ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > རྩོམ་རིག > ལོ་རྒྱུས།
ཡིད་ལྷུང་ས་ཆའི་ལྷ་རུ་དཔོན་གྱི་མཁར་ཤུལ་དང་གླིང་གི་རྗེས་ཤུལ།
ཡིད་ལྷུང་ས་ཆ་ལ་གླིང་སྒྲུང་དང་འབྲེལ་བའི་ས་མིང་དང་ངག་རྒྱུན་མང་བོ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་རོང་ཚ་ཞེས་པའི་སྡེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རུ་ནུ་བོ་རོང་ཚ་དམར་ལེབ་ཀྱི་མཁར་ཤུལ་དང་། ཁོང་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་མང་པོ་ཡོད་རེད་ཟེར།
སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་བརྒྱད་པ་གྲི་གུམ་བཙན་པོའི་སྐོར་དཔྱད་པ།
ད་ལྟ་བདུན་གསུམ་དུས་རབས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་མཁས་བརྒྱ་འགྲན་གླེང་དང་མེ་ཏོག་མཉམ་བཞད་ཀྱི་དཔེ་ལྟར་ཚང་མས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་། ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་བཞིན་མཆིས་མོད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགོས་ངེས་དང་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་པས་
བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གཞི་ཁག་བྱུང་ཚུལ།
གཡུང་ལོ་བཀའ་འགྱུར་དཔར་མ། རབ་བྱུང་བདུན་པའི་མེ་སྟག་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༤༡༠ལོར་མིང་གོང་མ་གཡུང་ལོས་གོང་དུ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱི་དྲིན་གསབ་དང་འོག་རྣམས་ཡང་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་དམིགས་ནས་<<ཚལ་པ་བཀའ་འགྱུར>>མ་ཕྱིར་བཟུང་སྟེ་ནན་ཅིང་དུ་བོད་ཡིག་བཀའ་འགྱུར་གྱི་གཞི་གསར་བཞེངས་བྱས་པ་དེར་ཁྱོན་
མདོ་སྨད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་བོའི་སྐོར།
མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་བོ་ཟེར་བའི་རྒྱལ་བོ་སྟོབས་ལྡན་ཞིག་བྱུང་ནས། ད་ལྟའི་ཟི་ལིང་མཁར་དུ་རྒྱལ་ས་བཟུང་སྟེ་མཐའ་མཚམས་བརྟན་པོར་སྲུང་། འདི་བ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཡིན་པ། སུང་གི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་རྒྱའི་ཡིག་དེབ་རྣམས་གཅིག་མཐུན་ཡིན་ཞིང་། མཚན་ལའང་ཇོ་སྲས་
སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་སོག་པོའི་ཡུལ་དུ་དར་པའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
སྤྱིར་བུ་རམ་ཤིང་པའི་བསྟན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་སོག་པོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀས་བཅད་མཛད་ཡོད་ཅིང་། ང་རང་ངོས་ནས་ཀྱང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་འཐད། སྤྱིར་སོག་པོའི་ཡུལ་འདིར་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དར་སྔ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་
སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་སོག་པོའི་ཡུལ་དུ་དར་པའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
སྤྱིར་བུ་རམ་ཤིང་པའི་བསྟན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་སོག་པོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀས་བཅད་མཛད་ཡོད་ཅིང་། ང་རང་ངོས་ནས་ཀྱང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་འཐད། སྤྱིར་སོག་པོའི་ཡུལ་འདིར་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དར་སྔ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་རབས་བཅུ་
མདོ་སྨད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་བོའི་སྐོར།
མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་བོ་ཟེར་བའི་རྒྱལ་བོ་སྟོབས་ལྡན་ཞིག་བྱུང་ནས། ད་ལྟའི་ཟི་ལིང་མཁར་དུ་རྒྱལ་ས་བཟུང་སྟེ་མཐའ་མཚམས་བརྟན་པོར་སྲུང་། འདི་བ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཡིན་པ། སུང་གི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་རྒྱའི་ཡིག་དེབ་རྣམས་གཅིག་མཐུན་ཡིན་ཞིང་། མཚན་ལའང་ཇོ་
བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གཞི་ཁག་བྱུང་ཚུལ།
གཡུང་ལོ་བཀའ་འགྱུར་དཔར་མ། རབ་བྱུང་བདུན་པའི་མེ་སྟག་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༤༡༠ལོར་མིང་གོང་མ་གཡུང་ལོས་གོང་དུ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱི་དྲིན་གསབ་དང་འོག་རྣམས་ཡང་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་དམིགས་ནས་<<ཚལ་པ་བཀའ་འགྱུར>>མ་ཕྱིར་བཟུང་སྟེ་ནན་ཅིང་དུ་བོད་ཡིག་བཀའ་འགྱུར་གྱི་གཞི་གསར་བཞེངས་བྱས་པ་དེར་
བཻ་རོ་ཙ་ན་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
བཻ་རོ་ཙ་ན་ནི་སངས་སུ་ཏའི་སྐད་ཡིན་པ་དང་། བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ན་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། བན་བོན་གཉིས་ཀའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུ་སྐད་གྲགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ། བཻ་རོའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ནི་ལྷ་སའི་སྙེ་མོ་ཐང་སྟེ་ད་ལྟ་སྙེ་མོ་རྫོང་ཟངས་རི་ཆུས་བ་གོར་གྲོང་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས། ཡབ་ལ་བ་གོར་ཧེ་འདོད་དམ་གན་ཇག་བ་
རུ་ལས་སྐྱེས།
རུ་ལས་སྐྱེས་ནི་སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་དང་པོ་ཙམ་ནས་བྱུང་བ་དང་། མིང་གཞན་ལ་ངར་སོས་པོ་ཡང་ཟེར། བཤད་རྒྱུན་ལ་བོད་རྒྱལ་སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ་དང་ཕ་མི་གཅིག་ལ་མ་གཅིག་པའི་སྤུན་ཡིན་པར་བཞེད་ཅིང་དེས་བོད་རྒྱལ་སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ་དང་མཉམ་དུ
ཁྲི་ངོར་སྣང་བཙུན་མོང་གི་བུ།
ཞེས་གསུང་པ་ལྟར་དུ།སྤུ་རྒྱལ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བློན་པོ་མོང་གི་བུ་ཁྲི་དོར་སྣང་གི་བུ་སྟེ་ཡབ་ཀྱི་བློན་པོའི་གོ་གནས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་ནས་ཞིང་ཕྱུགས་དང་གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་ལ་སོགས་བཟོ་གཏེར་ལས་རིགས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་སུ་དང་བསྟུན་ནས་ཚོང་ལས་རིག་གནས་དར་དུ་བཅུག་ཅིང་།དངོས་ཟོག་
ལྷ་བུ་མགོ་དཀར།
སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་བློན་པོ་རུ་ལས་སྐྱེས་ཀྱི་བུ་ལྷ་བུ་མགོ་དཀར་ཞེས་པ་ནི་སྤུ་རྒྱལ་གདུང་རབས་བར་གྱི་ལེགས་དྲུག་ལས་ཐོག་མ་ཨེ་ཤོ་ལེགས་ཀྱི་དུས་ཡིན་ཞིང་། ཁོས་ཡབ་ཀྱི་བློན་པོའི་གོ་གནས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་དང་ཆབ་སྲིད་བརྟན་འཇགས། དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་ཆེད་དུ་ཞིང་ལ་དོར་
ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ།
ས་ཡོས(སྤྱི་ལོ619)ལོའི་དབྱར་ཁའི་མཚན་མོ་ཞིག་ལ།ལྷོ་ཁ་གཉལ་ནང་གི་ཡུལ་ཁམས་ཡོངས་སུ་མཚན་གང་བོར་སྦྲང་ཆར་ཟིམ་ཟིམ་དུ་བབས་ཤིང་།ཕྱི་ཉིན་ཡུལ་ཁམས་འདིའི་རི་ལུང་ཐམས་ཅད་ལ་མཛེས་སྡུག་གསར་བ་ཞིག་གིས་ཁྱབ་འདུག་པ་དང་།ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་ཁ་དོག་སྣ་ལྔ་ཚང་བའི་འཇའ་ཚོན་ཞིག་ཐད་ཀར་ལྷོ་གཉལ་ནང་གི་ཡུལ་ཞིག་
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དོན་པདྨ་རཱ་གའི་ལྡེ་མིག
ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས་ནི་སྤྱི་ལོ1955ལོའི་ཟླ2པའི་ཚེས7ཉིན་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སྡེ་དགེ་རྫོང་དཔལ་སྤུངས་ཤང་གི་དཔའ་འོག་འབྲོག་སྡེ་རུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་དྲིན་འོག་ཕྱུགས་རྫི་ཁོ་ན་བྱེད་མ་དགོས་པར་ཡི་གེ་སློབ་པའི་སྐལ་བ་བྱུང་བ་དང་། དཔོན་རུ་ཚེ་རིང་འགྱུར་མེད་ཟེར་བའི་མདུན་དུ་ཡི་གེ་བསླབས། སྤྱི་ལོ1986ལོར་ཞིང་
སྤུར་རྒྱལ་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱི་མཚན་བྱང་།
ཁོང་གི་མཚན་དངོས་ལ་ཨུ་བེ་ར་ཞེས་ཟེར་ཞིང༌། དེ་དུས་སུ་ཕོ་བྲང་གི་ཐོག་མ་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་བཞེངས། ཁོང་རང་སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་༡༢༦ལོར་ཁྲིར་འཁོད། འགའ་ཞིག་ཏུ། སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་༤༡༤ལོ་ཡིན་ཟེར་བ་སོགས་བཤད་སྲོལ་མང༌།
ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན།
ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན་ནི་ཕག་གྲུ་སྡེ་སྲིད་ཀྱི་སྲིད་རབས་ཐོག་མ་ཡིན་ལ། ཡོན་གོང་མ་ཐོ་གན་ཐེ་མུར་གྱིས་གསེར་ཡིག་པ་མངགས་ནས་ཏའི་སི་ཏུའི་མཚན་དང་། དམ་ཁས་གཟེངས་བསྟོད་གནང་། བོད་ཡོངས་ལ་དབང་བསྒྱུར་ནས། ཆོས་ཕྱོགས་ལ་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབས། སྲིད་ཕྱོགས་ནས། རི་རྒྱ་ཀླུང་
མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་བསྐོས་པའི་བློ་ཆེན་ཆོས་རྗེ་དཔལ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་དང་དེའི་མཛད་རྗེས་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ།
མིང་རྒྱལ་རབས་དབུས་བརྙེས་རྗེས་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་ས་སྐྱ་པ་གཙིགས་སུ་འཛིན་པའི་བོད་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ལ་བཅོས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཆེ་ཁག་གི་བླ་ཆེན་དག་ལ་འཇའ་ས་དང་ཆོ་ལོ་བསྩལ་ནས་རིན་ཆེན་ཆོས་རྗེ་དང་། ཐག་ཆེན་ཆོས་རྗེ། བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་སགས་ཆོས་རྗེ་མང་པོ་ཞིག་བསྐོས་པ་དང་།①དུས་མཉམ་དུ་ཕག་གྲུ་སྡེ་སྲིད་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ལྟ་བུའི་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་
ལེགས་བཤད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས་བྱུང་བའི་བོད་ཞང་ཤེས་རིག་སྐོར་གྱི་ཟིན་ཐོ།
ཞིང་ཁམས་སྤྱིར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ། དེའང་ཁམས་གསུམ་ལས་ཞེས་པ་ནས་རྫོགས་སྐུ་བཅུའི་གདུལ་ཞིང་ངོ། ཞེས་པའི་བར། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་ཀུན་སྣང་ཁྱབ་
སྤོ་བོའི་ཡུལ་དུ་ཁྱབ་པའི་བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་བཤད་ཚུལ་འགའ་ལས་འཕྲོས་པའི་གཏམ།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནང་སྨྱུག་འཛིན་པས་བོད་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་ས་གནས་ཁོངས་ས་ཁུལ་འགའ་ཤས་སུ་གནའ་དཔྱོད་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་ལས་ཀར་ཞུགས་ཏེ་ཡུལ་གནས་དངོས་སུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཡ་ཐོག་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གནའ་ཤུལ་གནའ་རྫས་ལ་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་བྱ་བའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་ཐོབ། དེའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་ཐོས་སུ་གྱུར་པའམ་དོ་སྣང་
བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་གྱི་ཐུགས་དམ་བླ་འབུམ་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་བ།
དེ་ཡང་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ནས་བཙན་པོ་དར་མ་འུ་དུམ་བཙན་བར་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དར་བའི་ལོ་བརྒྱ་ཙམ་ནང་། ད་ཆ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་རྒྱ་ཁྱབ་ངང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་དུས་ཚོད་ནི་མངའ་བདག་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་དགུ་པའི་དུས་དཀྱིལ་ནས་མངའ་བདག་ཁྲི་གཙུག་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་