ཧྥ་རན་སེའི་ཙུང་ཐུང་མཱ་ཁེ་ལུང་གིས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་རང་རྒྱལ་ལ་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲི་བྱེད་པ། ཚོགས་ཆེན་བཅུ་དགུ་པའི་དགོངས་དོན་བགྲོ་གླེང་འཛིན་གྲྭ་སློབ་འགོ་ཚུགས་པ། བོད་སྐྱོད་འབུམ་རམས་པའི་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པས་མུ་མཐུད་རིག་སྟོབས་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་ཚན་རིག་ལས་དོན་ཁང་ཐོག་མ་ལྷ་སར་བཙུགས་པ། བོད་ཀྱིས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་རྣམ་གྲངས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་གསར་དུ་བསྣན་པ། ཞིང་ལས་དངུལ་ཁང་བོད་ལྗོངས་ཡན་ལག་དངུལ་ཁང་གིས“ངོ་རིས་བཤེར་ནས་དངུལ་ལེན་པའི”བྱེད་ནུས་བཏོན་པ། ཀྲུང་དབྱང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྐོར་ཞིབ་རུ་ཁག་ཨང་དྲུག་པས་བོད་ལྗོངས་ལ་གྱོད་དོན་༡༧བརྒྱུད་སྤྱོད་བྱས། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མི་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པ། བོད་ཡིག་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་གཞི་གྲངས་ལྟེ་གནས་དབུ་བརྙེས་པའི་མཛད་སྒོ་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་སུ་སྤེལ།
ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > རྩོམ་རིག > ལོ་རྒྱུས།

ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆས་བསྟན་པའི་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་ལོ་རྒྱུས།

སྤེལ་དུས 2012-05-29 ཡོང་ཁུངས། ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་སློབ་འབྲིང་དྲ་བ། རྩོམ་པ་པོ།
  སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པ་ཞིག་ལ།  བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་བཙན་པོའི་སྐབས་དང་བཙན་པོའི་རྗེས་སམ།ཡང་ན་བསྟན་པ་སྔ་དར་དང་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་ཞེས་ཕྱེས་ན་ཅུང་མ་དག་པར་མཐོང་སྟེ། དུས་སྐབས་གཉིས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ལ་དུས་ཀྱི་སྟོང་ཆས་ཆོད་པའི་ངེས་པ་མེད།བོད་ཀྱི་ཡིག་རྙིང་དང་བྱེ་བྲག་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་གྱི་ཆེད་མཁས་པ་Sam van Schaikདང་KazushiIwaoགཉིས་ཀྱིས་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་གཉེར་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ཉར་པའི་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་ཤོག་དྲིལ་ལ་དཀར་ཆག་སྒྲིག་སྐབས་སྦ་བཞེདཀྱི་དུམ་བུ་ཞིག་བར་གསེང་ནས་རྙེད་སོན་བྱུང་།   ཆེད་མཁས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་གཉེར་འགྲེམ་སྟོན་ཁང་(BritishMuscum)དུ་ཉར་བའི་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་ཤོག་དྲིལ་ཨང་Or.༨༢༡༠/S.༩༤༩༨(A)དང་ཤོག་དྲིལ་ཨང་Or.༨༢༡༠/S.༡༣༦༨༣གཉིས་ནས་རིམ་བཞིན་དུ་མཐོ་ཚད་ལ༩.cmདང་ཞེང་ལ༢༤.cmཅན་དང་།མཐོ་ཚད་ལ་༢.༥cmདང་ཞེང་ལ་༡༤.cmཅན་གྱི་སྦ་བཞེད་ཀྱི་དུམ་བུ་གཉིས་གསར་རྙེད་བྱུང་།  རགས་རྩིས་བྱས་ན་ཕལ་ཆེར་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་དབང་སྒྱུར་མགོ་ཚུགས་པ་(སྤྱི་ལོ་༧༨༦)ནས་ཏུན་ཧོང་བྲག་ཕུག་སྒོ་བརྒྱབ་པའི(དུས་རབས་བཅུ་ག་ཅིག་པའི་དུས་མགོ་བར་སྐབས་ཤིག་གི་བརྩམས་ཆོས་ཡིན་པར་འདོད།།སྦ་བཞེད་ཀྱི་དུམ་བུ་ཏུན་ཧོང་གི་ཤོག་དྲིལ་དུ་རྙེད་པ་འདིས་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་རིམ་བྱུང་གི་ཡིག་ཆ་ཁག་ནི་དུས་ཀྱི་སྟོང་ཆས་མ་ཆོད་ཅིང་།དུས་རིམ་སོ་སོའི་ཡིག་ཆའི་བར་ལ་འབྲེལ་བེ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་མཆོ།ན།ཡང་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་དེ་ཡིག་ཆ་ཚད་ལྡན་ཡིན་མིན་སྐོར་གྱི་བགྲོ་གླེང་གཞན་ཞིག་ནི།ཏུང་ཧོང་ཡིག་རྙིང་གི་ཆེད་མཁས་པ་JacobDaon ལགས་དང་།།  Tom Dad.      Samvan    Schaikབོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་M1ichae1Walterརྣམ་པ་ལྟར་ན།དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་ཤོག་དྲིལ་ཨང་PT༡༢༨༨མ་གཏོགས།གཞན་ཤོག་དྲིལ་ཨང་I༠༧༥༡དང་ཨང་PT༠༡༦སོགས་ཤོག་་དྲིལ་སྐོར་ཞིག་ནི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་མཇུག་ལ་བརྩམས་པ་དང་།རྒྱལ་པོ་རིམ་བྱོགོགྱི་ལོ་རྒྱུས་བཀོད་པའི་ཤོག་དྲིལ་ཨང་PT༡༢༨༧སོགས་ནི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་སིལ་བུར་ཐོར་རྗེས་བརྩམས་པ་དང་།ཤོག་དྲིལ་ཨང་PT༡༠༤༧ནི་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་འགྱུར་རྩོམ་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་ཞིག་ཉེ་ཆར་གསལ་་བསྒྲགས་བྱས་སོང་།འདི་ལྟར།ང་ཚོས་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་དེ་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་།ཁྱད་པར་དུ་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་དང་བརྩི་བཞིན་པའི་སྒང་འདིར།ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་རིག་པས་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆའི་ཚད་་་ལྡན་རང་བཞིན་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་བློ་རྩེ་གཉིས་བྱེད་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན།ཡིན་ནའང་། མིག་སྔར་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ཞིབ་འཇུག་རང་སྟེང་ལའང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཡོད་ཅིང་།ཏུན་ཧོང་ཤོག་དྲིལ་ནི་རྣམ་གྲངས་མང་ཞིང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་ལས་གཞི་ཞིག་་ཡིན།ཁྱད་པར་དུ་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་གཉེར་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཤོག་དྲིལ་རྣམས་ལ་ད་དུང་དཀར་ཆག་བསྒྲིགས་ཚར་མེད་ཅིང་།བོད་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ཡིག་གི་ཤོག་དྲིལ་སོགས་དང་་འདྲེས་ནས་སོ་སོར་ཕྱེས་མེད་པས།བོད་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ནས་གོ་ལམ་ལོན་པའི་གནས་ཚུལ་འོགཤོག་དྲིལ་ཁག་ཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་བོད་ཀྱི་ཡིག་རྙིང་དང་ངག་སྲོལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རེ་འགའ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་ཡོངས་ལ་གདེང་འཇོག་བྱེད་པ་ནི་ཅུང་མི་་འོས་པར་མཐོང་།། 

     གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་དང་འབྲེལ་བའིཏུན་ཧོང་གི་ཡིག་ཆ། ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་གྱི་ཁྲོད་དུ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བའི་ཡིག་་་ཆ་ཆེས་རྒྱས་ཤོས་ནི་ཤོག་དྲིལ་ཨང་PT༡༠༣༨དང་ཤོག་དྲིལ་ཨང་PT༡༢༨༦གཉིས་རེད།ཏུན་ཧོང་ཤོག་་་དྲིལ་ཨང་PT༡༠༣༨ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཡིག་ཤོག་དྲིལ་ཨང་PT༡༠༣༨ལ་གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་་ཚེབརྟན་ལགས་(༡༩༩༥)དང་འབྲི་གུང་སྐྱབས་མགོན་མཆོག་(༢༠༡༠)གཉིས་ཀྱིས་ཤོག་དྲིལ་གྱི་མ་ཡིགལ་འབྲུ་འགྲེལ་དང་ཐ་སྙད་དཀའ་གནད་ཅན་ལ་མཆན་འགྲེལ་བྱས་ཡོད། ཤོག་དྲིལ་འདིའི་ཁ་བྱང་ལ་གཉའ་གོང་དཀོན་མཆོག་ཚེབརྟན་ལགས་ཀྱིས་བཙན་པོའི་གདུང་ཁུངས་ཞེས་དང་། འབྲི་གུང་སྐྱབས་མགོན་ཆེ་ཚང་མཆོག་ནས་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་གདུང་ཁུངས་ཞེས་བཏགས་ཡོད། ཤོག་དྲིལ་འདིའི་དངོས་ཤུགས་གཉིས་ཀའི་ཚིག་དོན་ལ་ཡང་ཡང་བརྟགས་ན།བློ་སྒོ་ཤིན་ཏུ་འབྱེད་པའི་དོན་གནད་དུ་མ་རྟོགས་ཐུབ་པ་སྟེ།  

 དང་བོ། ལུགས་སྔ་མས་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོབོད་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་བསྟན་ཡོད།

     ཤོག་དྲིལ་འདིའི་ཡིག་ཕྲེང་དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་ཚིག་ཟུར་ལ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི་སོ་སོའི་ཡུལ་སྡེ་བཞི་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ཞིག་གསལ་ཞིང་། ཡང་སྡེ་བཞི་ཞེས་པ་ཡུལ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་པ་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོན་གྱི་ཡིག་ཆ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྒྲ་བསྒྲགས་རིན་པོ་་ཆེའི་གླིང་གྲགས་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་ཕྱོགས་བསྡུས་སོགས་ལས་གསལ་ཏེ།གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྒྲ་བསྒྲགས་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་གྲགས་ལས།དེ་ཡང་སྟོད་ཞང་ཞུང་ཁུང་ལུང་དངུལ་མཁམམན་ཆད་དང་།སྨད་སུམ་པ་གླང་གི་གྱིམ་ཤོད་ཡན་ཆད་རྩབཞི་བོད་ཀྱི་ས་སྐོར་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་།གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་འབྱུང་ཕྱོགས་བསྡུས་ལས་ཀྱང་།རྗེ་ལ་སྔ་བ་གཉའ་ཁྲི་བཙད་པོ་དང་། ཡུལ་ལ་སྔ་བ་ཡར་ལུང་སོག་ཁ་ཞེས།ཡུལ་གྱི་མིང་ནི་བོད་ཡུལ་རུ་བཞིར་གྲགས་ཞེས་བསྟན་་་པས། སྡེ་བཞི་ཞེས་པ་ནི་རུ་བཞི་ཞེས་པའི་བརྡ་རྙིང་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ།བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཚགས་ཀྱིས་གཉའ་ཁྲི་བེཙན་པོ་བོད་ནས་བྱུང་བ་བསྟན་ཡོད།ཡང་ཡིག་ཕྲེང་གསུམ་པར་(PT༡༠༣༨༠༠༠༣)གསལ་བའི་ཡུལ་སྡེ་བཞི་ལས་བྱུང་ཞེས་པའི་བྱུང་ཞེས་པ་དང་།ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་བདུན་པ་(PT༡༠༣༨༠༠༡༧)བསྟན་པའི  (PT༡༠༣༨༠༠༡༧)བསྟན་པའི་བོད་ཀ་གཡག་དྲུག་ཏུ་བྱོན་ཞེས་པའི་བྱོན་གཉིས་མཉམ་དུ་བྱུང་བ་་་་་་་དོན་འགལ་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང་།གང་ཡིན་ཞེ་ན།སོ་སོ་སྡེ་བཞི་ཞེས་པ་ནི་ཞང་ཞུང་དང་སུམ་པ་ཕུད་པའི་སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་པར།སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་དང་།བོད་ཀགཡག་དྲུག་ཅེས་པའང་བོད་ཡུལ་བྱིངས་ལ་གོ་བ་མ་ཡིན་པར།ཡར་ལུང་གི་ཡུལ་ཉི་ཚེ་བ་ཞིག་ལ་གོ་བས།གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་ནས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་གཞན་་ཞིག་གི་རྗེ་བོར་བྱོན་པ་དེ་སྟོན།ལུགས་འདིས་བསྟན་ཋཔའི་རྣམ་གྲངས་བར་མ་སྟེ་ཤ་ཟ་གདོང་དམར་དང་།གངས་རིའི་བདག་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ཞེས་པ་འདིས་ཀྱང་།གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་ཆད་ཁུངས་ནི་ཤ་ཟ་་གདོང་དམར་བའི་རིགས་ཏེ་བོད་ཡིན་པ་ཤུགས་ནས་་་་བསྟན་ཡོད། ཤ་ཟ་ཞེས་པས་སྲིན་པོའི་རིགས་ཡིན་པར་བསྟན་ཅིང་།སངས་རྒྱས་སྐུ་བཞུགས་པའི་དུས་སུ(སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་ལོ་༥༤༥ནས་སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་ལོ་༦༢༥བར)རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ལ་གདོང་དམར་བ་ཞེས་འབོད་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་མདོ་ལས་ཤེས། དེ་ལྟར། ཤོག་དྲིལ་འདིས་བསྟན་པའི་རྟགས་འཛིགསུམ་པོ་ལ་ཡང་ཡང་བསམ་ཚེ། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་གདུང་ཁུངས་བོད་ནས་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་དུས་ཕྱིས་ལྡེའུཆོས་འབྱུང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཡང་གསང་ལུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་བསྟན་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར།དེ་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་རྙིང་བར་གྲགས་ཡོད།