ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > མདུན་ཤོག > ཆོས་ལུགས་ཀུན་སྨོན།
ས་མདོས་ཆེན་མོ།
ས་མདོས་ཆེན་མོའམ་སྐྱའི་དུས་མདོས་ཆེན་མོ་འདི་ནི་སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པ་ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་ཐོག་མར་དབུ་ཚུགས་བྱུང་བ་ནས་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པ་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་སྐུ་དུས་སུ་དར་རྒྱས་
སྙེ་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་།
སྙེ་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་སའི་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆུ་ཤུལ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་གནས་ཤིང་། རབ་བྱུང་དང་པོའི་ཤིང་ལུག(༡༠༥༥)ལོར་ཇོ་བོ་རྗེའི་དངོས་སློབ་ཀ་བ་ཤཱཀྱ་དབང་ཕྱུག་གིས་གཙོས་ཇོ་བོའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་བཏབ། སྙེ་
གྲོ་ཚང་དགོན་ཆེན་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའམ་བཀྲ་ཤིས་སྡིངས་ཀ
གྲོ་ཚང་དགོན་ཆེན་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ཉིད། །མཚོ་སྔོན་ལུང་མདོ་གྲོ་ཚང་རྡོ་རྗེ་འཆང་། །གོ་ཏམ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ། །བཀྲ་ཤིས་སྡིངས་ཀ་ཉམས་དགའི་དབེན་གནས་སུ། །ཆགས་ཤིང་མཐའ་སྐོར་རྫ་སྤངས་ནགས་རིས་བསྐོར། །ཚང་ཚིང་གསོམ་
བཙུན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་རྣམ་ཐར་ཚིགས་བཅད་མ་བཞུགས་སོ།།
ཅེས་རྗེ་བཙུན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་རྣམ་པར་ཐར་བ་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་བསྟོད་པར་བསྒྲིགས་པ་འདི་ནི།དང་པོར་བླ་མ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་
ལྷོ་བྲག་མཁན་ཆེན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན།
ཞེས་བསྔགས་པ་ལྟར། ལྷོ་བྲག་མཁན་ཆེན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་ནི་ཡབ་སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་བཟང་པོ་དང༌། ཡུམ་རིན་ཆེན་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་སྲས་སུ་མེ་ཕོ་སྟག་གི་ལོ་ལ་ཤུད་ཕུའི་རིགས་སུ་སྐུ་བལྟམས། འཁྲུངས་ཙམ་ཉིད་ནས་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་དུ་
ལ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས།
ལ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནི་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་གཅན་ཚ་རྫོང་མཁར་ནས་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱི་ལེ་བཅོ་བརྒྱད་མཚམས་ཀྱི་ནང་ཁོག་ཡུལ་ཚོའི་ལྷ་ཁང་གཞུང་ཞེས་པའི་གནས་སུ་ཆགས་ཤིང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་ངོས་ནས་རྨིད་ཉིས་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ཞེ་གཅིག་
ལེགས་བཤད་འཕྲུལ་གྱི་དྲ་བ་བཞུགས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བདག་རྒྱུད་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ཡི།།བློ་གྲོས་བློ་ཆེ་བློ་ལྡན་བློ་ཡི་མཆོག་གྱུར་པ། །ཚད་མེད་བློ་ཡངས་འཕགས་པའི་ཚོགས་ལ་གུས་བཏུད་དེ།།འདི་ཕྱི་རྣམས་སུ་ལྷ་མིའི་བདེ་
རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་ལ་བསྟོད་པ།
ན་མོ་གུ་རུ་མཉྫུ་གྷོ་ཥ་ཡ་སྭ་ར་སྭ་སྟྱཻ། བཟོད་ནས་ཉེས་པའི་རྣམ་དག་སེམས་ཀྱི་མཁར། །མཁྱེན་བརྩེའི་ཆུ་འཛིན་ཕུང་པོས་རབ་གཏམས་པས། །བགྲངས་ཡས་ལུས་ཅན་དགའ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར། །འབེབས་མཛད་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་དེ་ལ་འདུད། །དེ་སྲས་རྒྱལ་བ་རང་གི་
ཚ་གན་བཱེ་ཤིང་དགའ་ལྡན་རབ་རྒྱས་གླིང་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།
ཚ་གན་བཱེ་ཤིང་དགོན་དགའ་ལྡན་རབ་རྒྱས་གླིང་ནི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ཀན་ལྷོ་ཁུལ་རྨ་ཆུ་རྫོང་གི་མངའ་ཁུངས་སུ་གནས་ལ་རྨ་ཆུ་རྫོང་མཁར་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ་གསུམ་ཙམ་གྱི་མཚམས་ན་ཡོད།དགོན་པ་འདིའི་ཁོར་ཡུག་གི་བྲག་ངོས་ན་ཨ་ར་པ་
ཨ་རིག་དགོན་ཆེན།
ཨ་རིག་དགོན་ཆེན་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཕེལ་གླིང་ནི་ད་ལྟ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་བྱང་ཁུལ་མདོ་ལ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་ཆགས་ཡོད། དེ་ཡང་སྔོན་ཨ་རིག་སྤྱིའི་དགོན་སྡེ་ཧང་ངེའི་བྱམས་མདོ་དགོན་འཇིག་རྗེས།དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་མོ་༧བྱ་བྲལ་ལྷ་རམས་པ་ངག་དབང་བསོད་ནམས་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ༡༧༧༩ཙམ་
མི་ཉག་འཇིགས་རབ་དགོན་པའི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།
འཇིགས་རབ་དགོན་པ་ནི་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་མི་ཉག་རབ་སྒང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་འབོ་གངས་དཀར་གྱི་ཉེ་འདབས་མིའུ་རོང་གི་གནས་སུ་ཆགས་ཡོད། འཇིགས་རབ་དགོན་པ་ནི་མི་ཉག་རི་ཁུད་བསམ་འགྲུབ་ཆོས་དར་གླིང་
འབྲོག་རི་བོ་དགའ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླིང་།
འབྲོག་རི་བོ་དགའ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླིང་ཞེས་པ་འདི་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སྤྱི་ལེ་བཞི་བཅུ་འདས་པའི་སྟག་རྩེ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་འབྲོག་རི་བོ་ཆེ་ཞེས་པའི་གནས་སུ་ཆགས་ཡོད། འདི་ནི་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་
དཔལ་ལྡན་འབྲས་དཀར་སྤུངས་པའི་སྡེ།
དཔལ་ལྡན་འབྲས་དཀར་སྤུངས་པའི་ཆོས་སྡེ་འདི་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་སའི་ནུབ་ངོས་མཚམས་ཀྱི་རི་འདབས་སུ་ཆགས་ཡོད། དེ་ནི་འཇམ་མགོན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་དངོས་སློབ་འཕྲིན་ལས་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་བུ་ཆེན་བཞིའི་ཡ་རྒྱལ་འཇམ་དབྱངས་
སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླིང་།
ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླིང་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་སའི་བྱང་ངོས་མཚམས་སུ་རྒྱབ་རི་གླང་པོ་ཆེ་ཉལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། དེའི་རི་རྒྱུད་དུ་གདུགས་ལྟ་བུའི་རི་བོ་མཐོ་ལ་མཛེས་པ། མཐའ་སྐོར་དུ་ཉམས་དགའི་དབེན་པའི་རི་ཁྲོད་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་དབུས་སུ་
༄༅། །གཅན་ཚ་སྐ་ཕུག་རྫོང་ནང་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང༌གི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
ཁུངས་བཙུན་ཡིག་ཆ་དང་ངག་རྒྱུན་ལ་གཞིགས་ན། མདོ་སྨད་གཅན་ཚའི་སྐ་ཕུག་རྫོང་ནང་དགོན་པ་ནི་ཐོག་མར་སྐ་ཕུག་ཚང་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་སྐ་ཕུག་སྒོམ་ཆུང་བས་སྤྱི་ལོ1634ལོ་ཡས་མས་སུ་རྫོང་གོང་མར་ཕྱག་འདེབས་མཛད་ཅིང་། བར་དུ་སྐ་ཕུག་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ1793ལོར་ད་ལྟའི་གནས་གཞི་
འཇང་དགོན།
མཚན་གཞན་ལ་འཇམ་དགོན་ཡང་ཞུ། གནམ་མདའ་ནས་སྤྱི་ལེ་བཞི་ལྔ་ཙམ་སྣུམ་ནག་འཁོར་ལམ་བརྒྱུད་སོང་ན་འཇང་སྨད་དང་། དེ་ནས་སྤྱི་ལེ་གཉིས་གསུམ་ཙམ་ནུབ་བྱང་གི་རི་འདབས་སུ་སྤྱིར་བཏང་འཁོར་ལམ་བརྒྱུད་སོང་ན་འཇང་ཕུ་ཞེས་པའི་
གཅན་ཚའི་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག
གསང་སྔགས་གྲུབ་པའི་གནས་མཆོག་བདེ་མཆོག་འཁོར་ལོའི་ཕོ་བྲང་རྨ་འགྲམ་རྡོ་རྗེ་བྲག་གམ་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཅེས་གནའ་ནས་མཚན་སྙན་གྱི་རི་མོ་མངོན་པར་གསལ་བའི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་ཉིད་ནི། རྨ་ཀླུང་དལ་འབབ་རིང་མོ་ནོར་བུ་
ད་ཚང་དགོན་ལྷུན་གྲུབ་གླིང་།
ད་ཚང་དགོན་ལྷུན་གྲུབ་གླིང་ནི། ཚ་ཆེན་ངག་དབང་གྲགས་པ།༡༤༡༤ཁོང་གིས་བཏབ་པའི་དགོན་པ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཀྱི་རྗེས་མ་སྟེ་ད་ཚང་ཡུལ་ཚོ་ཆགས་ཡོད།མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་ལས། འདི་ནས་ཉིན་ལམ་གཉིས་ཙམ་གྱི་སར་ཇ་ཕུག་སྟོད་དུ་
ཀོའུ་བ་དགོན་པའི་རྨད་བྱུང་ཐོས་བསམ་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
ཀོའུ་བ་བཤད་སྒྲུབ་དར་རྒྱས་གླིང་གི་རྨད་བྱུང་ཐོས་བསམ་གླིང་ནི། རབ་རྒྱལ་མེ་ཡོས་སྤྱི་ལོ1927ལོར་ཡབ་རྗེ་གོང་མ་ཀོའུ་བ་བློ་བཟང་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོས་གསར་དུ་བཙུགས་པ་ཡིན་ལ། ཁོང་གིས་དྷཱི་ཚ་དགོན་པའི་ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་
སྟག་རྩེ་དགོན་པ།
དགོན་སྡེ་འདི་ནི་འཇམ་མགོན་བསྟན་པའི་སྣང་བྱེད་ཆེན་པོ་ཤིང་བཟའ་བློ་བཟང་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་དཔལ་བཟང་བོ་མཆོག་སྐྱ་འགོ་རོང་རུ་སོགས་སུ་ཕེབས་སྐབས་ཞིག་ལ་རོང་རུའི་དཔོན་ཚེ་རྣམ་དང་ལྷ་རྒྱལ་གཉིས་དང་སྡེ་འབངས་ཡོངས་ཀྱིས་