོན་ཆུང་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་ངེས་པར་དུ་སྐྱེལ་དགོས། སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱིས་རང་ཉིད་དང་ཁྱིམ་མིའི་འཚོ་བར་འགན་ལེན་ཡོང་ཐུབ” ཅེས་བཤད།
སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་ལས་དོན་ནི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་ཡོད། 2024ལོར་བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་དམངས་འཚོའི་མ་མཐའ“འགན་སྲུང་། གནད་ཁེལ། བརྟན་པོ”བཅས་བྱེད་པར་དམིགས་ནས། དམངས་ཡོངས་ཀྱི་འགན་བཅོལ་བྱེད་ཚད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྲ་བརྟན་དུ་བཏང་ཡོད་ལ། རྒྱལ་ཁབ་སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་ཅུས་ཀྱི་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་བ་ལྟར་ན། 2024ལོའི་ཟླ9པའི་ཟླ་མཇུག་བར་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི2024ལོའི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་མཁན་མི་ཁྲི345.95ཟིན་པ་དང་། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་པའི་དམིགས་ཚད་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ཡོད།
ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲེང་ཀོན་ཆུས་ཚེ་སྨོན་གླིང་སྡེ་ཁུལ་གྱིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྨན་ཁང་དང་། ཧྥུའུ་ཁང་སྨན་ཁང་། སྡེ་ཁུལ་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་བཅས་དང་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་སྡེ་ཁུལ་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་སུ་ཕེབས་ནས་རིན་མེད་ཀྱི་འོས་འགན་སྨན་བཅོས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བཞིན་པ།
བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིའི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་མི་སྒེར་གྱི་གྲོན་དངུལ་འཇལ་བ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ཁ་གསབ་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་གྲོན་དངུལ་འཇལ་བའི་ལམ་སྲོལ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ནོར་སྲིད་ཁ་གསབ་སྒོར645ནས་སྒོར675བར་མཐོ་རུ་སྤར་བ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིའི་མི་སྒེར་གྱི་གྲོན་དངུལ་འཇལ་བའི་རིམ་པ་སོ་སོར་སྒོར380དང་སྒོར200བར་སྤར། “ཡུན་རིང་གྲོན་དངུལ་འཇལ་བ་དང་རྩིས་ཞུ”ཡི་སྐུལ་སློང་གི་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས། བོད་ལྗོངས་སུ་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིའི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་བསྟུད་མར་ལོ10དང་དེའི་ཡན་གྲོན་དངུལ་འཇལ་ཚེ། ཐོག་མར་གྲོན་དངུལ་འཇལ་བའི་ལོ་དེ་ནས་བཟུང་རྩིས་ཞུའི་ཐོབ་ཐང3%མཐོ་རུ་གཏོང་བ་ཁ་གསལ་བཟོས་ཡོད་པ་དང་། སྨན་བཅོས་རོགས་སྐྱོབ་བྱ་ཡུལ་དང་ཕ་མ་ཕྱོགས་གཉིས་ལས་གང་རུང་ངམ་ཕྱོགས་གཉིས་པོས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་པའི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་གཅིག་འགོར་བའི་ཕྲུ་གུ་དམར་འབྱར་དང་། མི་སྒེར་གྱི་ལས་ཞུགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བའི་དབང་གིས་གྲོན་དངུལ་འཇལ་མཚམས་བཞག་ནས་ཟླ་བ་གསུམ་ལས་ཕྱིན་མེད་པའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་འབྲེལ་བ་བརྗེ་རེས་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱི་མི་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས། འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་པའི་གཅིག་སྡུད་གྲོན་དངུལ་འཇལ་དུས་ཀྱི་ཚོད་འཛིན་མི་ཐེབས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ་དང་། གཙོ་གནད་མི་ཚོགས་ལ་རོགས་སྐྱོར་དང་འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། འགན་བཅོལ་བྱེད་དགོས་པ་ཚང་མ་འགན་བཅོལ་དང་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས་པ་ཚང་མ་རོགས་རམ་ཐུབ་པར་བྱས་པས། 2024ལོར་ཁྱོན་གཙོ་གནད་མི་ཚོགས་ཁྲི80ལྷག་ལ་རོགས་སྐྱོར་དང་ཁ་གསབ་བྱས་པ་དང་། འགན་བཅོལ་ལ་རོགས་རམ་བྱས་པའི་གྲོན་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར2.8ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད།
སྐྱིད་གྲོང་རྒྱལ་མཚམས་འཛུལ་གྲོལ་མཐའ་མཚམས་ཞིབ་བཤེར་ས་ཚིགས་ཀྱིས་སྐྱིད་གྲོང་འགག་སྒོ་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་རྣམས་འགག་སྒོར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས། “འོས་འགན་སྨན་བཅོས་བྱས་ནས་བདེ་ཐང་ལ་ཐུགས་ཁུར་གྱིས་ཉེན་རྟོག་པར་ཐུགས་ཁུར་བྱེད་པ”བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་འོས་འགན་སྨན་བཅོས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བཞིན་པ།
བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འཐུས་མི་དང་། གཞིས་ཀ་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་སྐྱིད་གྲོང་རྫོང་དགའ་གྲོང་རྡལ་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་གི་ཡོན་ཀྲང་བསོད་ནམས་ཕན་ཐོགས་ཀྱིས“སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་མ་ལག་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཁྱབ་གདལ་དང་གྲངས་འཛིན་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་མགྱོགས་མྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་བསྟུན་ནས། གྲོང་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་ནས་རྫོང་རིམ་པའི་སྨན་ཁང་དང་། དེ་ནས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་སྨན་བཅོས་ལས་ཁུངས་བར་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་མ་ལག་སྦྲེལ་མཐུད་ཐུབ་པ། ནད་པར་སྒོ་འགྲམ་དུ་སྟབས་བདེའི་སྨན་བཅོས་ཞབས་འདེགས་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་དུ་འཇུག་དགོས”
ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་བུད་མེད་དང་བྱིས་པའི་བདེ་སྲུང་སྨན་ཁང་གི་བོད་སྐྱོར་སྨན(གཡོན་གྱི་དང་པོ)པས་ས་གནས་དེ་གའི་སྨན་པར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་རྩལ་ནུས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་པ།
ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འདམ་གཞུང་རྫོང་སྟོད་གླིང་གྲོང་ཚོའི་ངག་དབང་མཚོ་མོ་ནི་འཚོ་བའི་འགན་བཅོལ་འགན་གསོར་བརྟེན་པའི་གཞོན་ནུ་ཞིག་ཡིན། ན་ནིང་ཧྲང་ཧའེ་ཀའོ་པོ་སྐྲན་ནད་སྨན་ཁང་དུ་ཞིང་ཆེན་ལས་བརྒལ་བའི་ས་གནས་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་བྱས་ཏེ། སྨན་བཅོས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་སྒོར་ཁྲི32.63བཏང་བ་དང་། གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་དང་། ནད་གཞི་ཚབས་ཆེན་གྱི་འགན་བཅོལ། སྨན་བཅོས་རོགས་སྐྱོབ་བཅས་བརྒྱུད་དེ་ཞིང་ཆེན་ལས་བརྒལ་བའི་ས་གནས་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསྡོམས་རྩིས་སྒོར་ཁྲི32.09རྩིས་ཞུ་བྱས། ངག་དབང་མཚོ་མོའི་ཨ་ཕས་གསར་འགོད་པར་བཤད་རྒྱུར། “སྨན་བཅོས་འགྲོ་གྲོན་ས་ཆ་གཞན་དུ་དྲ་སྦྲེལ་བྱས་ནས་ཐད་ཀར་བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མ་དངུལ་མང་པོ་སྤྲོད་མི་དགོས་ལ་འཛིན་ཤོག་འབོར་ཆེན་ཁྱེར་ཏེ་བོད་ལྗོངས་སུ་ཕྱིར་ལོག་ནས་རྩིས་ཞུ་བྱེད་མི་དགོས། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོ་དང་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་གི་ཡིན”
རྒྱལ་སའི་བྱིས་ནད་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་ཁོངས་གཏོགས་བྱིས་པའི་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པས་བྱིས་པར་སྨན་བཅོས་བྱེད་བཞིན་པ།
ངག་དབང་མཚོ་མོ་ནི་འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་ནས་ཕན་པ་ཐོབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ལ། གྲངས་གཞིའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཕན་པ་ཐོབ་མཁན་ཞིག་ཀྱང་རེད། ངོ་བོ་གསར་པའི“ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས”བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་ཆེད། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་གྲངས་གཞིར་བརྟེན་ནས་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་བསྒྱུར་བཅོས་དང་། དོ་དམ། ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ་བཅས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་ཆ་འཕྲིན་སྟེགས་བུར་ཞུགས་ནས་འགན་བཅོལ་ཐོ་འགོད་དང་ས་གནས་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་ཐོ་འགོད་སོགས་སྲིད་དོན་ཞབས་ཞུའི་དོན་དག་དྲ་ཐོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་ལས་བརྒལ་བའི་ས་གནས་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་དང་སྨན་ཁང་དུ་སྡོད་པ། སྒོ་བསྟེན་སྨན་ཁང་གི་འགྲོ་གྲོན་ཐད་ཀར་བསྡོམས་རྩིས་བྱ་རྒྱུ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ། 2024ལོའི་ཟླ5པའི་ཚེས1ཉིན་ནས་བཟུང་སྟེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིས་ཞིང་ཆེན་ལས་བརྒལ་ནས་ས་གནས་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་བྱས་ན་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་ཨང་འགྲེམས་རང་འགུལ་ངང་ཐོ་འགོད་ལེགས་གྲུབ་ཐུབ་པས། ས་གནས་གཞན་དུ་སྨན་བཅོས་དེ་བས་སྟབས་བདེ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་ད་དུང་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་ཞབས་ཞུ་གྲངས་འཛིན་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་བ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཡོངས་གྱི“གཏན་འཁེལ་གཉིས”སྒྲིག་གཞིས་གཏོང་སྤྲོད་སྒྲིག་ཆས་སྤྱོད་པར་སྐུལ་ལྕག་བྱས་ཏེ་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་བསྡོམས་རྩིས་བྱེད་སྟངས་གསར་པ་བེད་སྤྱད་ཡོད་པ་རེད།
པེ་ཅིང་སློབ་ཆེན་མི་དམངས་སྨན་ཁང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྨན་ཁང་ནད་གཞི་ལྕི་བའི་གསོ་རིག་ཚན་ཁག་གི་ཀྲུའུ་རེན་སྨན་པ་གཞོན་པ་ཝང་པིན（ཀྲུང་གོ）གྱིས་ས་གནས་དེ་གའི་སྨན་པར་ལས་སྒོའི་སྐོར་གླེང་བཞིན་པ།
ཟླ་དང་པོའི་ཚེས17ཉིན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྱི“སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་དངུལ་ཁུག”དངོས་སུ་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་ཡོད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་ཅུས་ཀྱིས“སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་དངུལ་ཁུག”ཁྱབ་སྤེལ་བེད་སྤྱོད་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས་སྒོ་འབྱེད་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཞིང་ཆེན་ལས་བརྒལ་བའི་འབྲེལ་མཐུད་མཉམ་འབྲེལ་སྙོམས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་རིམ་བཞིན་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་དང་། “སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་དངུལ་ཁུག”བརྒྱུད་མི་སྒེར་གྱི་རྩིས་ཁྲར་ཞིང་ཆེན་ལས་བརྒལ་བའི་ཐུན་མོང་ཐོག་རོགས་རམ་བྱས་ཏེ་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འགན་བཅོལ་ལ་ཞུགས་པའི་ལས་བཟོ་དང་དེ་བཞིན་གཉེན་ཉེ་དེ་བས་མང་པོར་ཕན་པ་ཐོབ་རྒྱུ་རེད།
གཞན་ཡང་། ས་མཐོའི་ནད་རིགས་དམིགས་བསལ་ཅན་ལ་དམིགས་ཏེ། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་ད་དུང་ཆེད་དོན་སྐྱོབ་བཅོས་ཐེབས་རྩ་དང་ལྗང་མདོག་བགྲོད་ལམ་བཙུགས་ནས་ནད་པར་དུས་ཐོག་ཏུ་སྐྱོབ་བཅོས་ཐོབ་པའི་འགན་ལེན་བྱས་ཏེ། “ནད་ལ་སྨན་བཅོས་དང་སྨན་བཅོས་ལ་འགན་སྲུང་བྱེད་པ”དངོས་སུ་མངོན་འགྱུར་ཐུབ་ཡོད།
བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་ཨུ་ཡོན་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་རིམ་པ་བཞི་པའི་ཞིབ་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་པ་ཅའོ་ལིས་ད་ལོའི་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་ཞུའི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་དང་ཞབས་ཞུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུའི་ཐད་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་ཅེས་བཤད། སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་དྲ་བ་སྔར་བས་དམ་ཟབ་དང་བརྟན་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས། མི་དམངས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་སྟོན་གྲངས་སྔར་བས་མཐོ་རུ་འགྲོ་ངེས་ཡིན་པ་ང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
